Çeliker, “Daha evvel doğan çocuklardan birinde kalp hastalığı varsa oran % 2 civarındadır. Bu nedenle anne, babada yahut kardeşlerde doğumsal kalp hastalığı bulunuyorsa çocuklarda görülme oranı olağandan epey yüksektir” diyor.
Doğumsal kalp hastalıklarında en sık rastlanan tip nedir?
En sık görülen doğumsal kalp hastalığı kalbin karıncıkları ve kulakçıkları ortasında bulunan bölmelerdeki delikler. Bunların yanında kalpten çıkan damarlar ve kalp kapaklarında anormalliklerde sık olarak görülür. Daha büyük çocuklarda görülen kazanılmış kalp hastalıklarının çoğunluğunu romatizmal kalp hastalıkları oluşturmaktadır.
Doğumsal kalp hastalıklarının teşhis ve tedavisi ne vakit yapılır?
Ağır kalp hastalıklarında doğum anında belirtiler olabilir. Bu hastalıkların bir kısmı çocuklarda mavi renkte cilt görünümüne neden olurken, değerli bir kısmında kalp hastalığının olduğu bile anlaşılmayabilir. Kimi çocuklarda çabuk yorulma, gelişme geriliği üzere belirtiler ön plandadır. Olağan muayene sırasında duyulan üfürümler teşhisin konmasına yol açan en kıymetli bulgudur. Son yıllarda hamilelik sırasında uygulanan tarama yollarıyla doğumdan evvel birçok kalp hastalığının tanısı konulabilmektedir. Bilhassa birtakım durumlarda fetal ultrasonografi ve ekokardiyografinin rutin uygulanması bu oranı daha da artırmıştır.
Tedavi altta yatan kalp hastalığının tipine bağlı olarak değişik vakitlerde yapılabilir. Kalpten çıkan büyük damarların karşıt olması durumunda bu bebekler hayatın birinci ayında ameliyatla tedavi edilirken, birtakım kalp deliklerinin tedavisi 3-4 yaşına kadar beklenebilir. Bu kararı verirken hastalığın tipi, çocukta oluşan belirtiler ve tedavinin başarılı olma durumu göz önüne alınmalıdır. Son yıllarda kap cerrahisi ve girişimsel kardiyolojideki gelişmeler çok küçük bebeklerde kıymetli kalp rahatsızlıklarının muvaffakiyet ile tedevi edilmesini sağlamaktadır.
Bugün birçok doğumsal kalp hastalığı balonlar, şemsiyeler ve tıkayıcı birtakım aygıtların kullanılması ile ameliyat olmaksızın kateter yolu ile tedavi olmaktadır. Bunları başında ana atardamar ve akciğer atardamarındaki darlıklar balonla açılırken, kalbin kulakçıkları ve karıncıkları ortasındaki delikler şemsiye gibisi aygıtlarla muvaffakiyet ile kapatılmaktadır. Bu tekniklerin en kıymetli avantajları bedende kesi olmadan, kalbin durdurulmasına gerek kalmadan hastalığın tedavi edilmesini sağlamaktadır. Girişimsel yolların başka yararları ise hastanın hastanede yalnızca bir gün yatması ve kan verilme gereksiniminin olmamasıdır.
Doğumsal kalp hastalıklarının nedeni nedir?
Doğumsal kalp hastalıklarının birçok nedeni olabilir. Genetik, çevresel faktörler, beslenme, hamilelikte annenin geçirdiği hastalıklar ve sosyoekonomik seviye üzere birçok faktör neden olabilir. Kimi ailelelerde kalp hastalıklarının olağandan fazla görülmesi genetik sorunlara bağlı olarak gelişebilir. Son yıllarda doğumsal kalp hastalığının kimi gen bozukluklarına ikincil olduğunu düşündüren yeni bulgulara ulaşılmıştır. Lakin bunu tüm doğumsal kalp hastalıklarına genellemeke bugün için mümkün değildir, çalışmalar hala devam etmektedir.
Kalp hastalıkları büyüme ve gelişmeyi nasıl tesirler?
Kalp delikleri ve gibisi hastalıklar çocukta kilo alım sorunlarına neden olur. Bu büyük deliklerde daha besbelli olarak görülür. Bu bebeklerde kalp yetmezliğinin tedavisinin yanında beslenme konusunda da yardımcı tedbirler almak gerekir. Morarma ile giden hastalıklarda gelişme geriliği olabilir, çocuk yaşıtlarına nazaran uzunluk ve yük açısında geride kalır. Motor gelişmede çok önemli problemler görülmez. Zihinsel problemlere neden olmaz.
Anne ve babayı kalp hastalığından şüphelendirecek durumlar nelerdir?
Yenidoğan ve küçük bebeklerde cilt, ağız içinde ve lisanda görülen mavi renk yahut morarma; sık soluma, beslenirken çabuk yorulma, çok terleme en sık görülen belirtilerdendir. Büyük çocuklarda ise akranlarına nazaran çabuk yorulma, kilo ve büyüme sorunları bu hastalıkların belirtisi olabilir.
