Bitki Çaylarında Gizli Tehlikeler
Dört mevsim boyunca tüketilen bazı bitki çayları, yapılan araştırmalar sonucunda beklenmedik tehlikeler barındırdığı ortaya çıkmıştır. Laboratuvar ortamında gerçekleştirilen çalışmalarda, piyasada satılan poşet çaylar ve tek tür olarak paketlenmiş bitkisel drogların içinde böcek parçaları, kaş, kirpik gibi yabancı maddelerin bulunduğu tespit edilmiştir.
Son yıllarda hem dünyada hem de Türkiye’de doğal ve sağlıklı olduğu algısıyla bitkisel ürünlere yoğun bir talep oluşmuştur. Ancak, bitkisel ibaresiyle satılan ambalajlı ürünlerin gerçekten tamamen bitkisel içerik taşıyıp taşımadığı, içeriği ile ambalaj üzerindeki etiketin doğruluğu, yabancı maddeler veya katkı maddeleri içerip içermediği merak konusu olmuştur.
Poşet Çayların Tehlikesi
Altınbaş Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Ebru Özdemir Nath, bu konuda yürüttükleri bilimsel çalışmanın çarpıcı sonuçlarını paylaştı. Piyasada satılan poşet çaylar ve mono drog olarak bilinen tek tür bitkisel ürünlerde böcek parçaları, kaş, kirpik gibi çok sayıda yabancı madde tespit ettiklerini belirten Dr. Nath, şu ifadeleri kullandı:
- “Mikroskobik incelemelerde neler bulunduğunu ve doğru türün olup olmadığını tespit ediyoruz.”
- “Ne yazık ki hem poşet çaylarda hem de mono drog olarak adlandırılan bitkilerin paketlendiği ambalajlarda, böcek parçaları, kaş, kirpik ve saç teli gibi birçok yabancı maddeye rastladık.”
- “Aynı zamanda, üzerinde yazan bitki türünü bulamadığımız çok sayıda örnekle karşılaştık. Örneğin, ‘adaçayı’ etiketiyle satılan bir üründe, başka birçok bitkinin karışmış olduğunu gözlemledik.”
Faydasından Çok Zarar Verebilir
Dr. Nath, bu tür yabancı maddelerin insan sağlığına ciddi yan etkileri olabileceğine dikkat çekti. “Bitkisel çay veya bitkisel ürün olarak piyasaya sürülen bazı ürünlerin içinde kimyasal maddeler de bulunabiliyor. Bunu kimyasal analizlerle ortaya çıkarabiliyoruz ve bu daha büyük bir tehdit oluşturuyor,” dedi. Ayrıca, bitkisel ürünlerin sağlık üzerindeki etkileri hakkında şu bilgileri verdi:
- “Tek bir bitkide bile yüzlerce etken madde bulunabiliyor. Dolayısıyla, gıda takviyesi olarak satılan bitkisel ürünlerin içindeki maddeler, kişilerin kronik hastalıkları için kullandıkları ilaçlarla etkileşime girebilir.”
- “Eğer bu ürünler kimyasal maddelerle zenginleştirilmişse, o zaman risk faktörü çok daha ciddi hale gelir. Bu tür bileşenler, karaciğer ve böbreklerde toksik etkilere yol açabilir.”
Eczacılara Danışmadan Almayın
Dr. Nath, bitkilerin iyi tarım uygulamaları çerçevesinde kontrollü bir şekilde üretilmesi ve standart bir şekilde paketlenip halka ulaştırılmasının önemine vurgu yaptı. “Tıbbi bitkisel çayların uzmanlık gerektirdiğini unutmamak gerekir,” diye ekledi. Bu bağlamda, şunları ifade etti:
- “Bu konuda lisans düzeyinde eğitim alan tek meslek grubu eczacılardır. Dolayısıyla, tıbbi etkisi olan her türlü bitkisel ürünün kullanımı konusunda danışılması gereken kişiler eczacılardır.”
Dr. Nath’ın Son Sözleri
Dr. Nath, Türkiye’de bitkilerin çok farklı yerlerde bulunabildiğine dikkat çekerek, “Halk buna alışık. Ancak benim önerim, bu ürünleri eczanelerden almalarıdır. Eczacıların da bu konuda halka daha fazla destek olmasını bekliyoruz. Eczanelerde bitkisel ürünlerin bulunması gerektiğini düşünüyorum,” şeklinde sözlerini tamamladı.
