Diyabetik Retinopati Nedir?
Diyabetik retinopati, yüksek kan şekeri seviyelerinin, gözün arka kısmındaki retina üzerinde zararlı etkiler yaratması sonucunda gelişen bir komplikasyondur. Bu durum, diyabet hastalarında körlüğün en yaygın sebebi olarak bilinir.
Belirtileri Nelerdir?
Diyabetik retinopati, başlangıç aşamalarında herhangi bir belirti göstermeyebilir. Ancak ilerleyen süreçte aşağıdaki şikayetler ortaya çıkabilir:
- Uçuşan cisimler veya yüzen noktalar
- Bulanık görme
- Dalgalanan vizyon
- Bozulmuş renk görme
- Görüşte karanlık veya boş alanlar
- Görme kaybı
Diyabetik Retinopati Nasıl Oluşur?
Yüksek şeker seviyeleri, zamanla retina damarlarının tıkanmasına ve kan akışının bozulmasına neden olur. Bu durum, göz içinde yeni kan damarlarının oluşmasına yol açar. Ancak bu damarlar genellikle zayıf ve düzgün gelişmediği için dışarıya sızıntı yapabilirler.
Kimler Daha Fazla Risk Altındadır?
Tip 1 veya tip 2 diyabeti olan herkes diyabetik retinopati riski taşır. Ancak aşağıdaki durumlar risk faktörlerini artırır:
- Uzun süreli diyabet hastalığı
- Yüksek ve sürekli kan şekeri seviyeleri
- Yüksek tansiyon
- Yüksek kolesterol
- Hamilelik durumu
- Sigara kullanımı
Diyabetik Retinopati Komplikasyonları
Diyabetik retinopati, çeşitli ciddi komplikasyonlara yol açabilir:
- Vitreus Kanaması: Yeni oluşan kan damarları, gözün merkezindeki jöle benzeri maddeye kanayabilir. Kanamanın şiddetine göre, sadece uçuşan küçük noktalar görünebilir veya ciddi kanama durumunda görüş tamamen kaybolabilir.
- Retina Dekolmanı: Retinanın arkasındaki hücre tabakasından ayrılmasıdır. Retina, gözün içini kaplayan ve beyine görsel sinyaller gönderen ışığa duyarlı bir doku tabakasıdır. Retinanın ayrılması, kalıcı körlüğe yol açabileceğinden tıbbi bir acil durum olarak kabul edilir.
- Glokom: Genellikle göz içindeki yüksek basınçtan kaynaklanır. Gözde bulunan berrak sıvı, sürekli olarak yenilenir ve fazla sıvı kanallar aracılığıyla boşaltılır. Ancak, diyabet hastalarında bu drenaj mekanizması tıkanabilir, bu da göz içindeki basıncın artmasına neden olabilir. Bu basınç, zamanla görme sinirlerine zarar vererek tam görme kaybına yol açabilir.
Önlemek İçin Ne Yapılmalı?
Diyabetik retinopatinin önlenmesi veya ilerlemesinin geciktirilmesi için aşağıdaki önlemler alınmalıdır:
- Kan şekeri, kan basıncı ve kolesterol seviyelerinin düzenli olarak kontrol edilmesi
- Dengeli beslenme alışkanlıklarına uyulması
- Haftada en az 150 dakika egzersiz yapılması
Tip 1 diyabet hastaları için tanıdan 5 yıl sonra, tip 2 diyabet hastaları için ise tanı anında retinopati taraması yapılmalı ve yılda bir göz muayenesi gerçekleştirilmelidir. Ayrıca, diyabeti olan ve gebelik planlayan kadınlar, gebelik öncesi ve her trimesterde göz muayenesi yaptırmalıdır.
