Dermatoloji Uzmanı Uzm. Dr. Hasan Alakbarov’dan Cilt Kanseri Hakkında Bilgiler
Dermatoloji Uzmanı Uzm. Dr. Hasan Alakbarov, günümüzde giderek artan cilt kanseri vakalarıyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Cilt kanserinin ne olduğu hakkında bilgi veren Dr. Alakbarov, “Cilt kanseri, derinin çeşitli hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde büyümesi sonucu meydana gelir ve her yaş grubunu tehdit edebilir. Özellikle uzun süre güneş ışınlarına maruz kalmak, cilt kanserinin başlıca nedenlerinden biridir. Ülkemiz de dahil olmak üzere birçok bölgede, cilt kanserleri en yaygın görülen kanser türü arasında yer almaktadır. Cilt kanserleri, melanom ve melanom dışı olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Melanom, hayati risk taşıyan bir türdür ve tedavi protokolleri buna göre belirlenir. En sık rastlanan türü ise bazal hücreli karsinomadır ve bu, melanom dışı gruptadır.” dedi.
Güneş ışınlarının sağlığımıza olumlu katkıları olsa da, deri hücrelerinde DNA hasarına yol açabileceğini belirten Dr. Alakbarov, “Bu tür hasarlar, hayatımız boyunca deri hücrelerimizde birikir ve zamanla hücrelerin yaşam şifresinde kalıcı bozulmalara neden olabilir.” şeklinde konuştu.
Cilt Kanserinin Başlıca Nedenleri
Cilt kanserine neden olan faktörlerin en önemlisinin ultraviyole (UV) ışınları olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. Alakbarov, diğer risk faktörlerini şu şekilde sıraladı:
- Özellikle çocukluk döneminde oluşan güneş yanıkları (haşlanma),
- Yıllar içinde biriken kümülatif güneş ışınları,
- Açık ten, renkli göz veya çilli bir cilde sahip olmak,
- Yüzde veya vücutta çok sayıda ben bulunması,
- Solaryum kullanımı,
- Ailede cilt kanseri öyküsü,
- Albino veya Vitiligo gibi genetik hastalıklar,
- Güneş altında uzun süre vakit geçirmek,
- Kronik arsenik gibi kimyasallara maruz kalmak,
- Baca temizleyicileri ve kuaförlük gibi mesleklerde kimyasal maruziyet.
Güneşten Korunmanın Yolları
Güneş ışınlarından korunmanın yollarını paylaşan Uzm. Dr. Alakbarov, “Giydiğimiz kıyafetler ve şapkalar, güneşin derimizle doğrudan temasını azaltmamıza yardımcı olabilir. Kumaşın türü de bu korumada önemli bir rol oynar. Örneğin, polyester ve yün gibi kumaşlar, pamuklu kumaşlara göre UV ışınlarını daha fazla emer. Ayrıca, UV ışını emen kimyasallarla yıkanan kumaşlar, koruma seviyesini artırır. Unutulmamalıdır ki, ultraviyole ışınları kumaşlardan geçebilir ve ince, açık renkli kumaşlar bu geçişi artırırken, koyu renkli kumaşlardan geçiş daha azdır. Bu nedenle, ince ve açık renkli giysiler, güneşin etkisinin yoğun olduğu dönemlerde tercih edilmemelidir.” diye belirtti.
Dr. Alakbarov, ayrıca “Sık dokunmuş kumaşların UV ışınları geçirgenliği daha düşüktür ve daha iyi koruma sağlar. Kumaşın nemli olması, UV ışınlarının geçişini artırır; bu nedenle yaz aylarında sık dokunmuş, UV geçirgenliği düşük kumaşlardan yapılmış kıyafetler tercih edilmeli ve ıslaklık durumunda hemen değiştirilmelidir. UV filtreli kumaşlardan üretilen kıyafet ve şapkalar, vücudu ve başı güneş çarpmasından korumada oldukça etkilidir.” ifadelerini kullandı.
Özellikle çocukların ilk 3 yaşta direkt güneş ışığına maruz kalmaması gerektiğini vurgulayan Dr. Alakbarov, “Bu tür kıyafetler, park ve plaj gibi açık alan aktivitelerinde çocukları daha güvenli bir şekilde korumaktadır.” dedi.
Güneş Kremi Kullanımı
Cilt kanseri görülme sıklığının artmasında, güneş kremi kullanımıyla ilgili yanlış bilgilerin etkili olduğunu ifade eden Uzm. Dr. Alakbarov, “Nasılsa güneş koruyucu kullanıyorum düşüncesiyle rahatça hareket eden bireyler, güneş altında daha fazla zaman geçirirler. Ancak güneş koruyucuların etkinliği en fazla 4 saat sürmektedir. Bu nedenle, en az 30 faktör korumaya sahip güneş kremlerinin her 4 saatte bir yenilenmesi gerekmektedir.” açıklamasında bulundu.
Risk Altında Olan Gruplar
Cilt kanseri açısından risk altında olan kişileri belirten Dr. Alakbarov, şu bilgileri paylaştı: “Güneşli iklim kuşaklarında, özellikle küresel ısınmanın etkisiyle, deri kanseri riski yükselmektedir. Açık tenli ve güneş hassasiyeti bulunan kişiler, esmer tenli bireylere göre daha fazla risk taşımaktadır. Beyaz tenli, açık gözlü ve kızıl saçlı bireyler, daha fazla risk altındadır. Ayrıca, çocukluk döneminde ağır güneş yanığı geçirenler, ailesinde deri kanseri öyküsü olanlar, organ nakli geçirmiş hastalar, uzun süre korunmasız güneş altında kalanlar ve solaryuma girenler de cilt kanseri riski taşımaktadır. Bu riskli grupların cilt kanserinden korunmasında güneşten korunma öncelikli bir rol oynamaktadır.”
Mevcut benlerde hızlı büyüme, yeni ben oluşumu, bende kızarıklık, kaşıntı veya kanama durumları olduğunda, vakit kaybetmeden dermatoloji uzmanına başvurulması gerektiğini belirten Dr. Alakbarov, “Özellikle hızlı büyüyen, kanama gösteren veya göstermeyen, yara veya kabarıklıklar açısından cilt kanseri taraması yapılmalıdır.” dedi.
