Diş hekimleri, bulaşma açısından en fazla riski taşıyan meslek gruplarından biri olarak öne çıkmaktadır. Hastaların büyük bir kısmı, semptom göstermeden Covid-19 gibi hastalıkları yayma potansiyeline sahiptir. Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı, İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Serhat Yalçın, diş kliniklerinde alınması gereken önlemler hakkında önemli bilgiler veriyor. Prof. Dr. Yalçın, “Salgın döneminde hastaların diş kliniklerine giderken yanlarında refakatçi bulundurmamalarını öneriyoruz. Hastalar, geniş aralıklı randevular ile kliniklere gittiği için kalabalık bir ortam oluşmamakta. Ancak hasta tedavileri arasında klinikler, ultraviole C (UV-C) ve hipokloröz gibi dezenfektanlar ile titizlikle dezenfekte edilmelidir. Ayrıca, yüzey dezenfeksiyonu yapılması ve ortamın havalandırılması da büyük önem taşımaktadır.” dedi.
‘Tedbirsiz Çalışmayın’
– Diş hekimlerinin virüsle mücadele döneminde dikkat etmeleri gereken hususlar nelerdir?
Diş hekimleri, Covid-19 pozitif olup asemptomatik (belirtisiz) olan hastalarla yakın temas halinde olduklarından, yüksek risk grubundadır. Diş tedavileri sırasında aeratörlerin kullanımı, aerosol (hava karışımı) ve sıçrama gibi durumları tetikleyerek bakteri, virüs, mantar ve kanın çevreye bulaşmasına neden olabilir. Bu nedenle diş hekimlerinin N95 veya daha üst düzey solunum maskeleri kullanmaları önerilmektedir. Ayrıca, yüz kalkanı, gözlük, eldiven ve izolasyon elbisesi gibi kişisel koruyucu ekipmanların kullanımı, hem diş hekimlerinin hem de hastaların sağlığı için son derece kritik bir öneme sahiptir. En büyük hata, hastalığın geçtiği veya etkisinin azaldığı düşüncesiyle gerekli tedbirleri almadan çalışmaktır.
‘Pandemi Döneminde Diş Sorunu Olan Hastalara Müdahale’
– Pandemi döneminde diş sorunu yaşayan hastalara nasıl müdahale edilmelidir?
Hastaların büyük çoğunluğu, hasta olduklarını bilmeden hastalığı yaymaktadır. Bu nedenle diş sorunları ile kliniklere başvuran hastalar, Covid-19 pozitif olarak değerlendirilerek gerekli önlemlerin alınması oldukça önemlidir. Covid-19 pandemisi başladığı ilk dönemde Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu, diş hekimlerine karantina sürecinde yalnızca acil tedaviler yapmalarını önermiştir. Bugünkü koşullarda ise diş hekimlerinin gerekli önlemleri alarak çalışması ve hastaların da tedbirlerini alarak tedavi süreçlerini sürdürmeleri önerilmektedir.
‘Cerrahi Müdahalelerde Tedavi Planlaması’
– Pandemi sürecinde cerrahi müdahalelerde tedavi planlaması nasıl yapılmalıdır?
Kliniklerin, tedaviye kabul edecekleri hastalar için bazı temel kriterleri olmalıdır. Hasta seçimi, mevcut bilgilerin ışığında kliniklerin kendi koşullarına göre değişiklik gösterebilir. Hastanın; 65 yaşından genç olması, tıbbi anamnezinde tansiyon, kalp kapak hastalıkları, iskemik kalp hastalıkları gibi kardiolojik rahatsızlıklarının olmaması, diyabet gibi metabolik hastalıklarının olmaması, immünsupresif ve steroid kullanmaması, akciğer hastalığı olmaması, iyileşmemiş kanser, kemoterapi ve radyoterapi hastası olmaması gereklidir. Ayrıca hastaların çevresinde Covid-19 hastası ile temas edip etmedikleri, evde gönüllü karantina altında olup olmadıkları ve toplu taşıma kullanıp kullanmadıkları sorularak hastalık için risk teşkil edip etmedikleri araştırılmalıdır. Çene cerrahisi girişimi planlanan hastalara PCR testi yapılması önerilebilir. Temel olarak test olsa da olmasa da, her olgunun pozitif çıkmasının mümkün olduğunu bilip her türlü önlemimizi almamız gerekmektedir.
