Geçtiğimiz kasım ayında yapılan ABD Başkanlık seçimlerini kazanarak ülkenin 47. Başkanı olarak göreve başlayan Donald Trump, dün başkent Washington’da düzenlenen yemin töreni ile resmi olarak görevi devraldı. Sıfırın altında 5 dereceye ulaşan soğuk hava sebebiyle, geleneksel olarak dışarıda gerçekleştirilen yemin töreni bu yıl iç mekânda yapıldı. Törene hem ABD’den hem de uluslararası siyasetten yaklaşık 800 davetli katıldı. Trump, başkan olarak yaptığı ilk konuşmasına “Amerika’nın altın çağı başlıyor” diyerek başladı.
“TANRI BENİ ABD İÇİN KURTARDI”
Trump, “Ülkemiz refaha kavuşacak ve dünya çapında saygısını yeniden kazanacak” diyerek konuşmasına devam etti. “Yönetimim boyunca her gün Amerika’yı öncelikli hale getireceğim. Egemenliğimiz geri dönecek, güvenliğimizi yeniden inşa edeceğiz. Adalet, yeniden gerçek olacak. Bugünden itibaren Amerika’nın düşüşü sona eriyor” ifadelerini kullandı. Geçtiğimiz temmuz ayında uğradığı suikast girişimine de değinen Trump, “Birkaç ay önce Pensilvanya’da bir suikastçının mermisi kulağımdan geçti, ancak benim hayatımın kurtarılmasının bir nedeni vardı. Tanrı beni korudu; Amerika’yı yeniden güçlü yapabilmem için” dedi.
“SAVAŞLARI BİTİRECEĞİZ”
Trump, “Dünyadaki savaşları sona erdireceğiz” diyerek, “Tamamen tahmin edilemeyen, şiddet ve öfke dolu bir dünyaya yeni bir birlik ruhu getireceğiz. En gurur duyduğum mirasım barışçıl ve birleştirici bir miras olacaktır” şeklinde konuştu. Ayrıca, “Dünyanın gördüğü en güçlü orduyu inşa edeceğiz” dedi. Yasadışı göçle mücadele için ABD’nin güney sınırında ulusal acil durum ilan ederek asker göndereceğini belirten Trump, “Meksika’da kalma” politikasını yeniden yürürlüğe koyma taahhütünde bulundu. Kartelleri de yabancı terör örgütleri listesine alacaklarını duyurdu.
PANAMA VE MEKSİKA KÖRFEZİ
Trump, Meksika Körfezi’nin adını Amerika Körfezi olarak değiştireceğini de sözlerine ekledi. Çin’in su yollarının kontrolünü ele geçirdiğini iddia eden Trump, “Panama Kanalı’nı Çin’e değil, Panama’ya verdik ve onu geri alacağız” dedi. Ayrıca, ABD’nin resmi olarak erkek ve kadın dışında başka cinsiyet tanımayacağını da belirtti.
PROGRAM AYİNLE BAŞLADI
Washington’daki etkinlik programı sabah saatlerinde St. John’s Kilisesi’ndeki bir ayinle başlamıştır. Başkan Donald Trump, Başkan Yardımcısı Vance ve aile üyeleri ile birlikte birçok ünlü ismin de katıldığı ayinde yer aldı. Kilisedeki ayinin ardından Beyaz Saray’a geçen Trump ve eşi Melania, burada geleneksel çay içme etkinliğinde ABD Başkanı Joe Biden ve eşi Jill Biden ile bir araya geldi. Ardından, Biden ve Trump, yemin töreninin gerçekleşeceği Kongre binasına hareket etti. Trump, 2021’de Biden’ın seçim galibiyetini tanımadığını söyleyerek törene katılmamıştı.
ÇİFT İNCİL KULLANDI
Tüm davetlilerin Kongre binasının Rotunda Salonu’nda yerlerini almasının ardından ABD Yüksek Mahkemesi Yargıcı John G. Roberts, Trump’a ABD’nin 47. başkanlık yeminini ettirdi. Trump, yemin sırasında eski ABD Başkanı Abraham Lincoln’ün 1861’deki yemin töreninde kullandığı İncil’in yanı sıra 2017’deki ilk yemin töreninde de olan kişisel İncilini kullandı. Yemin töreninin ardından Evanjelist, Protestan, Siyahi ve Katolik rahiplerin yanı sıra bir Yahudi Haham dua etti; resmi programda bir imama yer verilmesine rağmen İslami dua edilmemesi dikkat çekti.
