Büyük Patlama ve Kuark-Gloun Plazması
Bilim insanları, Büyük Patlama’nın ilk mikrosaniyelerinde meydana gelen Kuark-gluon plazmasını inceleyerek evrenin evrimi hakkında çarpıcı yeni veriler elde etti. Kuark-gluon plazması, Büyük Patlama’nın hemen ardından oluşan ilk madde hali olarak kabul edilmektedir. Evren, bu büyük patlama ile aşırı yoğun ve sıcak bir noktadan genişlemeye başladı. Hızlı genişleme ile birlikte parçacıklar, atomlar, yıldızlar, galaksiler ve yaşam şekilleri ortaya çıkmış olsa da, bu süreçlerin detayları hala büyük bir gizem olarak kalmaktadır.
Çalışmanın başındaki araştırmacılardan Doçent You Zhou, “Çarpıştırıcı, plazmadaki iyonları neredeyse ışık hızında ayırıyor. Bu sayede kuark-gluon plazmasının, kendi maddesinden atom çekirdeklerine ve yaşamın temel yapı taşlarına nasıl dönüştüğünü gözlemleyebiliyoruz” dedi. Ayrıca, daha önce hiç olmadığı kadar çok parçacığın topluca genişlemesini aynı anda analiz edebilen bir algoritma geliştirdiklerini belirtti. Zhou, bu bulguların kuark-gluon plazmasının geçmişte akışkan bir yapıda olduğunu ve sürekli değişerek diğer maddelerden nasıl ayrıldığını gösterdiğini ifade etti.
Şaşırtıcı Bulgular
Zhou, bu tespitlerin oldukça şaşırtıcı olduğunu vurgulayarak, “Bu durum, beklentilerimizin ötesinde ve bildiğimiz diğer tüm maddelerden farklı” ifadesini kullandı. Doçent, hakemli bilim dergisi Physics Letter B‘de yayımlanan bulguların, evrenin gelişimi hakkında “benzersiz bir hikaye” sunduğunu belirtti ve ekledi:
- “Her yeni keşif, Büyük Patlama’ya dair gerçeği bulma yolunda atılmış bir adım. Kuark-gluon plazmasının, hadronlara ve yaşamın yapı taşlarına dönüşmeden önce akışkan bir formda olduğunu öğrenmemiz tam 20 yılımızı aldı. Bu yüzden plazmanın sürekli değişen davranışına dair elde ettiğimiz yeni bilgiler, önemli bir dönüm noktası teşkil ediyor.”
