Çinkonun Covid-19 Korunmasındaki Rolü
Covid-19’dan korunmada çinkonun bağışıklık sistemini güçlendirerek önemli bir destek sağladığı vurgulanıyor. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayça Kaya, “Araştırma sonuçları göstermektedir ki, çinko düzeyi yeterli olan bireylerde hastalık daha hafif seyir izlemekte, özellikle yaşlılarda zatürree riski ve aşırı immün yanıt olarak tanımlanan sitokin fırtınası oluşum sıklığı azalmaktadır. Bu durum, hastanede kalış süresini ortalama 2.5 gün azaltmaktadır” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Dr. Kaya, çinkonun bağışıklık için oldukça önemli bir eser element olduğunu, Covid-19’a karşı vücudu desteklediğini ve hastalığın daha kısa sürede ve hafif geçirilmesine yardımcı olduğunu gösteren birçok araştırmanın bulunduğunu belirtti.
T HÜCRESİ ETKİLENİYOR
Çinkodan zengin besin kaynaklarını sıralayan Dr. Kaya, tam tahıllar, kırmızı ve beyaz etler, yumurta, deniz ürünleri, karaciğer ve yeşil yapraklı sebzelerin zengin çinko kaynakları olduğunu ve bu gıdaların düzenli olarak tüketilmesinin önem taşıdığını ifade etti. Dr. Kaya, “Ne yazık ki Türkiye’de topraklarımızın %49.8’inde çinko eksikliği mevcuttur. Bu durum, besinlerden yeterince çinko alamamamıza yol açmaktadır. Çinko açısından zengin olan et, deniz ürünleri ve karaciğer gibi gıdaların fiyatlarının yüksekliği ise bu eksikliği daha da artırmaktadır. Doktorunuzun önereceği kan tahlilleri ile kandaki çinko seviyeleri kontrol edilerek, eksiklik durumunda bağışıklığı korumak için doktor tavsiyesi ile reçete düzenlenebilir. Son yapılan araştırmalar, bağışıklık sisteminin ve bu sistemin önemli bir parçası olan T hücrelerinin işlevlerinin çinko eksikliğinden olumsuz etkilendiğini göstermektedir.”
VÜCUTTA DEPOLANAMAZ
Çinkonun fazlalığının çok nadir görülen bir durum olduğunu belirten Dr. Kaya, “Çinko, vücutta biriken ve depolanan bir metal değildir. Covid-19’dan korunmak için alınması gereken tüm önlemlerle birlikte çinkonun destekleyici olduğu araştırmalarla ortaya konmuştur” ifadelerini kullandı.
HASTALARIN YARISINDA ÇİNKO EKSİKLİĞİ
International Journal of Infectious Diseases dergisinde yayımlanan “Çinko eksikliği bulunan hastalarda Covid-19 klinik sonuçları” başlıklı çalışmadan elde edilen bulgular şu şekildedir:
- Kandaki çinko seviyesi, Covid-19 öncesi bağışıklık için kritik öneme sahiptir. Araştırmalar, özellikle hastalık sırasında görülen sitokin fırtınasının yükselmesinin çinko eksikliği ile ilişkili olduğunu göstermektedir.
- Özellikle yaşlı bireylerde, düşük çinko seviyesinin pnömoni için bir risk faktörü olduğu belirlenmiştir.
- Çinkonun, Covid-19’a yakalanma oranını azalttığı ve yakalananların hastalığı daha az komplikasyonla veya daha kısa hastane yatış süreleri ile atlattığı ifade edilmiştir.
- Covid-19 hastalarının %57.4’ünde çinko seviyesinin düşük olduğu gözlemlenmiştir.
- Çinko eksikliği olan Covid-19 hastalarının %70.4’ünde komplikasyon görülürken, bu oran çinko eksikliği olmayan hastalarda %30 seviyesindedir.
- Çinko eksiği olan Covid-19 hastaları hastanede ortalama 7.9 gün kalırken, çinko eksiği olmayan hastalar 5.7 gün sonra taburcu olmuştur.
- Ayrıca, Covid-19’u ağır geçiren ve entübe olan hastalar üzerinde yapılan bir araştırmada, ağır Covid-19 hastalarının serum çinko düzeylerinin hafif/orta Covid-19 hastalarına göre daha düşük olduğu tespit edilmiştir.
