Davos’ta Kapitalizm Üzerine Tartışmalar
‘Dünyanın elitlerinin’ 50. Dünya Ekonomik Forumu için İsviçre’nin Davos kasabasında bir araya gelmesi öncesinde, kapitalizmin günümüzde nasıl algılandığına dair önemli bir araştırma yayımlandı. Edelman Trust Barometer adlı kuruluş, ABD, Fransa, Çin ve Rusya dahil olmak üzere toplam 28 ülkede 34 bin kişiyle yaptığı kapsamlı bir anket gerçekleştirdi. Bu anketin sonuçlarına göre, katılımcıların %56’sı mevcut kapitalizm modelinin dünyaya faydadan çok zarar verdiğini belirtti.
“İnsanlar Sorguluyor”
Araştırmacılar, artan eşitsizlik duygusuna dair daha önceki anket sonuçlarına atıfta bulunarak, bu durumun insanların Batı’daki kapitalizm temelli demokrasilere yönelik daha derin şüpheler besleyip beslemediğini sorguladı. Araştırmaya liderlik eden David Bersoff, bu sorunun cevabının evet olduğunu ifade ederek, “İnsanlar, içinde yaşadığımız dünyanın, gelecekte daha iyi bir yaşam sunup sunamayacağını sorgulamaya başladı” dedi.
Ülkelere Göre Sonuçlar
Kapitalizme duyulan güvensizlik açısından öne çıkan ülkeler arasında Tayland ve Hindistan, sırasıyla %75 ve %74 oranlarıyla başı çekiyor. Fransa ise %69 ile bu iki ülkeyi takip ediyor. Asya, Avrupa, Körfez, Afrika ve Latin Amerika ülkelerinde de katılımcıların çoğunluğu benzer düşünceleri paylaşıyor. Ancak Avustralya, Kanada, ABD, Güney Kore, Hong Kong ve Japonya gibi ülkelerde ise çoğunluk, kapitalizmin zarar verdiği fikri üzerinde uzlaşamıyor.
Ankete katılanlar, kararlarını teknolojik gelişmelerin hızından, iş güvencesizliğinden, medyaya karşı duyulan güvensizlikten ve hükümetlerin zorluklarla başa çıkma konusundaki yetersizliklerinden kaynaklı gerekçelerle açıkladı.
Fukuyama’nın Teorisini Test Ediyor
Bu araştırma, siyaset bilimci Francis Fukuyama’nın ‘Tarihin Sonu’ olarak bilinen teorisini test etmek amacıyla 2000 yılında başlatılmıştır. Fukuyama, ilk kez 1989 yılında yayımladığı makalede, Soğuk Savaş’ın sona ermesiyle birlikte SSCB’nin dağılmasının, Batı’nın liberal ekonomik ve siyasi düzeninin, yani kapitalizmin, zafer kazanması anlamına geldiğini iddia etmişti. Bu durumun tarihin sonunu simgelediğini savunuyordu.
Fukuyama’nın teorisi, günümüze kadar birçok kez sorgulanmış ve eleştirilmiştir. Antitez olarak, Çin’in artan etkisi, otokratik liderlerin güç kazanması, ticari korumacılığın yaygınlaşması ve 2007 finansal krizi gibi gelişmeler bu tartışmalara örnek olarak gösterilmektedir.
