Diş sıkma ve gıcırdatma (bruksizm), her yaşta ortaya çıkabilen çoklukla uyku sırasında, dişleri bilinçsizce sıkarak yapılan bir aksiyondur. Olağan olmayan bu durum, epey rahatsız edici bir sesin duyulmasıyla ortaya çıkar. Ekseriyetle bu alışkanlık, kişinin kendisi tarafından pek algılanmaz. Fakat aileler, çocukların uyku sırasında dişlerini gıcırdattığını rahatça fark edebilmektedir. Diş sıkma ve gıcırdatma alışkanlığı; gündüz saatlerinde, gece uykuda yahut hem gece hem gündüz ortaya çıkabilmektedir.
Tedavi edilmezse kalıcı hasarlara neden olabilir!
Genellikle geceleri duyulan gıcırdatma ve tıklama sesleri, ağız içi yumuşak dokularda travmalar ve dişlerdeki hafif, orta ve ileri derecelerde aşınmalar, çocuklarda diş gıcırdatmanın belirtileridir. Diş gıcırdatmasının birçok sebebi olabilir. Bu durumda öncelikle, pedodonti uzmanına başvurulmalıdır. Gerekirse çocuk, doktor tarafından çocuk ve ergen psikolojisi uzmanına da sevk edilebilir. Uzun süren önemli bruksizm olaylarında, laboratuvar kaidelerinde uykunun incelenmesi (polisomnografi) ile tanıya varılabilir. Şayet erken yaşlarda gözetici tedaviler yapılmaz ise; şimdi büyüme ve gelişmesi devam eden çocuklarda hem dişlerde hem de çene ekleminde kalıcı hasarlar oluşabilir. Diş sıkma ve gıcırdatma bebeklerde de görülebilir. Sebebi çoklukla mide içeriğinin ağıza gelmesi (reflü), gaz sancısı üzere etkenlerdir.
“Çocukların ne kederi var ki diş gıcırdatsın” demeyin!
Çocuklarda ise, bilhassa dişlerin değişme periyotlarında, çok ölçüde diş çürüğü oluştuğunda ve yapılmış olan dolgu üzere onarımların eskiyerek ahengini kaybettiğinde ortaya çıkan dişsel nedenlerle; teneffüs ve sindirim sisteminin kronik rahatsızlıklarında yahut hormonal bozukluklarda görülen sistemik sıkıntılarda; çocuğu gerilime sokan durumların (kardeşinin doğması, aile içi geçimsizlik, okul problemleri) varlığında oluşan ruhsal etkenler nedeniyle diş sıkma ve gıcırdatma görülebilir.
Diş sıkma ve gıcırdatma sorunu; dişlerde aşınma ve çürüklere, uyku problemlerine, bilhassa de alt çene ekleminde aşınma ve kazanılmış yapı bozukluğuna neden olması sebebiyle çok kıymetlidir.
Tedavisi nasıl yapılır?
Çocuklardaki diş gıcırdatma tedavisinde öncelikle kolay tahliller düşünülmelidir. Öncelikle, pedodonti uzmanı tarafından ağız içi muayene yapılmalı, diş gıcırdatma sıklığı ve şiddeti hakkında ayrıntılı bilgi alınmalıdır. Daha sonra, şayet dişlerde çok aşınmalar varsa bu bölgelerin tedavisi yapılır. Ayrıyeten dişlerin kapanış bağı denetim edilerek bozukluk varsa bunlar kolay aşındırmalarla dengelenir ve düzeltilir. Şayet bu düzeltmeler yarar etmiyorsa, dişleri korumak ve alışkanlığı bıraktırmak için kolay, kollayıcı ağız içi apareyler yapılarak sorun ortadan giderilmeye çalışılır. Bu ortada çocukta üstte saydığımız bağırsak paraziti yahut öteki sistemik faktörlerin varlığının olup olmadığı araştırılmalıdır.
