Çin’in Yapay Zeka İlerlemesi ve Yalan Dedektörleri
Hükümetler ve teknoloji şirketleri, Çin’in yapay zeka alanındaki çalışmaları karşısında büyük bir endişe içindeler. Bu ülke, vatandaşlarının her hareketini izlemek için özel sensörlü kameraları şehirlerine yerleştirirken, şimdi de yapay zeka teknolojisini kullanarak insanların yalan söyleyip söylemediğini tespit etme yolunda önemli adımlar atıyor.
ÇİN’DEN YENİ BİR YAPAY ZEKA YALAN DEDEKTÖRÜ
Yapay zekanın, özellikle ‘Orwellvari bir geleceğe’ zemin hazırlayabileceğine dair kaygılar giderek artarken, Çin’in bu yeni yalan dedektörünü test ettiği bilgisi gündeme geldi. Özellikle Xinjiang bölgesindeki Uygur nüfusunu izlemek amacıyla yapay zeka ve yüz tanıma teknolojilerinin bir “yalan dedektörü” olarak nasıl kullanılabileceği üzerinde denemeler yapıldığı bildirildi.
Çin, halihazırda birçok şehirde bilet kullanımını devre dışı bırakarak toplu taşıma araçlarında yüz tanıma sistemlerini aktif bir şekilde uyguluyor. BBC Panorama’nın raporuna göre, bu durum hükümetin vatandaşlarının hareketleri ve etkileşimleri hakkında devasa bir veri havuzuna sahip olmasına sebep oluyor. Bu tür uygulamalar, bireylerin günlük yaşamlarını büyük ölçüde gözlemlerken, aynı zamanda özel hayatlarının ihlal edilmesine de yol açıyor.
Microsoft’un başkanı Brad Smith, yüz tanıma teknolojisinin “olağanüstü güçlü bir araç” olduğunu ifade ediyor. Ancak bununla birlikte, “Eğer bir sokaktaki herkesi izlemek istiyorsanız ya da bir etkinliğe katılan tüm bireyleri takip etmek istiyorsanız, yapay zekayı bu amaçla kullanabilirsiniz,” diyerek bu teknolojinin potansiyel kötüye kullanımına dikkat çekiyor.
George Orwell’in klasik eseri 1984 adlı romanı, modern dünyada yaşanabilecek distopik senaryoları tasvir ediyor. Çin’in geliştirdiği yapay zeka sistemleri, bu tür korkuları daha da tetikliyor. ABD merkezli araştırma grubu IPVM, Çin’in ‘tek kişi, tek dosya’ adını verdiği bir sistem kurma planları olduğunu belirtiyor. Bu sistem, her vatandaşın faaliyetlerini, siyasi görüşlerini ve sosyal ilişkilerini tek bir dosyada toplayarak, kapsamlı bir gözetim mekanizması oluşturmayı hedefliyor.
Öte yandan, Avrupa Birliği de yapay zekanın nasıl kullanılacağına dair belirli sınırlar getirmeyi planlıyor. Raporlara göre, ABD’nin Pentagon’u, yapay zeka projelerine yıllık 1 milyar dolardan fazla harcama yapıyor. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden kimya mühendisliği profesörü Bernhardt Trout, yapay zekanın askeri ve ulusal güvenlik amaçlarıyla kullanılmasının kaçınılmaz bir sonuç olduğunu vurguluyor.
Ülkelerin yapay zekayı nasıl kullanacağına dair farklı projeleri bulunuyor. Ancak Çin’in attığı adımlar, birçok ülkenin bu alandaki kararlarını sorgulamalarına ve eleştirmelerine yol açıyor.
