Danimarka Hükümeti Grönland’a Yatırım Yapıyor
Kopenhag hükümeti, ABD Başkanı Donald Trump’ın yarı özerk Danimarka topraklarından biri olan Grönland’ı satın alma çabalarının ardından, bölgedeki askeri yeteneklerini artırmak amacıyla 14,6 milyar Danimarka kronu (yaklaşık 2,05 milyar dolar) ayırma kararı aldı.
Danimarka Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, bu yeni yatırımın “bölgedeki egemenliği gözetleme ve sürdürme kabiliyetlerini geliştirmeyi” hedeflediği belirtildi. Danimarka’nın yatırım paketinin bir parçası olarak, üç yeni Arktik donanma gemisi ve geniş alanlarda gözetleme yapabilen iki uzun menzilli insansız hava aracının finansmanı sağlanacak. Ayrıca, temel askeri eğitime yönelik ek bütçeler de ayrılacak.
Danimarka Savunma Bakanı Troels Lund Poulsen, güvenlik yatırım paketiyle ilgili olarak, “Arktika ve Kuzey Atlantik’te güvenlik ve savunmaya dair ciddi zorluklarla yüzleşmek zorundayız. Bu nedenle, bölgedeki varlığımızı güçlendirmeliyiz,” ifadelerini kullandı.
Irkçılıkla Mücadele İçin Yeni Eylem Planı
Danimarka merkezli DR haber ajansının bildirdiğine göre, Kopenhag hükümeti, Grönlandlılara yönelik ırkçılık ve ayrımcılıkla mücadele amacıyla üç yıl süreli genişletilmiş bir eylem planı açıkladı. Bu plan, “göz ardı edilen Grönlandlı ayrımcılığını” ele almayı hedefliyor ve 4 yıl boyunca 35 milyon DKK (yaklaşık 4,9 milyon dolar) tahsis edildi.
Pasaportlarda ‘Grönlandlı’ Tanımı
Eylem planı çerçevesinde Grönlandlılara, öz kimlik duygusunu pekiştirmek amacıyla, pasaportlarında milliyetlerinin “Grönlandlı” olarak yazılmasına izin verilecek. Grönlandlıların karşılaştığı ırkçılığa karşı, eğitim kurumlarıyla diyalog teşvik edilecek, tercüme hizmetleri iyileştirilecek ve Grönlandlı öğrencilerin yatılı okul koşullarını iyileştirmenin yolları aranacak.
Danimarka Krallığı’nın bir parçası olan Grönland, Faroe Adaları ile birlikte iki otonom bölgeden biridir ve Danimarka’ya 2,900 kilometre uzaklıkta yer almaktadır.
Danimarka Göç ve Entegrasyon Bakanı Kaare Dybvad Bek, Danimarka-Grönland arasındaki özel ilişkiyi vurgulayarak, “Danimarka’daki Grönlandlılara yönelik ırkçılık ve ayrımcılık ayrı bir sorun” dedi. Grönland’daki “Inuit Ataqatigiit” partisinden milletvekili Aaja Chemnitz ise planı memnuniyetle karşıladı ve ırkçılıkla mücadele için “önemli bir araç” olarak nitelendirdi.
Dikkat Çeken Akşam Yemeği
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, geçtiğimiz günlerde Norveç, İsveç ve Finlandiya liderlerini evinde akşam yemeğinde ağırladı. Frederiksen, sosyal medya hesabında bu akşam yemeğiyle ilgili olarak, “Bu akşam Kuzey ülkelerinden meslektaşlarımı kendi evimde ağırlıyorum. Daha önce Başbakanlık’ta bir toplantı gerçekleştirmiştik. Kuzey ülkeleri olarak her zaman birlikte durduk. İçinde bulunduğumuz yeni ve daha öngörülemez gerçeklikte, güçlü ve yakın ittifakların önemi daha da artmıştır. Unutmamalıyız ki Danimarka yalnız değil,” notunu paylaştı.
Bu dikkat çekici akşam yemeği, Avrupa medyasında geniş bir yankı buldu. Danimarka medyası, liderlerin gayri resmi akşam yemeğinde küresel ve bölgesel gelişmeleri ele aldığını, ancak ‘odadaki filin’ kesinlikle Grönland olduğunu yazdı.
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store
Askeri Güç Seçeneği Göz Ardı Edilmiyor
Danimarka’nın güvenlik yatırım paketi ve ırkçılıkla mücadele eylem planı, ABD Başkanı Donald Trump’ın Grönland’ı satın alma konusunu gündeme getirdiği bir dönemde açıklanması dikkat çekti. Trump, 23 Aralık 2024 tarihinde Truth Social hesabında, Grönland’ın ABD’nin kontrolünde olması gerektiğini savunarak, adanın mülkiyetinin ve kontrolünün “mutlak bir zorunluluk” olduğunu ifade etti. Bu sözler, Grönlandlı yetkililerin yanı sıra birçok kesimden büyük tepkiler aldı. Grönland Başbakanı Mute Bourup Egede, “Grönland, Grönland halkına aittir. Biz satılık değiliz ve asla satılık olmayacağız. Uzun süredir devam eden özgürlük mücadelemizi kaybetmeyeceğiz,” dedi.
Trump, Ocak ayının başında yaptığı bir açıklamada, bölgeyi ele geçirmek için askeri veya ekonomik güç kullanma seçeneğini dışlayıp dışlamayacağı sorusuna, “Bunu yapabilirim,” yanıtını vermişti.
Başbakan ile 45 Dakikalık Gergin Görüşme
Financial Times gazetesi, geçtiğimiz hafta yayımladığı bir haberde, ABD Başkanı Donald Trump’ın Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen ile 45 dakikalık gergin bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini öne sürdü. Habere göre, Trump bu görüşme sırasında Grönland’ı alma konusunda ‘agresif ve çatışmacı bir tavır’ sergiledi. İddialara göre Trump, Danimarka’yı hedef alarak gümrük vergileri gibi özel önlemlerle tehdit ederken, Danimarka hükümeti de artık ‘kriz moduna’ geçti.