İLK GÜNDEN KARARNAME BOMBARDIMANI
Göreve gelmeden önce “ABD’yi doğru yola sokacağım” vaadinde bulunan yeni ABD Başkanı Trump’ın, kısa süre içinde 100’den fazla kararname imzalaması bekleniyor. Trump’ın ‘sınır sorumlusu’ olarak atadığı Tom Homan, ilk günden itibaren belgesiz göçmenleri gözaltına almak ve sınır dışı etmek için kapsamlı operasyonlar başlatacağını belirtirken, bazı uzmanlar milyonlarca göçmenin geri gönderilmesinin ciddi lojistik engeller ve hukuki zorluklar getireceğini ifade ediyor. Trump, ilk gün taahhütlerinden biri olarak, ilk döneminde “Müslüman yasağı” olarak bilinen kararnamenin tekrar yürürlüğe koyulacağını duyurdu. Suriye, Libya, Yemen ve Sudan gibi Müslüman çoğunluklu ülkeden ABD’ye gelmek isteyenlere izin verilmeyecek.
TÖRENİN AĞIR KONUKLARI: DÜNYA LİDERLERİ VE MİLYARDERLER
ABD’nin 47. başkanının yemin töreni, yalnızca yıllar sonra ilk kez kapalı alanda yapılmasıyla değil, aynı zamanda davetli konuklarıyla da önceki törenlerden ayrıldı. Donald Trump, daha önce yalnızca yabancı diplomatların katıldığı törene gelenekleri bozarak dünya liderlerini davet etti. Konuklar arasında İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Arjantin’in popülist lideri Javier Milei, İngiltere’nin ve Fransa’nın aşırı sağcı politikacıları Nigel Farage ile Eric Zemmour gibi isimler yer aldı.
ÇİN’DEN BİR İLK
Daha önceki törenlere Washington büyükelçisini gönderen Çin, bu yıl ilk kez yüksek rütbeli bir temsilci ile törene katıldı. Trump’ın davet ettiği Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’i temsilen yardımcısı Han Cing, Pekin’in yeni yönetimle “ilişkilerini güçlendirmek ve işbirliğini genişletmeye hazır olduğunu” bildirmek amacıyla törende bulundu.
TEKNOLOJİ DEVLERİ
Davetliler arasında yer alan tek milyarder, Trump’ın müttefiki Elon Musk değildi. Amazon CEO’su Jeff Bezos, Meta’nın patronu Mark Zuckerberg, Google CEO’su Sundar Pichai, Apple CEO’su Tim Cook ve OpenAI CEO’su Sam Altman gibi birçok teknoloji devi etkinliğe katıldı. Fransız milyarder ve teknoloji girişimcisi Xavier Niel de eşiyle birlikte Washington’daydı.
TRUMP’A TEBRİK YAĞDI
Donald Trump’ın yemin töreninin ardından dünya liderlerinden tebrik mesajları yağdı. Öne çıkan mesajlardan bazıları şunlardı:
- Vladimir Putin (Rusya Devlet Başkanı): “Ukrayna ihtilafı konusunda yeni ABD yönetimiyle de diyaloğa açığız. Burada en önemli şey, krizin temel nedenlerini ortadan kaldırmaktır.”
- Ursula von der Leyen (Avrupa Komisyonu Başkanı): “Birlikte daha fazla refaha ulaşabilir ve güvenliklerimizi güçlendirebiliriz. Bu, transatlantik ortaklığın kalıcı gücüdür.”
- Mark Rutte (NATO Genel Sekreteri): “Donald Trump’ı ABD’nin 47. Başkanı olarak göreve başlamasından dolayı içten tebriklerim.”
- Antonio Costa (Avrupa Konseyi Başkanı): “AB, küresel zorlukların üstesinden gelmek için Başkan Trump’la yakından çalışmayı arzuluyor.”
