Bakan Varank’tan Yapay Zeka Vurgusu
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Dünya Ekonomik Forumu (WEF) tarafından düzenlenen Global Teknoloji Yönetişimi Zirvesi kapsamında, “Ulusal Yapay Zeka Stratejisinin Oluşturulması Oturumu”nda Türkiye’nin yapay zeka konusundaki vizyonunu paylaştı. Varank, yapay zekanın son on yılda dördüncü sanayi devrimini yönlendirdiğini belirterek, bu sürecin hizmetlerin işletmeler tarafından üretilişini, hükümetler tarafından sunuluşunu ve bireyler tarafından tüketimini köklü bir şekilde değiştirdiğini ifade etti.
Teknolojideki bu köklü değişimlerin, toplumlarda endişe yarattığını dile getiren Varank, “Ancak, ilk sanayi devriminden bu yana edindiğimiz deneyimler, dördüncü sanayi devrinde bize rehberlik edebilecek önemli bilgileri ortaya koyuyor. Artık kimsenin teknolojiye karşı durmasının mümkün olmadığı aşikar. Hayatta kalmak isteyen ülkeler ve kuruluşlar, yenilikçi teknolojilere uyum sağlamak zorundadır.” şeklinde konuştu.
İşsizlik endişelerine rağmen, emek tasarrufu sağlayan teknolojilerin işçi refahını artırma potansiyeline dikkat çeken Varank, yeni teknolojilerin gelişimiyle birlikte yeni mesleklerin ortaya çıktığını ve daha az çalışarak daha fazla kazanmanın mümkün hale geldiğini vurguladı. Varank, her yeni sanayi devriminin beraberinde yeni fırsatlar getirdiğini belirtti.
- Teknolojide Geri Kalan Ülkeler için Fırsatlar: Mevcut teknolojilerde geri kalan ülkeler, yeni teknolojilere yatırım yaparak önemli bir sıçrama gerçekleştirebilirler.
- Türkiye’nin Vizyonu: Türkiye, dördüncü sanayi devrimi ve onun yapay zeka bileşenlerini bir sıçrama tahtası olarak görmektedir. Bu doğrultuda kamu sektöründe gerekli kurumsal kapasiteyi oluşturduk.
- Yeni Yapılar ve Kurumlar: Yapay zeka dahil kritik teknolojilerin gelişimini desteklemek amacıyla bakanlık bünyesinde yeni bir Genel Müdürlük kurulmuştur. Ayrıca, yapay zeka ile ilgili girişimleri koordine etmek için TÜBİTAK bünyesinde bir Yapay Zeka Enstitüsü ve veri paylaşımını sağlamak için Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi bünyesinde Büyük Veri ve Yapay Zeka Uygulamaları Dairesi Başkanlığı kurulmuştur.
Ulusal Yapay Zeka Stratejisi Üzerine Değerlendirmeler
Varank, küresel eğilimleri, diğer ülkelerin yapay zeka stratejilerini ve uluslararası kuruluşların çalışmalarını incelediklerini belirterek, WEF’in bu alandaki katkıları ve Singapur ile Hindistan’ın deneyimlerinden yararlandıklarını ifade etti. Türkiye’deki tüm ilgili paydaşların görüş ve katkılarını da topladıklarını vurgulayan Varank, bu süreçte sahip oldukları zorlukları ve avantajları teşhis edebildiklerini kaydetti.
Bu kapsamda, Ulusal Yapay Zeka Stratejisi, aşağıdaki altı öncelik alanı etrafında tasarlanmıştır:
- Beşeri Sermayeyi Geliştirmek ve İstihdamı Artırmak
- Araştırma, Girişimcilik ve İnovasyonun Desteklenmesi
- Kaliteli Verilere ve Teknik Altyapıya Erişimin İyileştirilmesi
- Yapay Zekaya Sosyal ve Ekonomik Uyumu Hızlandıracak Düzenlemeler Yapmak
- Uluslararası İş Birliğinin Güçlendirilmesi
- Kamu ve Özel Sektörde Yapısal ve İş Gücü Dönüşümünü Hızlandırmak
Her bir stratejik öncelik için somut hedefler belirlediklerini aktaran Varank, “Bu hedeflerden bazılarına 2025 yılına kadar ulaşmayı amaçlıyoruz. Ulusal Yapay Zeka Stratejimiz ile yapay zeka sektörünün gayrisafi yurt içi hasıla (GSYİH) içindeki payının en az yüzde 5, sektörde istihdamın 50 bine ulaşması, bu alandaki yüksek lisans mezunlarının sayısının 10 kat artması, yapay zeka Ar-Ge harcamalarının toplam Ar-Ge harcamalarına oranının en az yüzde 15’e ulaşması, bu alandaki çözümlerin ticarileşmesinin kamu alımları yoluyla desteklenmesi ve açık veri portalında en az 150 açık veri seti yayınlanması gibi hedeflerimiz bulunmaktadır.” dedi.
Strateji Belgesinin Öncelikleri
Varank, stratejinin hazırlanması sürecinde karşılaşılan zorluklara da değinerek, bunlardan birinin Strateji Belgesi’nde ortak bir dil kullanma ihtiyacı olduğunu belirtti. Birçok kurum ve kuruluşun yapay zekayı 4’üncü Sanayi Devrimi’nin ötesinde konumlandırdığına dikkat çeken Varank, “Yapay zeka uygulamalarının dijital dönüşümün arzu edilen son ürünleri olduğunu ve ondan ayrılamayacağını açıkça ortaya koyduk.” ifadelerini kullandı.
İmalat sektörünün, büyük veri açısından perakende ve finans gibi diğer sektörlerin gerisinde kalması nedeniyle yol haritasında imalat sanayisinde büyük verinin oluşturulması için teknoloji ve altyapı sağlanmasına öncelik verdiklerini aktaran Varank, “Nüfusun büyüklüğü ve demografik yapısı, bir diğer önemli zorluk olarak karşımıza çıkıyor. Türkiye’nin bu alandaki avantajı, genç ve dinamik bir nüfusa sahip olmasıdır. Ülkemiz nüfusunun ortanca yaşı yaklaşık 32’dir ve genç neslimiz iyi eğitimlidir. Bu nedenle, köklü bir planla gençlerimizi yapay zekanın ihtiyaç duyduğu ve ortaya çıkaracağı yeni sektörlere yönlendirmeyi hedefliyoruz.” dedi.
Varank, kaliteli verilere erişimin de karşılaşılan güçlükler arasında yer aldığını ifade ederek, özellikle kamu kurumlarında Dijital Dönüşüm Ofisi’nin koordinasyonu sayesinde bu konuyu başarıyla ele aldıklarını belirtti. Uluslararası iş birliği ve deneyim paylaşımına büyük önem verdiklerini vurgulayan Varank, “Geçen yıl, WEF’in 4’üncü Sanayi Devrimi Merkezleri Ağı’na katıldık. Merkezin küresel deneyim ve sağduyu ile çözüm üretme yaklaşımı, sektörümüze ve teknoloji ekosistemimize önemli katkılar sağlamaktadır. Dünyaya örnek olacak iyi uygulamalar yaratmak için birlikte çalışmaya devam edeceğiz.” şeklinde konuştu.
