Böbrek Yetmezliği: Ciddiye Alınması Gereken Bir Sağlık Sorunu
Böbrek yetmezliği, günümüzde hem Türkiye’de hem de dünya genelinde önemli bir sağlık sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Yapılan istatistikler, dünya genelinde her 10 kişiden 1’inin, Türkiye’de ise her 7 kişiden 1’inin böbrek yetmezliği ile karşı karşıya olduğunu göstermektedir. İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Gülçin Kantarcı, bu sayının özellikle genç nüfusta giderek artış gösterdiğine dikkat çekiyor.
Sorunun temel nedenleri arasında doğru beslenmeme alışkanlıkları ve aşırı tuz tüketimi öne çıkmaktadır. Prof. Dr. Gülçin Kantarcı, yanlış veya aşırı miktarda tuz tüketiminin yalnızca böbrek yetmezliğine değil, aynı zamanda kalp yetmezliği ve hipertansiyon gibi birçok farklı sağlık sorununa zemin hazırlayabileceğini vurgulamaktadır.
Yemeğe Tuz Atmamak Yeterli Değil
Böbrek sağlığı açısından tuz tüketiminin büyük bir öneme sahip olduğunu belirten Prof. Dr. Kantarcı, bu konuda yapılan yaygın hatalara dikkat çekiyor. “Böbrek yetmezliği riski taşımamak için sağlıklı beslenmeye özen göstermeliyiz. Evdeki tuz tüketimi bu noktada kritik bir rol oynamaktadır. Hastalarıma tuz tüketmemelerini söylediğimde, çoğu ‘Ben yemeğime tuz atmıyorum’ yanıtını veriyorlar. Ancak yemeğin nasıl hazırlandığını sorduğumda, bir kilogram sebze için bir tatlı kaşığı veya hatta yemek kaşığı kadar tuz eklediklerini görüyoruz.” dedi.
Ayrıca, ev yapımı salçaların veya hazır salçaların tuz oranlarının yüksek olduğunu belirten Kantarcı, yemeğe eklenen tuzun sadece sofrada kullanılan miktar olmadığını hatırlatıyor. “Özellikle hazır gıdalarda tuz, en önemli katkı maddelerinden biridir.” diye ekliyor.
Su Tüketimini Kontrol Altına Alın
Böbrek sağlığı açısından tuzun yanı sıra su tüketiminin de büyük önem taşıdığını belirten Prof. Dr. Gülçin Kantarcı, birçok kişinin su tüketmek amacıyla aşırı tuzlu beslenmeyi tercih ettiğini vurguladı. “Sıvı tüketimi, sadece tuz tüketmekle ya da susama hissini artırmakla ilgili değildir. Su içmeyi kontrollü bir şekilde alışkanlık haline getirmeliyiz.” diyerek, sağlıklı bir su tüketimi için önerilerde bulundu.
- Örneğin, 60 kilo ağırlığında bir bireyin, kilo başına 30 mililitre su tüketmesi gerektiğini ve bu durumda günde yaklaşık 2 litre su içmesi gerektiğini belirtti.
- Kalp yetmezliği olan, idrar yapamayan veya ileri böbrek yetmezliği aşamasında bulunan bireylerin sıvı alımını daha dikkatli bir şekilde kontrol etmeleri gerektiğini de hatırlatıyor.
Potasyum Tuzlarına Dikkat
Sağlıklı olduğu düşüncesiyle kaya tuzu ve himalaya tuzu gibi farklı tuz çeşitlerine yönelim olduğunu belirten Prof. Dr. Kantarcı, bu noktada dikkat edilmesi gereken hususları sıraladı. “Marketlerden aldığımız sofra tuzları genellikle sodyum tuzudur. Ancak eczanelerde bulunan potasyum tuzları, özellikle diyaliz, organ nakli hastaları ve ileri böbrek yetmezliği bulunan bireylerin kesinlikle kullanmaması gereken tuz türleridir.” dedi.
Potasyum tuzlarının, kalp hastalıklarına ve ani kalp durmalarına yol açabilecek ciddi sonuçlara neden olabileceğini vurgulayan Kantarcı, “Yüksek tansiyon, diyabet ve böbrek yetmezliği olan kişiler yemeklerini tuzsuz pişirmelidir. Bunun yerine, nane, fesleğen, biberiye gibi acı olmayan baharatlar tercih edilmelidir.” şeklinde konuştu.
İstisnai Durumlar
Kullanılan ilaçların bazı istisnalar yaratabileceğini belirten Prof. Dr. Kantarcı, bu konuda da dikkatli olunması gerektiğini ifade etti. “İleri yaşta ve menopoz dönemindeki kadın hastalar, depresyon ilaçları kullanıyorsa bu durumda tuz kaybı yaşanabilir. Bu nedenle gerekli kontrollerin yapılması önemlidir. Bu tür durumlarda mutlaka hekimlerle iletişim kurarak su ve tuz miktarının ayarlanması gerekmektedir.” diye ekledi.