- Narendra Modi (Hindistan Başbakanı): “Her iki ülkeye de fayda sağlamak ve dünya için daha iyi bir gelecek şekillendirmek için bir kez daha birlikte çalışmayı dört gözle bekliyorum.”
- Binyamin Netanyahu (İsrail Başbakanı): “Tekrar birlikte çalışarak ABD-İsrail ittifakını daha da ileriye taşıyacağız.”
- Volodimir Zelenski (Ukrayna Devlet Başkanı): “Bugün hem değişim hem de küresel zorluklar için umut günü. Başarılar Başkan Trump.”
- Keir Starmer (İngiltere Başbakanı): “Birleşik Krallık adına, Başkan Donald Trump’ı en içten tebriklerimi gönderiyorum.”
- Olaf Scholz (Almanya Başbakanı): “ABD’nin Almanya’nın en yakın müttefiki olduğunu ve politikalarının amacının her zaman iyi bir transatlantik ilişki olduğunu söyleyerek Trump’ı tebrik etti.”
TRUMP: ‘BENİ PUTİN’E BAĞLAYIN’
Amerikan CNN’in haberine göre Trump, ekibinden başkanlığının ilk günlerinde Rusya lideri Vladimir Putin ile bir telefon görüşmesi ayarlamalarını istedi. Trump’ın ekibinin görüşmeyi ayarlamak için birkaç hafta önce çalışmalara başladığı belirtilirken, bir tarih belirlenip belirlenmediği ise bilinmiyor. Trump, seçim sürecinde Ukrayna’daki savaşı göreve geldikten sonra 24 saat içinde bitirebileceğini iddia etmişti.
BİDEN’IN DÖRT SENESİ NELER GETİRDİ
2020 seçimlerinde Donald Trump’ı yendikten sonra “Amerika geri döndü” mottosuyla Beyaz Saray’a oturan Joe Biden, ABD’nin “güvenilir liderlik konumunu geri kazanacağını” vaat etmişti. Ancak geride, hem iç hem de dış politikada tartışmalı bir miras bırakarak dönemini kapatıyor. Biden, Amerika halkından da istediği desteği alamadı. CBS News ile YouGov tarafından yapılan son ankette katılımcıların yalnızca yüzde 37’si, Biden’ın başkanlık performansından memnun kaldıklarını belirtti.
ENFLASYON VE GÖÇ
Ekonomistlere göre Biden’ın en büyük başarısı, pandemi nedeniyle zor durumda kalan Amerikan ekonomisini toparlamak oldu. Halefine düşük işsizlik ve düşük enflasyonla bir ekonomi bıraktı. Ancak göç politikalarında aynı başarıyı gösteremedi. Donald Trump’ın geri dönüşünü hazırlayan en büyük etmenlerden biri, Biden ve sınırları korumakla görevlendirdiği yardımcı Kamala Harris’in, göç konusunda Cumhuriyetçilerin eleştirilerine karşılık verememesi oldu.
SAVAŞLARI SONLANDIRAMADI
Siyasi analistler, Biden döneminin en büyük başarısızlıklarının dış politikada yaşandığını düşünüyor. Biden; Ukrayna’da Rusya’yla, Güney Çin Denizi’nde Çin’le, Ortadoğu’da İran’la karşı karşıya kaldı. Ukrayna’da Rus işgalini engelleyemeyen Biden, Gazze’de 15 ay boyunca savaş suçu işleyen İsrail’e, hem uluslararası hukuku hem de ABD iç hukukunu yok sayarak destek verdi. İki savaşı da bitirmek istediğini söylese de bu konudaki çabaları üst üste başarısız oldu; son üç yılda dünyadaki çatışma bölgeleri üçte iki oranında arttı. Öyle ki Washington’dan ayrılmasına günler kala ilan ettiği Gazze ateşkesi bile, halef Trump’ın hanesine yazıldı.
LİDERLİK PROBLEMİ
Biden’ın başkanlığının son senesi, Demokratlar için de bir sınava dönüştü. Önce gerileyen bilişsel durumu, sonra bu duruma rağmen seçimlerde, 2020’de olduğu gibi, Trump’la başa çıkabileceği yönündeki ısrarı, neticede yarıştan çekilmesiyle sonuçlandı. Demokrat Parti, kendisini karmaşık bir liderlik probleminin ortasında buldu.
