Bombus Arıları Üzerinde Neonikotinoid Etkisi
Son zamanlarda yapılan bir araştırma, bombus arılarının üzerindeki neonikotinoid adlı pestisit etkisini detaylı bir şekilde incelemiştir. Bu çalışma kapsamında, arıların yaban hayatında maruz kalabileceği miktarda pestisit kullanılarak, pestisitin arıların davranışları ve yiyecek arama alanlarındaki hareketleri üzerinde nasıl bir etkisi olduğu araştırılmıştır.
Vücut Saatleri Bozuluyor
Çalışmanın başyazarı Kiah Tasman, neonikotinoidin arıların vücut saatini bozduğunu ifade ederek, “Bombus arıları, yiyecek arama faaliyetlerini önemli ölçüde azaltıyor ve bu aramalar çoğunlukla geceleri gerçekleşiyor. Gündüz saatlerinde ise daha fazla uyku hali gözlemleniyor.” şeklinde açıklamalarda bulunmuştur. Tasman, bu durumun arıların yiyecek arama güdüsünü azalttığını ve bunun ekosistem açısından ciddi sonuçlar doğurabileceğini vurgulamaktadır.
Arıların Ekosistem Üzerindeki Önemi
Birçok Bitki Arılara İhtiyaç Duyuyor
CNN International tarafından aktarılan bilgilere göre, insanlar için temel besin kaynakları olan birçok bitki, çoğalmak için arılar gibi polen taşıyıcılarına ihtiyaç duymaktadır. Dünya Doğayı Koruma Vakfı, yabani bitkilerin yaklaşık %90’ının ve ana mahsullerin %75’inin, hayvanlar tarafından gerçekleştirilen polenleşmeye bağlı olduğunu belirtmektedir. Arılar, bu polenleşme sürecinin büyük bir kısmını üstlenmektedir. ABD Tarım Bakanlığı’na göre, polen taşıyıcıların çoğunluğu bal arılarından oluşmakta ve insanların aldığı her üç ısırıktan birini sağlamaktadır.
Polen Taşıyıcıları Tehdit Altında
Ancak, polen taşıyıcılar günümüzde birçok tehdit ile karşı karşıyadır. Aşırı pestisit kullanımı, habitat kaybı, iklim krizi ve parazitler, arıların yaşam alanlarını tehdit eden başlıca unsurlardır. Örneğin, Avrupa ve Amerika’da bombus arılarının tespit edilme ihtimali, geçen yüzyıldan bu yana %30’dan fazla azalmıştır. Tasman, arıların artık oldukça halsiz hale geldiğini ve dışarıya daha az sıklıkta çıktığını belirtmektedir. Bu durum, “Arılar dışarı çıkmayı başardıklarında bile, çiçekler hazır olmuyor. Bu, koloninin büyümesi ve çoğalması için ihtiyaç duyduğu yiyecekleri toplamada büyük bir etki yaratıyor.” şeklinde ifade edilmiştir.
Pestisitin Hafıza Üzerindeki Olumsuz Etkileri
Hafızalarını Da Mahvediyor
Bilim insanları, pestisitin arıların hafızasını da olumsuz etkilediğini ortaya koymuştur. Araştırmada yer alan Dr. James Hodge, “Saatin ne zaman olduğunu bilmek, ne zaman uyanacağını ve yiyecek arayacağını bilmek açısından son derece önemlidir. İlaçlı böcekler, uyuyamıyormuş gibi görünüyor. İyi bir uyku, insanlarda olduğu gibi böcekler için de sağlıklı kalmak ve kalıcı anılar oluşturmak adına önemlidir.” ifadelerini kullanmıştır.
İnsomnia’ya Yol Açıyor
Araştırma ekibi, meyve sinekleri üzerinde de benzer bir çalışma yapmıştır. Neonikotinoide maruz kalmış sineklerin hareketleri, kızılötesi ışınlar kullanılarak izlenmiştir. Bulgular, pestisitin vücut saatini kontrol eden ve uykunun ne zaman geleceğine karar veren hücreleri etkilediğini göstermektedir. Dr. Sean Rands, “Arıların ve sineklerin beyinlerinde benzer yapılar var.” diyerek, pestisitin arılarda insomniaya yol açtığını ve yiyeceklerin yerini öğrenmesini engellediğini belirtmiştir. Tasman, “Görünüşe göre pestisit, bu hücreleri gündüz saatinde donduruyor. Bu nedenle vücut, gündüz mü yoksa gece mi olduğunu bilemiyor.” şeklinde eklemiştir. Bu mekanizmanın arılarda da yaşanması oldukça muhtemeldir.
