Doğumsal Kalp Hastalıkları ve Önemi
Doç. Dr. Cihan Çetin, her 1000 canlı doğumda 6 ila 12 arasında bebekte doğumsal kalp hastalığı (DKH) saptandığını belirtti. 100 DOĞUMDAN 1’İNDE KALP HASTALIĞI GÖRÜLÜYOR Doğumsal kalp hastalıklarının anne karnında tanısı ve yönetiminin son derece önemli olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Çetin, bebek ölümlerinin önemli bir kısmının bu hastalıklarla ilişkili olduğunu ifade etti. Çetin, “Doğumsal anomaliye bağlı bebek ölümlerinin yaklaşık yüzde 30-50 oranında en sık sebebi doğumsal kalp hastalığıdır. Tüm doğumların yaklaşık yüzde 1’inde doğumsal kalp anomalileri gözlemlenmektedir” dedi.
Risk Faktörleri
Doç. Dr. Çetin, bebeklerde doğumsal kalp hastalığına yol açan risk faktörlerinin üç ana grupta toplandığını belirtti:
- Anneye ait faktörler: Anne şeker hastalığı, metabolik hastalıklar (özellikle fenilketonüri), otoimmün ve bağışıklık sistemi hastalıkları, bazı ilaçlara maruz kalma (örneğin lityum, bazı sara ilaçları, retinoik asit, ağızdan alınan kan sulandırıcı ilaçlar) gibi durumlar.
- Bebeğe ait faktörler: Ailede ve kardeşlerde doğumsal kalp hastalığı hikâyesi bulunması, anne karnında bebekte ritim sorunlarının saptanması ve artmış bebek ense kalınlığı gibi bulgular.
- Ailesel-genetik faktörler: Ailede doğumsal kalp hastalığı öyküsü olan bebeklerin riskinin artırdığı durumlar.
Anne ve Yenidoğan Ekibinin Hazırlığı
Tüm doğumsal kalp anomalilerinin anne karnında tanınamayacağını belirten Doç. Dr. Çetin, “Anne karnında tanı konulabilen durumlarda ebeveynler, doğum öncesinde bu konuda bilgilendirilip hazırlanabilmektedir. Bu hazırlık, sadece ebeveynlerin psikolojik olarak hazırlanmasını değil, aynı zamanda doğum ekibinin de hazırlanmasını sağlar. Anne karnında tanı konan durumlarda gebelik takipleri, doğumun yapılacağı yerin özellikleri önceden planlanabilmektedir. Gebelik takibinde önerilen yönetim planı belirlenmekte, ilgili branşlarla konsültasyon yapılabilmekte ve gerekli tetkikler önceden gerçekleştirilebilmektedir. Bu hazırlık, yenidoğan dönemindeki riskleri azaltacaktır” diye konuştu.
Anne Karnında Tedavi Olanakları
Bebeklerdeki bazı ritim bozukluklarının anne karnında tedavi gerektirdiğine dikkat çeken Doç. Dr. Çetin, “Nadir de olsa bu tür bazı ritm bozuklukları tedavisiz bırakıldığında bebekte kalp yetersizliği ve bebek kaybına yol açabilmektedir” dedi.
Gebelikte Değerlendirme Zamanı
Bebeğin kalbini değerlendirmede en uygun zamanın 20-23. gebelik haftaları arasında yapılan ayrıntılı ultrason dönemi olduğunu belirten Doç. Dr. Çetin, “Eğer mümkünse, bu değerlendirmenin 30. gebelik haftasında kalbe yönelik olarak tekrarlanması, bazı durumların tanınabilmesi açısından daha faydalı olacaktır. Özellikle yüksek riskli hastalarda 12. gebelik haftasında (ikili test döneminde) erken değerlendirme ile temel bazı anomalileri değerlendirebilmekteyiz. Tüm bu değerlendirmelerin bir perinatoloji uzmanı tarafından yapılması gerekmektedir. Bu değerlendirme ultrason ile yapıldığından ve ultrason ses dalgaları ile çalışıp radyasyon içermediğinden anneye kanıtlanmış bir zararı yoktur” ifadelerini kullandı.
Kalp Anomalisi Saptanan Bebeklerin Değerlendirilmesi
Kalp anomalisi saptanan bebeklerin mutlaka tüm sistemler açısından bir perinatoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerektiğinin altını çizen Doç. Dr. Çetin, “Eşlik eden başka anomalilerin varlığı, yönetim planını değiştirebilir. Daha sonrasında ilgili branşlarla birlikte değerlendirme ve konsültasyon yapılmaktadır. Bu branşlar arasında çocuk kardiyolojisi, tıbbi genetik ve yenidoğan uzmanları yer almaktadır. Tüm bu süreçlerle, gebelikte yapılması gereken testleri, zamanlarını ve takip sıklığını belirlemek ve ayrıca doğum yapılacak yerin özellikleri hakkında aileyi bilgilendirmek mümkün olmaktadır” şeklinde konuştu.
