Bursa’da Mevsimlik Tarım İşçileri: Temiz Su ve Hijyenik Koşullar Eksikliği
Her yaz mevsiminde, Bursa’nın farklı bölgelerine özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu’dan gelen mevsimlik tarım işçileri, temel yaşam ihtiyaçlarını karşılayamadan konaklamak zorunda kalıyorlar. Bu yıl, Mustafakemalpaşa ilçesine domates hasadı için deprem bölgesi olan Şanlıurfa’dan gelen tarım işçilerini ziyaret eden Bursa Su Kolektifi üyesi Figen Ovat, bu işçilerin en büyük sorunlarının temiz su ve hijyenik yaşam koşulları olduğunu vurguladı.
“Herkes Yalan Söylüyor”
Ovat, Türkiye genelinde herkesin zor durumda olduğunu ve bu durumu kabullenmenin zor olduğunu belirtti. “Herkes korkuyor. Kimse yalandan bir şey söyleyemiyor. Bu gerçekten bir yalan değil. Hepimiz perişanız ve ekmeğe muhtacız. Geçen sene Antalya’da çalıştım ve iflas ettim. Şimdi borçlarım var ve belki de işverenler beni bulabilir. Durum bu kadar açık. Şu anda Meclis’e gönderdiğimiz taleplerimizde parti ayırt etmeden, kimse yalan söylemiyor. Bu hükümet, insanların yaşamını zorlaştırdı. Kazandığımız bile bize yetmiyor. Koşullarımız iyi olsa, bir şeyler yapmayı isterdik. Gençlere sabah 3.30’da geldim, hâlâ kahvaltı yapmadılar. İçtiğimiz su, inanın bir hayvana bile verilmez. Buraya gelen muhtar, kaymakam, asker ve yetkililer koşullarımızı iyileştireceklerini söylediler ama hiçbir şey yapılmadı. Bunun hepsi yalan.”
“Kendimi Vatansız Hissediyorum”
Ovat, gençlerin kötü koşullarda çalıştığını ve ailelerinin maddi durumlarının son derece kötü olduğunu ifade etti: “Evde kaynayan bir bulgur veya pirinç var, belki bir salata yapabiliriz. Beslenme düzenimiz yok. Eşim hastayken hastaneye gittim ama sağlık sigortam yoktu, 210 lira ödemezsen muayene edemeyiz dediler. Burada 20 milyona yakın Suriyeli var. Onlara yardım ediliyor ama benim sağlık giderlerim karşılanmıyor. Kendimi vatansız hissediyorum. Kızımı üniversiteye gönderdim ama bir telefon bile edemedim. İmkanım olsa tüm çocuklarımı Avrupa’ya gönderirdim.”
“6 Kişi Bir Çadırda Kalıyoruz, Biz de İnsanız”
Mevsimlik tarım işçisi bir kadın ise Bursa’ya 2 bin kilometre yol katederek geldiklerini ve yol haklarının verilmediğini dile getirdi. İşte o kadının şikayetleri:
- “Buraya geldiğimizde ev, su, elektrik, buzdolabı yok. Hiçbir şey yok. Yemeğimiz kalırsa sabah onu döküyoruz çöpe.”
- “Su, çamur gibi geliyor. Su faturasını alıyorlar ama o suyu içmiyoruz. Gece su biterse marketten almak zorundayız.”
- “Her şey pahalı, para yetmiyor. Çocuklarımı evlendireceğim ama parası yok. Pazara gitmiyoruz çünkü orada da fiyatlar çok yüksek.”
- “Biz 6 kişi bir çadırda kalıyoruz. Eşim, iki kızım ve iki oğlum var. Sezon işçisiyiz, buraya geldiğimizde bir konteyner koysalar kendimizle götürmeyeceğiz.”
“Çocuklar Pis Sulardan Rahatsızlanıyor”
Tarım işçilerinin su sorunları ciddi düzeyde. Toprak rengindeki sulardan dolayı sağlık problemleri yaşanıyor. Çocuklar, bu sulardan rahatsızlandıklarını belirtiyorlar. Çadır alanlarındaki hijyen koşulları da oldukça kötü; sinekler ve yılanlar mevcut. Elektrik yok ve çocukların bu olumsuz koşullardan etkilenmesi kaçınılmaz.
“İş Kazaları, İş Kazası Olarak Görülmüyor”
2017 yılında Başbakanlık tarafından yayınlanan bir genelge, mevsimlik tarım işçilerinin yaşam koşullarını iyileştirmeyi hedefliyordu. Ancak bu genelge, sorunları tespit etmekten öteye gidemedi. İş kazaları da maalesef iş kazası olarak kaydedilmiyor. Bir kadın tarlada çalışırken kalp krizi geçirdi ve ambulans çağrılmadı. Kendi imkanlarıyla cenazesini defnetmek zorunda kaldılar. Tarım işçileri, römorklarla ve kamyonetlerle taşınıyor ve bu durum denetlenmeyince hayatları hiçe sayılıyor. Emek ve beden sömürüsü devam ediyor.
“İnsanlık Dışı Yaşayan İşçilerin Değer Görmesini İstiyoruz”
Bursa Su Kolektifi üyesi Candan Göz ise mevsimlik tarım işçilerinin yaşam koşullarının, depremzedelerin koşullarıyla benzerlik gösterdiğini belirtti. “Tarım işçileri, zor şartlar altında susuzluk, elektriksizlik ve sağlık problemleriyle yaşıyorlar. 15-20 yıllık çadırlarda hayat mücadelesi veriyorlar. Tarım işçileri, günlük 400 lira yevmiye ile çalışıyorlar ama yaşam standartları çok düşük. Çocukları okula gidiyor ama bu çocukların geleceği belirsiz. Biz, devletimizin tarım işçilerine sağladığı tüm kuralların uygulanmasını ve bu insanların insan gibi değer görmesini istiyoruz.”
