Dış Gebelik Nedir?
Dış gebelik, başlangıcı normal bir hamileliğe benzeyen ancak döllenmiş bir yumurtanın rahim içi yerine rahim dışında, genellikle fallop tüplerine yerleşmesiyle oluşan bir durumdur. Bu durum, erken fark edilmediği takdirde, hastanın hayatını tehlikeye atabilecek komplikasyonlara yol açabilir. Dış gebelik, tıbbi müdahale gerektiren acil bir durumdur ve zamanında tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Dış Gebeliğin Tanımı
Hamilelik, döllenmiş bir yumurtanın rahmin iç yüzeyine yapışmasıyla başlar. Ancak dış gebelikte, döllenmiş yumurta rahme yerleşmez; bunun yerine fallop tüpü, karın boşluğu veya serviks gibi rahim dışındaki bir alana tutunur. Dış gebelik, hayatı tehdit edecek kanamalara yol açabileceği için acil tıbbi müdahale gerektirir. Bu tür bir gebeliğin sürdürülmesi mümkün olmadığından, embriyonun rahim dışına yerleştiği tespit edildiğinde gebeliğin sonlandırılması şarttır. Dış gebeliğin erken tedavisi, gelecekte sağlıklı hamilelikler yaşama olasılığını artırır.
Semptomlar ve Belirtiler
Dış gebelik her zaman belirgin semptomlara neden olmayabilir, bu nedenle bazen rutin gebelik taramalarında tespit edilebilir. Ancak, döllenmiş yumurta büyüdükçe bazı belirtiler daha belirgin hale gelebilir. Dış gebelikte sıkça rastlanan semptomlar şunlardır:
- Karın, pelvis, omuz veya boyunda keskin ağrı dalgaları
- Karnın bir tarafında şiddetli ağrı
- Hafif ila şiddetli vajinal lekelenme veya kanama
- Baş dönmesi veya bayılma hissi
- Rektum üzerine baskı hissi
- Kan basıncında düşme
Dış Gebelik Risk Faktörleri
Aktif cinsel hayata sahip olan her kadın dış gebelik riski taşır; ancak belirli durumlar bu riski artırabilir. Dış gebelik oluşumunda etkili olabilecek faktörler şunlardır:
- Geçirilmiş pelvik enfeksiyonlar veya apandisit
- Endometriozis hastalığı
- Daha önce yaşanmış dış gebelik öyküsü
- Rahim içi araç kullanımı sırasında oluşan gebelikler
- Tüplerin bağlanmış olduğu durumlar
- Çok eşli cinsel ilişkiler
- Bazı infertilite tedavi yöntemleri
- 35 yaş ve üzerindeki hamilelikler
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar
Riskleri Azaltma Yöntemleri
Dış gebeliği önlemenin kesin bir yöntemi henüz bulunmamaktadır. Ancak, riskleri azaltmak mümkün olabilir. Cinsel partner sayısını sınırlamak ve prezervatif kullanmak, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları önleyerek pelvik inflamatuar hastalık riskini azaltabilir. Ayrıca, hamile kalmaya çalıştığınız dönemde sigara kullanmaktan kaçınmak da önemlidir; sigara, dış gebelik riskini artıran faktörlerden biridir.
Tedavi Seçenekleri ve Süreci
Dış gebelik, erken teşhis edildiğinde ilaçla tedavi edilebilir. Bu tedavi ile, ilaç enjekte edilerek hücre büyümesi engellenir ve büyümüş olan hücrelerin yok edilmesi sağlanır. Ancak, teşhis geç yapıldıysa cerrahi müdahale gerekebilir. Laparoskopik cerrahi ile karın bölgesinde küçük bir kesik açılarak, doktor bölgeyi incelemek için ince bir tüp (laparoskop) kullanır. Gerekirse fallop tüplerinin onarılması ve dış dokunun kaldırılması için ek aletler kullanılabilir. Tedavi sonrası beta-hCG seviyesinin düşmesi beklenir; eğer bu seviye düşmüyorsa, gebelik dokusunun hala var olduğu anlamına gelir. Beta-hCG seviyesi sıfıra inene kadar takip edilmesi önemlidir. Dış gebelik sonrası, tekrar dış gebelik olma ihtimali yüksektir. Ancak, eğer ilaç tedavisi veya cerrahi sonrası tüplere zarar gelmemişse, normal gebelik şansı daha fazla olur.
