Bilim Kadınları: Geleceği Şekillendiren Yenilikçi Zihinler
Bir grup bilim kadını, insanlığın karşılaştığı zorluklara çözüm arayışında kendi alanlarında devrim niteliğinde projeler üzerinde çalışıyor. Bir araştırmacı zehirli gazları tespit eden sensörler geliştirirken, diğeri dokunmatik ekranların yerini alacak hissetmatik ekranlar üzerinde inovasyon yapıyor. Ayrıca, 70 yıldır çözülememiş bir matematik probleminin çözümüne odaklanan bir başka bilim insanı da var. Bu üç bilim kadını, sağlık alanında kanser ve romatoid artrit gibi konular üzerinde yoğunlaşarak, insanlık için pek çok yeniliğin kapısını aralayacak projelere imza atıyor. Tıpkı L’Oréal’in “Dünyanın bilime, bilimin kadınlara ihtiyacı var” sloganıyla desteklediği diğer bilim kadınları gibi…
HER ZAMANKİNDEN ÇOK…
L’Oréal’in UNESCO işbirliği ile yürüttüğü “Bilim Kadınları İçin” programı, dünya genelinde 22. ve Türkiye’de ise 18. yılını başarıyla tamamladı. L’Oréal Türkiye Genel Müdürü Laurent Duffier, “Dünyanın karşılaştığı tüm bu zorluklardan sonra, bilime her zamankinden daha fazla ihtiyacımız olduğunu artık biliyoruz. Önümüzdeki 15 yıl içinde bilim daha da önemli hale gelecek. Gıda güvenliğinden sağlığa, hijyenden enerjiye, ekosistemden iklim değişikliğine kadar her konuda bilime ihtiyaç duyuyoruz. Teknolojiye, yeniliğe ve daha fazla bilim insanına gereksinim duyduğumuz bu dönemde, bilim kadınlarının potansiyellerini ortaya çıkarmak en büyük hedefimiz” dedi. Türkiye’de 18 yılda toplamda 108 bilim kadınına burs verildi. Dört kez art arda, beş Türk bilim kadını Uluslararası Yükselen Yetenek ödülüne layık görülerek, uluslararası alanda Türkiye’nin adını duyurdu. 2020 ödülünü kazanarak araştırmalarında kullanmak üzere 75 bin TL destek almaya hak kazanan bilim kadınlarımız ise şunlardır:
SANALA DOKUNMAK
– Dr. Dicle Dövencioğlu
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Psikoloji Bölümü öğretim görevlisi olan Dr. Dicle Dövencioğlu, dokunduğumuz dünyayı sanal ortama taşımayı hedefliyor. Malzemeleri nasıl algıladığımızı anladığımızda, belki de yakın gelecekte robotlar yalnızca sert metallerle değil, yumuşak malzemelerle de çalışma yeteneğine sahip olacaklar. Hatta dokunmatik ekranların yerini hissetmatik ekranlar aldığında, internetten sipariş edilen gömleğin kumaşına dokunmak mümkün hale gelebilir.
KİMYASAL SENSÖRLER
– Doç. Dr. Dilek Dündar Erbahar
TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Malzeme Enstitüsü Sensör Teknolojileri Proje Grubu’nda başuzman araştırmacı olarak görev yapan Dr. Dilek Dündar Erbahar, zehirli gazlara karşı yüksek algılama hassasiyetine sahip, üstün performanslı, seri üretime uygun, ekonomik ve düşük güç tüketimiyle çalışan kompakt kimyasal sensörler geliştirmeyi amaçlıyor.
– Dr. İdil Yet
Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Biyoinformatik Anabilim Dalı öğretim üyesi olan Dr. İdil Yet, özellikle karaciğer kanseri üzerine yoğunlaşan araştırmalar yapmaktadır.
– Dr. İrem Durmaz Şahin
Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. İrem Durmaz Şahin, “Epitel yumurtalık (over) kanseri, dünya çapında görülme sıklığı açısından 7. sırada, kansere bağlı hayat kayıpları sıralamasında ise 5. sırada yer alıyor. Epitel over kanseri hastalarının ilk 3 yılda tekrar etme oranı maalesef yüzde 70 gibi yüksek bir oranda ve platin dirençli veya refrakter hastalarda optimal tedavi yöntemi hâlâ tam olarak bilinmiyor” diyerek, over kanserinde gelişen ilaç direnç mekanizmalarının daha iyi anlaşılması üzerine çalıştığını belirtmektedir.
– Dr. Nazar İleri Ercan
Boğaziçi Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Nazar İleri Ercan, yaygın görülen ve tedavisi olmayan Romatoid Artrit hastalığı için nano ilaç geliştirme çalışmaları yapmaktadır.
– Doç. Dr. Nazife Erkurşun Özcan
Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Bölümü’nden Doç. Dr. Nazife Erkurşun Özcan, 70 yıldan uzun süredir çözülemeyen “Kakutani Sanısı” matematik problemine yanıt arayışındadır.
YÜKSELEN YETENEK ÖDÜLÜ’NÜ KAZANDI
– Dr. Serap ERKEK
2019’da “Bilim Kadınları İçin” programında ödül kazanan Dr. Serap Erkek, mesane kanserine yön veren epigenetik mekanizmaların araştırılması projesi ile “2020 Uluslararası Yükselen Yetenek Ödülü” almaya hak kazandı. İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi’nde epigenetik mekanizmaları araştıran Dr. Serap Erkek, kanser oluşumunda rol oynayan mekanizmaları daha iyi anlamak amacıyla önemli araştırmalar yapmaktadır.
