Çölyak Hastalığı Nedir?
Çölyak hastalığı, genetik yatkınlığı olan bireylerde, gluten içeren gıdaların tüketilmesiyle tetiklenen ve ince bağırsakta iltihaplanma ile sonuçlanan otoimmün bir hastalıktır. Bu durum, bağışıklık sisteminin gluten proteinine karşı anormal bir tepki vermesiyle meydana gelir, bu da bağırsak dokusuna zarar verir.
Belirtilere Dikkat Edin!
Çölyak hastalığının en büyük tehlikelerinden biri, belirtilerin çoğu zaman belirgin olmaması ve alarm vermeden gelişmesidir. Sindirim sistemindeki rahatsızlıkların yokluğunda bile, vücut farklı şekillerde sinyaller gönderebilir. Bu nedenle, belirtilere dikkat etmek ve vücudun verdiği tepkileri gözlemlemek oldukça önemlidir. Çölyak hastalığının en yaygın belirtileri şunlardır:
- Karın ağrısı
- İshal
- Karında şişlik hissi
- Kilo kaybı
- Kemik erimesi
- Bel ve eklem ağrıları
- Kas ağrıları ve krampları
- Ağız içinde oluşan yaralar
- Kansızlık
- Halsizlik
- Çarpıntı
- Çabuk yorulma
- Saç dökülmesi
Hangi Besinlerden Uzak Durulmalı?
Mutfaktaki diyetisyen Ezgi Mısırlı, çölyak hastalarının kaçınması gereken besinlerin başında gluten içeren gıdaların geldiğini vurguladı. Bu bağlamda, aşağıdaki gıdalardan özellikle uzak durulması gerektiği belirtiliyor:
- Ekmek
- Pide
- Makarna
- Tahıl gevreği
- Gözleme
- Salça ve soslar
- Pasta ve kekler
- Çörek
- Etimek, galeta ve kraker
- Bisküvi
- İrmik ve kepek
Bu gıdaların üzerinde “glutensiz” ibaresi bulunmadığı sürece kesinlikle kaçınılmalıdır. Ancak, gluten içermeyen gıdalar diyetinize eklenerek sağlıklı alternatifler oluşturulabilir. Bu besinler arasında mısır, beyaz pirinç, soya, karabuğday, patates unu, keten tohumu, mercimek, fasulye, nohut, fındık, fıstık, badem, ceviz, çeşitli meyve ve sebzeler, peynir, manda sütü, kefir, yoğurt, turşu, boza, sirke, nar suyu ve nar ekşisi bulunmaktadır.
Teşhis Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Diyetisyen Ezgi Mısırlı, çölyak hastalığının her yaşta ortaya çıkabileceğini, bu nedenle sürekli tetikte olunması gerektiğini belirtti. Çocukluk döneminde çölyak tanısı koymak daha kolay olabileceğinden, bebeğiniz veya çocuğunuzda aniden ortaya çıkan karın ağrıları, ishal, ateş, kusma, bulantı ve ciltteki kızarıklıklar gibi belirtilere ekstra dikkat göstermek önemlidir.
