Böbrek Yetmezliği: Ciddi Bir Sağlık Sorunu
Böbrek yetmezliği, günümüzde hem Türkiye’de hem de dünya genelinde önemli bir sağlık sorunu olarak öne çıkmaktadır. Yapılan araştırmalara göre, dünya genelinde her 10 kişiden 1’inde, Türkiye’de ise her 7 kişiden 1’inde böbrek yetmezliği görülmektedir. İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Gülçin Kantarcı, bu oranların özellikle genç nüfusta giderek arttığını vurgulamaktadır. Sorunun temel nedenleri arasında ise yanlış beslenme alışkanlıkları ve aşırı tuz tüketimi yer almaktadır.
Prof. Dr. Kantarcı, fazla tuz alımının böbrek yetmezliğine ek olarak kalp yetmezliği ve hipertansiyon gibi pek çok ciddi sağlık sorununa zemin hazırladığını belirtmektedir.
Yemeklerde Tuz Kullanımına Dikkat!
Böbrek sağlığı açısından tuz tüketimi son derece önemlidir. Prof. Dr. Kantarcı, bu konuda yapılan yaygın yanlışlara dikkat çekmektedir. “Böbrek yetmezliği riski taşımamak için öncelikle doğru beslenme alışkanlıkları edinmeliyiz. Evde tuz tüketimi bu noktada kritik bir rol oynamaktadır. Hastalarıma ‘tuz tüketmeyin’ dediğimde, genellikle ‘Ben yemeğime hiç tuz atmıyorum’ yanıtını alıyorum. Ancak yemeklerin nasıl hazırlandığını sorduğumda, bir kilogram sebzeye bir tatlı kaşığı ya da daha fazla tuz eklenebildiğini görüyoruz. Ayrıca evde yapılan salçaların ve hazır salçaların da tuz oranı oldukça yüksektir. Bu nedenle, yemeğe eklenen tuz miktarı, sadece sofrada kullanılanla sınırlı değildir.”
Su Tüketiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Böbrek sağlığını korumak için tuzun yanı sıra su tüketimi de dikkat edilmesi gereken bir diğer unsurdur. Prof. Dr. Kantarcı, pek çok kişinin yeterli su tüketmek amacıyla fazla tuzlu beslenmeyi tercih ettiğini ifade etmektedir. “Aslında sıvı alımını artırmak, sadece tuz tüketmekle ya da susamayı artırmakla ilgili değildir. Öncelikle su tüketimini kontrollü bir şekilde düzenlemek gerekir. Örneğin, 60 kilo ağırlığında bir bireyin, kilo başına 30 mililitre su tüketmesi gerektiği hesaplandığında, günde yaklaşık 2 litre su içmesi gerektiği ortaya çıkar. Ayrıca kalp yetmezliği olan, idrar yapamayan ya da diyaliz aşamasında olan ileri böbrek yetmezliği hastalarının sıvı alımını daha dikkatli yönetmesi gerekmektedir.”
Potasyum Tuzlarına Dikkat!
Sağlıklı beslenmek amacıyla kullanılan kaya tuzu, himalaya tuzu gibi alternatif tuzlar hakkında da bilgi veren Prof. Dr. Kantarcı, dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle özetlemektedir: “Marketlerde satılan sofra tuzları genellikle sodyum tuzudur. Ancak eczanelerden temin edilen bazı tuzların çoğu potasyum tuzudur. Potasyum tuzları, özellikle diyaliz hastaları, organ nakli geçirenler ve ileri böbrek yetmezliği olan bireyler için kesinlikle önerilmemektedir. Bu tür tuzlar, kalp hastalıkları ve ani kalp durmaları gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, yüksek tansiyon, diyabet ve böbrek yetmezliği olan kişilerin yemeklerini tuzsuz hazırlamaları ve bunun yerine nane, fesleğen, biberiye gibi acı olmayan baharatları tercih etmeleri önemlidir.”
İstisnai Durumlar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kullanılan ilaçların etkisiyle bazı istisnai durumların da yaşanabileceğini belirten Prof. Dr. Kantarcı, sözlerini şöyle sürdürmektedir: “İleri yaşta, menopoz döneminde olan kadın hastaların depresyon ilaçları kullanmaları durumunda istisnalar meydana gelebilir. Bu tür durumlarda tuz kaybı yaşanabileceği için düzenli kontrollerin yapılması gereklidir. Bu nedenle, bu bireylerin su ve tuz alımını ayarlamak için mutlaka hekimleriyle iletişimde kalmaları önemlidir.”
