Bağırsak Sağlığının Önemi
Bağırsaklar, vücudun ikinci beyni olarak adlandırılmaktadır. Bağırsaklarda meydana gelen küçük bir sorun, depresyondan obeziteye, iltihaplı bağırsak hastalığından kansere kadar birçok sağlık sorununa yol açabilir. İnsanların sağlıklı bir yaşam sürdürebilmeleri için bağırsak mikrobiyotası, bağışıklık sistemi ve sindirim sisteminin mukozal bütünlüğü oldukça önemlidir.
Kabızlık Nedir?
Kabızlık, tıbbi terimle “konstipasyon”, sindirim sistemiyle ilgili bir problemdir. Bağırsak hareketlerinin yavaşlaması ve normalden daha az dışkılama yapılması durumuna kabızlık denir. Bu durum, birçok kişi tarafından deneyimlenmekte olup, yaşam kalitesini önemli ölçüde olumsuz etkileyebilir. Kabızlık, her yaştan insanda görülebilir.
Kabızlık Belirtileri
Kabızlık, bağırsak hareketlerinde yavaşlama sonucu ortaya çıkar. Dışkı sertleşir ve dışkılama zorlaşır. Normal bir bireyin haftada en az üç kez dışkılaması beklenirken, bu durum kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Bu nedenle, bağırsak hareketlerindeki yavaşlama kişilerin kendi bağırsak düzenine göre değerlendirilmelidir.
Kabızlık Neden Olur?
Kabızlığın pek çok nedeni bulunmaktadır. En yaygın nedenler şunlardır:
- Bağırsak hareketlerini yavaşlatan hastalıklar.
- Tuvalet ihtiyacının sürekli ertelenmesi.
- Yeme bozuklukları.
- Yetersiz sıvı alımı.
- Katı gıdalarla beslenmek.
- Hareketsiz yaşam tarzı.
- Yetersiz lif tüketimi.
- Antidepresan, ağrı kesici ve demir hapları kullanımı.
Kabızlığın Belirtileri
Kabızlık belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak en yaygın görülen belirtiler şunlardır:
- Bağırsak hareketlerinin azalması.
- Haftada üçten az dışkılama.
- Dışkılamada ağrı veya acı hissi.
- Karnın şişkinlik hissetmesi.
- Dışkılama sonrası bağırsaklarda tam boşalmadığı hissi.
Kabızlığa Ne İyi Gelir?
Kabızlığın en önemli nedenleri arasında yanlış beslenme alışkanlıkları yer almaktadır. Kabızlığın giderilmesi için beslenme alışkanlıklarının gözden geçirilmesi gerekmektedir. Aşağıdaki öneriler kabızlığa iyi gelebilir:
- Meyve ve sebzelerin diyetinize eklenmesi.
- Kuru erik ve kuru kayısı gibi lifli gıdaların tüketilmesi.
- Günlük su tüketiminin artırılması.
- Beyaz et tüketiminin teşvik edilmesi.
- Bir tatlı kaşığı zeytinyağı içilmesi.
- Kivi gibi lif açısından zengin meyvelerin tüketilmesi.
Kabızlık Nasıl Önlenir?
Kabızlığın önlenmesi için aşağıdaki önerilere dikkat edilmesi faydalı olacaktır:
- Bol sıvı ve lifli gıdalar tüketilmelidir.
- Aşırı kafein ve süt ürünleri tüketiminden kaçınılmalıdır.
- Tuvalet ihtiyacı asla ertelenmemelidir.
- Uzun süre hareketsiz kalmaktan kaçınılmalıdır.
- Haftada en az üç gün, yarım saat yürüyüş yapmak bağırsakların düzenlenmesine yardımcı olur.
Kabızlık uzun süre devam ederse, mutlaka bir sağlık uzmanına danışılmalıdır.
Bebek ve Çocuklarda Kabızlık
Yetişkinlerde olduğu gibi, bebek ve çocuklarda da kabızlık görülebilir. Bebekler kendilerini ifade edemediği için, kabızlık durumunda dikkatli gözlemler yapılmalıdır. Bebeklerde kabızlığı hafifletmek için aşağıdaki yöntemler denenebilir:
- Ilk su ile banyo yaptırmak.
- Karnına nazik masaj yapmak.
- Bebeğin poposuna vazelin sürmek.
Kabızlığı önlemek için çocukların sıvı alımının artırılması, erik, armut ve kayısı gibi lif içeren meyvelerin yanı sıra bol sebze tüketmeleri teşvik edilmelidir. Patates, pirinç ve muz gibi kabızlığa yol açan gıdaların tüketimi sınırlandırılmalıdır. Ayrıca tuvalet eğitimi sürecinde çocukların her beslenmeden sonra tuvalete oturtulması sağlanmalıdır. Evde çocuklar için erik veya kayısılar kaynatılıp blendırdan geçirilerek posaları ile birlikte verilmesi önerilebilir. Bol sıvı alımı ve hareketin artırılması da unutulmamalıdır.
