İsrailli NSO şirketi, müşterilerinin kullanımlarının dikkatle incelendiğini savunuyor. Ancak, Pegasus adlı casus yazılımın, gazetecilerin, aktivistlerin ve hatta siyasi liderlerin izlenmesinde kullanıldığına dair iddialar, gözetlemenin artık satılık bir hizmet haline geldiğini ortaya koyuyor. NSO, bu iddiaları reddederek, yazılımlarını yalnızca “ciddi suçlular ve teröristlere” karşı kullanıldığını belirtse de, bu tanımlamaların nasıl yapıldığını sorgulamak gerekir.
Geçmişte, güvenlik güçleri bireylerin mahremiyetine müdahale etmek istediklerinde önemli çabalar sarf etmek zorundaydılar. Telefon dinleme, evlere gizli dinleme cihazları yerleştirme ya da bir izleme ekibiyle peşine düşme gibi yöntemler için resmi izin almaları gerekti. Ancak, günümüzde bu süreçler, teknoloji ile birlikte oldukça basit ve hızlı hale geldi. Artık, kişisel bilgilerimiz, nerelerde bulunduğumuz, ne söylediğimiz ve kimlerle görüştüğümüz gibi veriler, sürekli yanımızda taşıdığımız tek bir cihazda toplanıyor.
Bir zamanlar, uzaktan bir telefona erişebilmek yalnızca birkaç ülkenin imtiyazı olarak düşünülüyordu. Ancak, yüksek teknolojili gözetleme ve casusluk yöntemleri artık birçok ülkenin, bireylerin ve küçük grupların eline geçti. Edward Snowden’ın 2013 yılında Amerikan ve İngiliz istihbaratının küresel iletişim üzerindeki erişim yeteneklerini ifşa etmesi, diğer ülkelerin bu tür teknolojilere yönelmesine yol açtı. Bunun sonucunda, birçok ülke benzer yetenekleri edinmeye çalışırken, bazı şirketler de bu hizmetleri sunarak kar sağlama yoluna gitti.
İsrail, yüksek teknolojili gözetlemede her zaman öncü bir ülke olmuştur. NSO gibi, eski istihbarat çalışanları tarafından kurulan şirketler, bu casusluk tekniklerini ticarileştirerek büyük bir pazar oluşturmuşlardır. Ancak, bu tür yazılımların nasıl kullanıldığı, çoğu zaman denetimden yoksundur. Otoriter rejimler, gazetecilerin ve muhaliflerin izlenmesi gerektiğini savunarak, onları “güvenlik tehdidi” olarak tanımlayabilmektedir.
Günümüzde şifrelemenin yaygınlaşması, hükümetlerin insanların cihazlarına erişim isteğini artırdı. Önceden, sesli görüşmelerin kaydedilmesi için telekomünikasyon şirketlerine talimat veriliyordu. Ancak şimdi şifreli iletişim, güvenlik güçlerinin işini daha da zorlaştırıyor. Telefonlar artık sadece sesli görüşmelerle değil, aynı zamanda kişisel verilerle dolu birer veri havuzuna dönüşmüş durumda.
Ülkeler, bu cihazlara erişmek için çeşitli yöntemler geliştiriyor. Örneğin, ABD ve Avustralya’nın suç çetelerine karşı gerçekleştirdiği bir operasyonda, güvenlik güçleri tarafından dağıtılan telefonların kullanılması gibi örnekler bulunmaktadır. Ancak mesele, yalnızca telefonlardaki casus yazılımlarla sınırlı değil; diğer yüksek teknolojili istihbarat yöntemleri de hızla yayılmaktadır.
- Fidye yazılımları: Geçmişte yalnızca bilgisayar korsanlarının elinde olan bu yazılımlar, şimdi internet üzerinden hizmet olarak sunulmaktadır.
- İnsanların takip edilmesi: Konum belirleme ve bireylerin faaliyetlerini analiz etme teknikleri, artık kolayca satın alınabilmektedir.
- Gözetleme ekonomisi: Şirketler, sosyal medya üzerinden kullanıcıların davranışlarını izleyerek onlara daha iyi hedeflenmiş reklamlar sunabilmektedir.
Tüm bu gelişmeler, bireylerin hem gözetleme altında olduğu hem de casusluk yapma imkanı bulduğu karmaşık bir dünyaya adım attığımız anlamına geliyor. Artık herkes, hem izleyen hem de izlenen konumunda. Bu durum, kişisel mahremiyetin korunmasını daha da zorlaştırmakta ve toplumda yeni bir güvenlik endişesi yaratmaktadır.
