Çocukluk Çağındaki Obezite Sorunu
Medicana Bahçelievler Diyetisyeni Dyt. Sena Çelik, özellikle annelerin çocuklarına yemek yedirirken sıkça başvurdukları yöntemler hakkında bilgi verdi. “Günümüzde çocukların teknolojik cihazlarla iç içe olması, televizyon ve bilgisayar karşısında geçirdikleri uzun süreler ve yeterli fiziksel aktivitelerden yoksun kalmaları, çocukluk dönemi obezitesinin en önemli sebeplerindendir. Özellikle yemek esnasında televizyon izlemek veya telefon ve tablet kullanmak, çocukların yedikleri yemeğe odaklanmalarını zorlaştırarak tokluk sinyallerini geç algılamalarına ve gereğinden fazla besin tüketmelerine neden olmaktadır.”
Obezite, küresel bir halk sağlığı sorunu olarak öne çıkıyor
Dyt. Sena Çelik, obezite ile ilgili dikkat edilmesi gerekenleri şu şekilde açıkladı: “Çocuklarda, yaş ve cinsiyete göre hazırlanan vücut kitle indeksi (VKİ) persentil eğrileri kullanılarak 85 persentil üzeri olanlar aşırı kilolu, 90 persentil üzeri olanlar ise obez olarak sınıflandırılmaktadır. Çocukların vücut kompozisyonu, yaşa göre ağırlıkları, boyları ve boya göre ağırlıkları da dikkate alınmalıdır. Ebeveyn yaşam tarzı ve arkadaş çevresi, çocuklar üzerindeki en büyük çevresel etkenlerdir. Evde sağlıklı bir beslenme düzeni uygulansa bile, kreş, anaokulu veya ilkokul gibi ortamlarda çocuklar sağlıksız gıdalarla karşılaşmakta ve böylece obezite riski artmaktadır.”
Psikolojik Faktörlerin Rolü
Dyt. Sena Çelik, fast-food beslenme tarzı ve yetersiz fiziksel aktivitenin yanı sıra psikolojik sorunların da obeziteyi tetikleyebileceğini vurguladı:
“Günümüzde şeker ve yağ içeriği yüksek, kalorisi fazla yiyeceklerin tüketim sıklığının artması, fast-food zincirlerinin yaygınlaşması ve porsiyon kavramının değişmesi, fiziksel aktivitenin azalması çocuklukta obezitenin başlıca sebeplerindendir. Ayrıca, ergenlik döneminde yaşanan fiziksel gelişim, iştah artışı, sağlıksız gıda tercihleri ve aile kontrolünün azalması gibi faktörler de obezite riskini artırmaktadır. Duygusal durumlar, depresyon, anksiyete, düşük benlik saygısı ve vücut imajı sorunları gibi psikolojik unsurlar da çocuklarda obeziteyi tetikleyen önemli unsurlar arasında yer almaktadır.”
Obezitenin Sağlık Üzerindeki Etkileri
“Obezite, birçok kronik hastalığın gelişimine zemin hazırlıyor”
“Obezitenin çeşitliliği ile bilinen birçok kronik hastalığa sebep olduğu ve morbidite ile mortaliteyi artırdığı bilinmektedir. Kardiyovasküler hastalıklar, insülin direnci, tip 2 diyabet, hipertansiyon, hiperlipidemi, uyku apnesi ve bazı kanser türleri obezitenin yol açtığı başlıca sağlık sorunlarıdır. Ayrıca, obezite; safra kesesi hastalıkları, eklem rahatsızlıkları, karaciğer yağlanması, astım, solunum problemleri, adet düzensizlikleri ve hirsutizm gibi durumlara da neden olmaktadır.”
Diyet ve Beslenme Hataları
“Kişiye özel olmayan diyetler kilo verme sürecini olumsuz etkileyebilir”
Dyt. Sena Çelik, internetteki yanlış diyet bilgilerine karşı uyarılarda bulunarak, “Günümüzde artan obezite vakaları ve aşırı kilolu olma problemleriyle birlikte birçok diyet yaklaşımı ortaya çıkmıştır. Ancak bu yaklaşımların büyük bir kısmı yanlış uygulamaları içermektedir. İnsanlar, diyetisyen desteği almadan bilinçsizce kendi diyetlerini uygulamakta ya da yanlış bilgileri kaynaklardan edinerek sağlıklarını riske atmaktadır. Sınırsız diyet ürünleri tüketimi, aşırı su içme, yağı ve karbonhidratı kısıtlayarak aşırı protein alma, yemek yeme saatlerini kısıtlama ve sahte mucizevi ilaçlar kullanma gibi beslenme hataları sıkça karşılaşılan sorunlardır. Hangi besinin ne miktarda tüketileceği ve son öğünün ne zaman olması gerektiği kişiye özel olarak belirlenmelidir.”
Ayrıca, mucize hapların etkileri ve diyet ürünlerinin kalori içerikleri hakkında halkın bilgilendirilmesi gerekmektedir. Aşırı protein ve su tüketiminin böbreklerde yol açabileceği tahribat ve yetersiz beslenme veya şok diyetlerin vücuda verebileceği zararlar konusunda toplum daha bilinçli olmalıdır. Şok diyetlerin ve diyetisyen kontrolü olmadan yapılan bilinçsiz diyetlerin, başta karaciğer yağlanması olmak üzere, karaciğer ve böbrek sağlığı için ciddi riskler oluşturabileceği unutulmamalıdır.”
