Betelgeuse Yıldızı ve Süpernova Tehlikesi
2019 yılında belirgin bir şekilde soluklaşan ve parlaklığının yaklaşık %40’ını kaybeden Betelgeuse yıldızı, bir yıl sonra ani bir parlamayla dikkatleri üzerine çekti. O zamandan bu yana düzensiz davranışlar sergileyen bu yıldız, astronomların dikkatini çekmeye devam ediyor.
Yıldızların ömrü sona erdiğinde, yakıtlarının tükenmesiyle birlikte kendi içine çökerek şiddetli bir patlama gerçekleştirmesi süpernova olarak adlandırılmaktadır. Bu bağlamda, Betelgeuse’un yakın zamanda bir süpernovaya dönüşerek patlayabileceği düşünülüyor.
Betelgeuse’un Dünya’ya yakınlığı, beklenen süpernovanın gezegenimizi nasıl etkileyeceği konusunda çeşitli tartışmalara yol açıyor. Betelgeuse, Dünya’ya oldukça yakın bir konumda bulunduğundan, olası patlamanın etkileri üzerinde bilim insanları yoğun bir şekilde çalışıyor.
Independent Türkçe’de yer alan bir tartışmada, Birleşik Krallık’taki Manchester Üniversitesi’nden astrofizik profesörü Albert Ziljstra, Betelgeuse’un ölümünün Dünya’dan nasıl görüneceğini araştırıyor. The Conversation için kaleme aldığı makalede, yıldızın son derece parlak bir hale geleceğini ve bir yıl boyunca gündüz vakti bile gözlemlenebileceğini belirtiyor.
Ziljstra, “Öncelikle nötrino adı verilen ve bizim için zararsız olan kütlesiz parçacıklardan oluşan bir yağmur tespit edeceğiz” diye yazdı. Ardından, yıldız hızla parlayacak.
“Bu aşamada Betelgeuse, dolunay kadar parlak hale gelecek. Daha sonra yavaş yavaş sönükleşecek ve bu süreç 6 ila 12 ay sürecek. Bu süre boyunca yıldız, gündüz bile görünür olacak.”
“Geceleri, bir veya iki yıl daha çıplak gözle görünmeye devam edecek. Ancak sonrasında onu bir daha asla göremeyeceğiz.”
Betelgeuse’un patlaması, Dünya’daki yaşam için tehlikeli olup olmayacağı sorusunu da gündeme getiriyor. Ziljstra, endişe edilecek pek bir şey olmadığını vurguluyor. Bu mesafedeki bir süpernovanın kozmik ışınlar tarafından getireceği radyasyonun oldukça az olacağını ifade ediyor.
Bilim insanı, iki ila üç milyon yıl önce 300 ışık yılı uzaklıkta meydana gelen bir süpernovanın gezegendeki yaşamı neredeyse hiç etkilemediğini belirtiyor. Eğer Betelgeuse, 30 ışık yılı uzaklıkta olsaydı, kozmik ışınların ozon tabakasını delerek kitlesel bir yok oluşa neden olabileceğini ekliyor.
Ziljstra, bu tür olayların ancak “bir milyar yılda yalnızca bir kez” gerçekleşebileceğini de vurguluyor.
Öte yandan, Betelgeuse’un ne zaman patlayacağı sorusu da belirsizliğini koruyor. Bazı uzmanlar, mevcut neslin bu patlamayı görme şansının oldukça düşük olduğunu düşünüyor.
