Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Aysimin Akçakaya Koraman “Bebeğimizin fizikî sıhhati kadar ruhsal ve zihinsel sıhhati da anne karnındayken desteklenmeye başlayan ve ömür uzunluğu devam eden bir sürecin kıymetli kesimleridir. Hayat alışkanlıklarınızda yapacağınız birtakım yeniliklerle mümkünse hamilelik öncesinde, değilse de hamilelik süreci ve doğum sonrası hem onların fizikî ve ruhsal sıhhatlerine hem de beyin sıhhatine çok kıymetli takviyelerde bulunabilirsiniz” dedi ve bebeklerde beyin gelişimini desteklemek gayesiyle alınması gereken tedbirleri anlattı.
HAMİLELİK ÖNCESİ NELER YAPMALI?
— Bayan hastalıkları ve doğum ile dahiliye doktoruna başvurup gerekli testleri yaptırmalı, vitamin eksiklikleriniz varsa tedavisine başlamalı, eksik aşılarınızı tamamlamalısınız.
— Kronik hastalığınız ve daima kullanmanız gereken ilacınız varsa, takip eden tabip ile görüşüp bu hastalıkla ilgili hamilelikte alınması gereken tedbirleri konuşmalı, tedavi planlamasını birlikte yapmalısınız.
— Ağız ve diş sıhhatiniz için denetimlerinizi yaptırmalı, gerekirse kesinlikle hamilelik öncesinde tedavi olmalısınız.
— Planlı bir hamilelik ise; folik asit dayanağına planlanan periyottan 3 ay öncesinde başlamalı, planlı olmamışsa da en kısa müddette hekiminize danışarak folik asit desteği almalısınız.
— Sigara, alkol vb ziyanlı unsurlardan kesinlikle kaçınmalısınız.
— Kafeini kısıtlamalı, yeterli yıkanmamış meyve ve zerzevattan ve çiğ ya da yeterli pişmemiş et eserlerinden kesinlikle uzak durmalısınız.
HAMİLELİK SÜRECİNDE NELER YAPMALI?
— İstikrarlı ve sağlıklı beslenme anne adayı ve bebek için son derece kıymetlidir. Bu nedenle abur-cuburdan uzak durmalı, sağlıklı beslenmeye itina göstermelisiniz.
— Omega-3 takviyesi bilhassa son yıllarda yapılan birçok çalışmada önemli manada ön plana çıkıyor. Hem hamilelik sürecinde anne beslenmesinde, hem de doğum sonrası bebek beslenmesine başlanan 6. aydan itibaren; Omega 3 kaynakları olan balıklara (sardalya, hamsi, somon, uskumru vb.) ceviz ve fındık üzere kuruyemişlere ve kırmızı et, yumurta üzere eserlere kesinlikle diyetinizde yer vermelisiniz. Omega 3 (DHA ve EPA) kaynaklarının beslenmede olmadığı yahut kısıtlı olduğu durumlarda tabip denetiminde kesinlikle destek dayanak olarak alınması önerilmektedir.
— Bebeğinizle şimdi anne karnındayken konuşmanız, ona sevginizi hissettirmeniz, sakin ve huzurlu hissedeceği müzikler dinletmeniz, bebeğinizin beyninde hudut ihtarları yaparak önemli manada gelişmesini sağlayacaktır. Ayrıyeten sizin geriliminizi azalttığı için de genel manada hem size hem de bebeğinizin sıhhatine olumlu tesir yapacaktır. Bu nedenle kesinlikle bu davranışları alışkanlık haline getirin.
— Bebeğin anne karnında bilhassa hareketliliğinin arttığı durumlar (duş almak, yürüyüş yapmak, sesli kitap okumak vb) onun aslında size vermek istediği bir sinyaldir ve bunları dikkate alıp kesinlikle bu aktiviteleri tekrarlayın. Fizikî aktiviteyi ise kendinizi zorlamadan günlük rutininiz ortasına katın.
DOĞUM SONRASI NELER YAPMALI?
Bebeğiniz doğdu ve artık dış dünyada birliktesiniz. Pekala artık onun beynini beslemek için neler yapabilirsiniz? Ebeveyn olmayı bir bilim değil, sanat olarak ele almak gerekir. Bebeğimiz de mutlak doğruların ya da yanlışların olmadığı bir nizamda; bireyler, toplumsal etraf ve çeşitli gereçlerin harmanlanması ile ortaya çıkarılan tek ve kendine özel bir sanat yapıtıdır. Her sanatçı kendi yapıtını en hoş biçimde yapmak için uğraşsa da, hepimiz kusurlarımız ve farklılıklarımız ile kıymetli ve özgünüz.
— Doğum anından itibaren başlanan deri cilde temas, bebeğin hem anne ve babası ile olan bağlarını güçlendirir hem de beynindeki hudut hücrelerinin irtibatlarını olumlu tarafta geliştirir. Bu nedenle ona şefkatle dokunun ve kucaklayın.
— Her fırsatta bebeğinizle konuşmak, onu daima yeni sözlerle tanıştırmak, günlük hayatınızda size çok kolay ve kıymetsiz gelen hareketleri bile ona anlatmak ve mümkün olduğunca bunları sık tekrarlamak bebeğinizin beyin gelişimi için son derece kıymetlidir.
— Bebeğimizle tıpkı tenis oynuyor üzere reaksiyonlarına misal bir reaksiyon ile karşılık vermek ve sıramızı beklemek gerekir. Örneğin; size bakıp gülümsediğinde gülmek, agu üzere sesleri çıkardığında misal seslerle karşılık vermek, parmaklarıyla bir yeri gösterdiğinde birebir formda dönüp bakıp parmağımızla orayı işaret etmek üzere kolay fakat tesirli irtibatta olmak beyinsel gelişimi açısından da çok pahalıdır.
— Bebeğiniz üzgün, mutsuz ya da huysuz olduğunda kesinlikle en kısa müddette onun gereksinimlerine yanıt vermeniz, kucaklayıp sarılmanız, kendini inançta hissetmesini sağlamanız dert seviyesinin azalmasına ve hem aranızdaki bağın hem de beyin sıhhatinin güçlenmesine yardımcı olur.
— Bebeğinizle kesinlikle oyunlar oynayın. Yaşına ve sevdiği oyunlara uygun oyuncaklar seçerek ilgisini çekmeye itina gösterin. Bu bazen bezden yapılmış bir hayvan bazen bir kitap bazen de çok kolay bir tahta kaşık olabilir. Değerli olan gereç değil, onunla ne kadar ilgiyle ve keyifle oynadığınızdır. Yaşına uygun oyunlar oynamanız beyin gelişimi açısından büyük yarar sağlıyor.
— Kesinlikle erken periyotta kitap alışkanlığı edinmesi için çabalayın ve hatta mümkünse salon üzere en çok vakit geçirilen yerlerde daima kitaplarla haşır neşir olabileceği bir kitaplık bulundurun. Ona sıcak ve sempatik bir ton ve vurguyla kitaplar okuyun.
— Birlikte gezmek, yeni yerler keşfetmek ve bol bol dışarıda vakit geçirip toplumsallaşmak de hiç kuşkusuz bebeğinizin gelişimine çok değerli bir dayanaktır.
