Beyin ve hudut cerrahisi, nörocerrahi ya da nöroşirürji merkezi ve periferik hudut sistemi bozukluklarını tedavi eden bir cerrahi uzmanlık kısmı olarak bilinmektedir. Bu kolda uzmanlık alan tıp doktorlarına nörocerrah ya da nöroşirürjiyen denmektedir. Pekala beyin ve hudut cerrahisi hangi hastalıklara bakar? Tüm ayrıntılar haberimizde…
Beyin ve Hudut Cerrahisi nedir, neye bakar?
Nöroşirürji, hudut sistemi problemlerinin cerrahi tedavisi ile ilgilenen, tıp alanının hayli uzmanlaşmış bir koludur. Bu, beyni, omuriliği, asıl hudutları, kafatası, omurganın kemiklerini, omuriliklerin yanı sıra kan damarlarını, bağları ve hudut dokularına takviye sağlayan kollayıcı kaplamaları içeren çeşitli şartları içerir. Bu çalışma, ekseriyetle, bedenin bu kısımlarının uzmanlık gerektiren ve karmaşık olması nedeniyle, tıp alanındaki en karmaşık kısımlardan biri olarak kabul edilir. Bu alanda çalışan doktorlar beyin cerrahları olarak bilinir. Beyin cerrahları, nörolojik hastalıkların ameliyat ve ameliyat dışı idaresini (yani tedbire, teşhis, kıymetlendirme, tedavi, kritik bakım ve rehabilitasyon) sağlar.
Nöroşirürji ne demek?
Sözlük manasına bakacak olursak nöroşirürji sözü “Nöron” ve “Şirürji”den türetilmiştir. “Şirürji” sözü “yaraları güzel eden” manasına gelir. “Nöron” Latince kökenli olup hudut hücresi demektir. Buradaysa genel olarak hudut sistemini anlatmak için kullanılır. Nöroşirürji kısaca hudut sistemi cerrahisidir.
Nasıl nöroşirürjiyen olunur?
Öncelikle bunun çok uzun bir eğitim olduğunun bilinmesi gerekir. 6 yıl Tıp fakültesi eğitimi bitirildikten sonra YÖK ve ÖSYM’nin hazırladığı Tıpta Uzmanlık Sınavı’na girilerek nöroşirürji eğitimi veren kliniklerin birinde asistanlık eğitimi başlar. Bu eğitimi Üniversite Hastaneleri, Gülhane Askeri Tıp Akademisi, SSK Eğitim Hastaneleri ve Sıhhat Bakanlığına bağlı Eğitim Hastaneleri verebilir. Eğitimin süresi Sağlık Bakanlığı ve SSK hastanelerinde enaz 5 yıl iken Üniversitelerde enaz 6 yıldır. Kliniğin isteğine ya da asistanın durumuna nazaran bu müddet uzatılabilirken kanunla mecburî olan rotasyonlar yani öteki klinik branşlarda yapılan eğitimler tekrar kliniğin isteğine ve alışkanlıklarına nazaran uzatılabilir ya da ek branşlar eklenebilir. Kimi rotasyonların yapılması mecburidir. Bunlar Genel Cerrahi, Anesteziyoloji, Patoloji ve Nörolojidir. Asistanlık eğitimi, klinikler ortasında küçük farklılıklar olmakla birlikte kıdemsiz asistan, orta kıdemli (ya da kimi kliniklerde kıdemli) asistan ve kıdemli asistan (gene kimi kliniklerde başasistan) olmak üzere genelde üç etaptan oluşur. Birinci periyot birçok klinkte 1 ya da 2 yıl sürer. Bu müddet içinde temel nöroşirürji kavramlarını, acil teşebbüsleri, hasta muayenesi ve değerlendirmesini öğrenen asistanlar birtakım kliniklerde klinik içi bir imtihanla kıymetlendirilerek orta kıdemli (ya da kıdemli) asistan olunur. Orta kıdemli periyodunda asistanların genel olarak daha büyük sorumluluklar alarak cerrahi olaylarda faal misyon almaya başlaması ve kimi temel ameliyatları uzman eşliğinde yapacak duruma gelmesi hedeflenir. Daha sonraki periyotta yeniden nöroşirürji uzmanı eşliğinde birçok beyin, omurilik ve hudut şirürjisi gerçekleştirebilecek, cerrahi kararlar verebilecek, cerrahi teşebbüs sistemini seçebilecek temel eğitimi almış olmalıdır. Yeniden bu devirde uzmanlık tezi hazırlanır ve akabinde uzmanlık imtihanına girilir. Şayet tüm bu etaplardan başarılı olarak çıkılabilirse Nöroşirürji Uzmanı olunur.
Nöroşirürji kısmı tabibi (nöroşirürjiyen) hangi hastalıklara bakar?
-Beynin ya da omurilik dokusunun içinden kaynaklanan yahut ona dışarıdan basarak sorun oluşturan tümörlerin,
-Beyin dokusunu ya da omuriliği besleyen damarların anevrizma (balonlaşma), arteriovenöz malformasyon, kavernom üzere rahatsızlıklarının, karotis stenozu dediğimiz boyun damarlarındaki darlıkların,
-Doğumla birlikte olan meningomyelosel üzere hudut sisteminin oluşumu sırasında gelişen rahatsızlıkların,
-Hidrosefali ismi verilen ve kabaca beyin boşluklarındaki sıvının ölçüsünün artışının,
-Bel fıtığı başta olmak üzere her türlü omurga hastalıklarının,
-Kafa ve omurilik yaralanmalarının,
-Beyin damarlarının tıkanıklıklarının,
-Beyin kanamalarının cerrahi tedavisi ile ilgilenir.
Beyin ve hudut cerrahisi kısmından nasıl randevu alınır?
Beyin ve hudut cerrahisi bölümünden randevu almak epey kolaydır. Devlet hastanelerinden randevu almak için Alo 182 veya internet üzerinden (Merkezi Tabip Randevu Sistemi-MHRS) sistemi üzerinden rahatlıkla randevu alabilirsiniz. Devlet hastanesi dışındaki özel hastanelerden randevu almak için gideceğiniz özel hastanenin telefonun numarasını arayarak yahut var ise internet sitesinden rahatlıkla randevu alabilirsiniz.
