D Vitamini Nedir?
D vitamini, cildinizde güneş ışığına tepki olarak doğal olarak üretilen ve bazen “güneş ışığı vitamini” olarak adlandırılan, yağda çözünen bir vitamindir. D vitamini, D-1, D-2 ve D-3 olmak üzere üç ana formdan oluşan bir bileşiktir. Vücudunuz, güneş ışığına maruz kaldığında D vitamini üretir ve bu vitaminin yeterli düzeyde olmasını sağlamak için belirli gıdalardan ve takviyelerden de alabilirsiniz.
D Vitamininin Önemi
D vitamininin birçok önemli işlevi vardır. En kritik işlevlerinden biri, vücudun kalsiyum ve fosfor emilimini düzenlemek ve normal bağışıklık sistemi işlevini desteklemektir. Yeterli D vitamini almak, kemiklerin ve dişlerin sağlıklı bir şekilde büyümesi ve gelişmesi için gereklidir. Ayrıca, bazı hastalıklara karşı direncin artmasına yardımcı olur. Vücudunuz yeterince D vitamini almadığında, osteomalazi (yumuşak kemik) veya osteoporoz (kırılgan kemik) gibi kemik problemleri geliştirme riski artar.
D Vitamininin Sağlık Üzerindeki Faydaları
D vitamini hastalıklarla savaşır
Yapılan araştırmalar, D vitamininin birçok hastalığın riskini azaltabileceğini göstermektedir. Özellikle multipl skleroz (MS) ve kalp hastalığı gibi durumların gelişme riskini düşürdüğü saptanmıştır. Ayrıca, gribe yakalanma olasılığını azaltarak vücudu koruma görevini üstlenir.
D vitamini depresyonu azaltır
D vitamininin ruh halini düzenlemede ve depresyonu önlemede önemli bir rol oynayabileceğine dair bulgular mevcuttur. D vitamini takviyesi alan depresyonlu bireylerde semptomlarda belirgin bir iyileşme gözlemlenmiştir. Fibromiyalji hastaları üzerinde yapılan başka bir çalışma, D vitamini eksikliğinin anksiyete ve depresyon yaşayan bireylerde daha yaygın olduğunu ortaya koymuştur.
D vitamini kilo kaybını artırır
Kilo vermek isteyenler veya kalp hastalığını önlemeye çalışanlar için D vitamini takviyeleri oldukça faydalı olabilir. Yapılan araştırmalar, günlük kalsiyum ve D vitamini takviyesi alan kişilerin, plasebo gruplarına göre daha fazla kilo verdiklerini göstermektedir. Ekstra kalsiyum ve D vitamininin iştah bastırıcı etkisi olduğu belirlenmiştir.
D Vitamini Takviyesi Kullanmalı Mıyım?
Birçok faktör, güneş ışığı yoluyla yeterli miktarda D vitamini alma yeteneğinizi olumsuz etkileyebilir. Bu faktörler arasında yüksek hava kirliliği, güneş kremi kullanımı, kapalı ortamlarda geçirilen zaman, büyük şehirlerdeki binaların güneş ışığını engellemesi ve daha koyu cilt tonuna sahip olma durumu bulunmaktadır. Melanin seviyeleri ne kadar yüksek olursa, cilt o kadar az D vitamini emebilir. Bu nedenlerle, günümüz dünyasında D vitamini eksikliği giderek daha yaygın hale gelmektedir. Dolayısıyla, D vitamini seviyenizi artırmak için hem güneş ışığına maruz kalmak hem de takviyeler almak önemlidir.
D Vitamini Eksikliğinin Belirtileri
D vitamini eksikliğinin belirtileri arasında yorgunluk, sürekli ağrılar ve genel bir iyi hissetmeme durumu yer alır. Ayrıca, merdiven çıkarken, ayağa kalkarken veya yürürken şiddetli kemik ve kas ağrısı hissedebilirsiniz. Özellikle bacaklar, pelvis ve kalça bölgelerinde stres kırıkları da sıkça görülen belirtilerdir.
D Vitamini Eksikliği Nasıl Giderilir?
D vitamini eksikliği, basit bir kan testi ile teşhis edilebilir. Eğer D vitamini eksikliği tespit edilirse, günlük D vitamini takviyesi almanız önerilecektir. Doğal olarak D vitamini içeren gıda sayısı oldukça sınırlıdır. Bu nedenle, bazı gıdalar takviye edilmiştir. D vitamini açısından zengin gıdalar arasında somon, sardalya, yumurta sarısı, karides, süt, tahıl, yoğurt ve portakal suyu bulunmaktadır. Güneşe çıkmak ve sadece yiyeceklerle yeterli D vitamini almak zor olabileceğinden, D vitamini takviyesi almak oldukça faydalı olabilir.
Uzman Görüşü
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Tuğçe Hürkal
