Hıyarcıklı Veba Alarmı: Çin’de Yeni Bir Vaka Tespit Edildi
Çin’in İç Moğolistan Özerk Bölgesi’nde bir kişide hıyarcıklı veba vakası tespit edildi. Bu durum, ülkenin sağlık yetkilileri tarafından doğrulanırken, sağlık uyarı sistemi de bir kademe yükseltilerek daha dikkatli bir izleme sürecine geçildi.
Vebanın görüldüğü kişi, bir çoban olarak biliniyor ve hastalığı tespit edildikten sonra karantinaya alındı. Şu an için durumunun stabilize olduğu ifade ediliyor. Hıyarcıklı veba, ölümcül bir hastalık olmasına rağmen, uygun antibiyotik tedavisiyle tedavi edilebiliyor. Vaka, çobanın Cumartesi günü Bayannur kentinde hastaneye başvurmasıyla ortaya çıktı. Ancak, hastanın bakteriyi nereden kapmış olduğu henüz netlik kazanmadı.
Ülkede hıyarcıklı veba uyarısı en düşük seviye olan 4’ten, orta seviye olan 3’e yükseltildi. 3. seviyede, insanlardan veba taşıyabilecek hayvanların avlanmaması ve bu hayvanların yenmemesi gerektiği belirtilmektedir. Hıyarcıklı veba, dönem dönem dünyanın çeşitli yerlerinde ortaya çıkmakta ve geçmişte de ciddi salgınlara yol açmıştır. Örneğin, 2017 yılında Madagaskar’da 300’den fazla vaka kaydedilmişti. Mayıs 2019’da ise Moğolistan’da iki kişi bu hastalık nedeniyle hayatını kaybetmişti.
Geçmişteki Bulaşma Yolları
Hıyarcıklı vebanın bulaşmasının geçmişteki örnekleri dikkat çekmektedir. Örneğin, bakterinin çiğ yedikleri dağ sıçanından bulaştığı anlaşılmıştır. Moğolistan’ın başkenti Ulanbatur’da BBC’ye bilgi veren Dünya Sağlık Örgütü yetkilisi, Moğol kültüründe çiğ dağ sıçanı eti ve böbreğinin sağlığa iyi geldiğine dair yaygın bir inanış olduğunu vurgulamıştır. Dağ sıçanları, hıyarcıklı veba taşıyıcısı olarak bilinen bir türdür ve bu nedenle ülkede dağ sıçanı avlamak yasa dışıdır.
Hastalık, lenf bezlerinin şişmesiyle kendini göstermekte olup, 3 ile 7 gün arasında ortaya çıkan bu belirti öncesinde hastalığın diğer semptomları grip ile benzerlik göstermektedir. Bu durum, hastalığın teşhis edilmesini zorlaştırmaktadır. Ancak günümüzde, Orta Çağ’da kara veba olarak bilinen bu hastalığın yeniden bir salgına dönüşme olasılığı oldukça düşüktür. Stanford Kliniği’nden bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. Shanti Kappagoda, “14. yüzyılın aksine bu hastalığın nasıl yayıldığını artık biliyoruz” diyerek şu eklemeyi yapmaktadır: “Engellemenin yollarını da biliyoruz, hastalanan kişileri antibiyotiklerle iyileştirmenin yollarını da…”
14. yüzyılda veba, Afrika, Asya ve Avrupa’da 50 milyon kişinin ölümüne sebep olmuştu. Londra’da son olarak 1665’te görülen salgın, kentin beşte birinin ölümüne yol açmıştı. 19. yüzyılda ise Çin ve Hindistan’da ortaya çıkan hastalık, yaklaşık 12 milyon kişinin hayatını kaybetmesine neden olmuştur.
