Çayın Önemi ve Tüketim Alışkanlıkları
Yemeklerde, yemekten hemen sonra veya önce, keyifli bir sohbetin en vazgeçilmez içeceği olarak çay öne çıkıyor. Dünya Çay Komitesi’nin geçtiğimiz yıllarda yayımladığı rapora göre, dünya genelinde kişi başı en fazla çay tüketen ülke Türkiye, yılda 3,5 kilogram ile bu alanda birinci sırada yer alıyor. Çay, Türk toplumu için sadece bir içecek olmanın ötesinde, sosyal bir kültür unsuru olarak da büyük bir öneme sahip. İç Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Sübet Özerdem, çayın tüketim şekli ve miktarı konusunda dikkat edilmesi gereken noktaları vurguladı.
Şekerli Çay Tüketiminin Zararları
Çayın şekerli ya da şekersiz içilmesi konusunda toplumda farklı görüşler mevcut. Uzm. Dr. Özerdem, bu konuda şu şekilde uyarıda bulunuyor: “Çayın vücuda sağladığı faydaların yanı sıra, şekerli çay içmenin getirdiği ciddi zararlar da bulunuyor. Şeker, yüksek kalori içeriği nedeniyle, çay ile birlikte tüketildiğinde vücuda alınan kalori miktarını artırıyor. Şekerli çay içenler, günde 3-4 fincandan fazla çay tüketmemelidir.”
Çay Tiryakilerine Önemli Uyarılar
Şekerli çay içmeyi tercih edenler için Uzm. Dr. Özerdem, şu önemli noktaları belirtiyor: “Şekerli çay, diş yapısının bozulmasına ve ağızda enfeksiyonların kolayca yerleşmesine neden olabiliyor. Çok çay tüketen bir kişi günde ortalama 10-15 bardak çay içtiğinde, her bir küp şekerin yaklaşık 22 kilokalori enerji sağladığını düşündüğümüzde, bu kişi sadece şekerden dolayı günlük bazal metabolizma gereksiniminin dörtte birini karşılamış oluyor. Bu birikim, vücutta birçok hastalığın riskini artırıyor; insülin direnci ve diyabet gibi rahatsızlıkların yanı sıra kalp damar hastalıkları da ortaya çıkabiliyor.”
Çayın Faydaları
Özerdem, çayın insan sağlığına olan olumlu etkilerini de vurguluyor: “Çay, güçlü bir antioksidandır. Bu özelliği sayesinde kalp damar hastalıklarının azaltılmasında ve kolesterol ile trigliserid seviyelerinin düşmesinde etkili olabilir. Ayrıca, damar hastalıkları ve inme riskini de azaltmada rol oynamaktadır. Ancak, çayın demir emilimini engelleyici etkisi olduğu için çok fazla çay tüketimi kansızlığa yol açabilir.”
Çayı Nasıl Tüketmeliyiz?
Uzm. Dr. Özerdem, doğru çay tüketimi konusunda şu önerilerde bulunuyor:
- Çay, çok uzun süre demlenmemelidir; bu, aşırı acı bir tat oluşmasına neden olabilir.
- Çay, aşırı sıcak olarak içilmemelidir; ideal olarak 70 derecenin altında tüketilmelidir. Bu, gırtlakta tahriş ve potansiyel tümör oluşumunu önlemek açısından önemlidir.
- Çay, şekerle birlikte içilmemelidir. Şeker, hem diş sağlığına hem de metabolizma üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir.
- Çay, demir emilimini bozabileceği için yemeklerden önce, hemen sonra ya da birlikte tüketilmemelidir.
