Dış Gebelik Nedir?
Dış gebelik, döllenmiş bir yumurtanın rahim dışında, genellikle fallop tüplerinde yerleşmesi durumudur. Ancak nadiren de olsa, tüpler dışında karın boşluğu, yumurtalıklar veya rahim ağzı gibi bölgelerde de gelişim gösterebilir. Bazen tüp içinde yerleşen gebelik, belirli bir süre sonra düşükle sonuçlanarak, materyalin karın boşluğuna düşmesine yol açabilir. Eğer bu materyal canlılığını henüz kaybetmemişse, burada yeniden yerleşip gelişimini sürdürebilir.
Literatürde, karın boşluğuna yerleşen ve miadına kadar ulaşan gebeliklere dair çeşitli vakalar bulunmaktadır. Tüpler dışında yumurtalıklarda veya rahim ağzında da dış gebelik vakaları gözlemlenebilir. Dış gebeliğin en talihsiz şekli ise heterotopik gebelik olarak adlandırılan durumdur. Bu durumda, aynı anda hem bir dış gebelik hem de normal bir rahim içi gebelik mevcut olabilir. Ultrasonografide rahim içinde normal gelişmekte olan bir gebelik tespit edildiğinde, ektopik gebelik gözden kaçabilir. Bu durumlarda, laparaskopi yöntemi ile dış gebelik sonlandırılıp, rahim içinde oluşan gebelik dikkatle takip edilir.
Dış Gebelik Belirtileri Nelerdir?
Dış gebelik, erken dönem normal gebelik bulgularını taklit edebilir. Adet gecikmesi, pozitif gebelik testleri, bulantı, kusma ve memelerde hassasiyet gibi belirtiler, hem normal gebelikte hem de dış gebelikte gözlemlenebilir. Tüplere yerleşen gebelik, büyümeye başladığında belirli bir aşamaya geldikten sonra tüpleri germeye başlayarak burada yırtılma ve kanamaya neden olabilir. Eğer bu durum fark edilmez ve tedavi edilmezse, iç kanama sonucu anne ölümü ile sonuçlanabilir. Ektopik gebeliğin bu riskli doğası, durumun ciddiyetini artırmaktadır.
Dış gebelik belirtilerinin başlıcaları şunlardır:
- Adet gecikmesi
- Mide bulantıları
- Anormal vajinal kanama
- Alt karın bölgesinde ağrı
- Omuz ağrısı
- Baygınlık hissi
Tanı, gebelik testlerinin pozitif olmasına rağmen ultrasonda gebeliğin rahim içinde görülmemesi ile konulabilir. Kanama belirtilerinin olmadığı durumlarda ise kanda bhCG değerlerinin değişimi dikkate alınarak tanı konulmaya çalışılır. Eğer bhCG değerleri yüksek olmasına rağmen vajinal ultrasonografide gebelik kesesi saptanamazsa, bu durum teşhisi güçlendirir.
Dış Gebeliğin Tedavisi Nasıldır?
Eğer tüpte yırtılma meydana gelmişse ve iç kanama mevcutsa, tek tedavi cerrahi müdahaledir. Bu durumlarda, laparoskopi veya açık cerrahi yöntemi ile dış gebelik temizlenir. Uygun vakalarda, gebeliğin yerleştiği tüp korunabilir; ancak bazen dış gebeliğin geliştiği tüpün alınması gerekebilir.
Erken dönemde tespit edilen dış gebelikler, tüplerin yırtılmasına ve kanamaya neden olacak büyüklüğe ulaşmadan ilaç ile durdurulabilir. Bu tür vakalarda, hastanın cerrahi müdahaleden kurtarılması sağlanır. Böylece, operasyona bağlı yapışıklık riski ortadan kaldırılır ve tüp kaybı gibi komplikasyonların yaşanma olasılığı azaltılır. Bu tedavi grubundaki hastalar, her gün veya gün aşırı kontrollere çağrılmalı; her seferinde ultrason ve bhCG testi ile dikkatle takip edilmelidir.
Dış gebeliğin tehlikelerinden korunmanın en kolay yolu, adet gecikmesi durumunda vakit kaybetmeden bir doktora başvurmaktır. Bu sayede, en erken zamanda tespit edilen dış gebelik, kadına ve tüplere zarar vermeden tedavi edilebilir.
