Badem, sağlık açısından birçok fayda sağlayan son derece besleyici bir gıda maddesidir. Özellikle saç ve cilt bakımında doğal bir bileşen olarak sıklıkla tercih edilir. Badem yağı, toksik olmaması sayesinde güzellik ürünlerinde güvenli bir şekilde kullanılabilir. Bu yazıda, badem yağının ne olduğu, besin değerleri ve sağlık ile güzellik üzerindeki etkileri hakkında detaylı bilgiler bulacaksınız.
Badem Yağı Nedir?
Badem, Prunus dulcis adı verilen badem ağacının yenilebilir tohumlarıdır. Çoğu zaman fındık olarak adlandırılsa da, aslında badem, şeftali meyvesinin içinde bulunan bir tohumdur. Bademler, çiğ olarak tüketilebildiği gibi un veya süt haline getirilerek de kullanılabilir. Yağ açısından zengin olması nedeniyle badem, mükemmel bir yağ kaynağı olarak öne çıkar. Tatlı badem çeşitleri, yiyecek ve kozmetik ürünlerinde kullanılırken; acı badem, tıbbi özellikleri nedeniyle dikkat çekmektedir. Ancak acı badem, uygun şekilde işlenmediğinde toksik özellikler taşıyabilir.
Rafine ve Rafine Olmayan Badem Yağı
Bademin yağını çıkarmadan önce, bademlerin dış kabukları soyulup kurutulur. Rafine badem yağı, yüksek sıcaklık ve işleme tabi tutularak elde edilir. Bu süreç, badem yağının içerisindeki besin değerlerinin büyük bir kısmının zarar görmesine sebep olur. Rafine badem yağı, yüksek sıcaklıkta dayanıklıdır ve rafine edilmemiş badem yağına göre daha uygun fiyatlıdır, bu da onu tüketiciler için cazip kılar. Rafine edilmemiş badem yağı ise, ham bademlerin soğuk sıkım yöntemiyle elde edilir. Bu yöntem, yağın besin içeriğini daha iyi korur ve mutfak kullanımı için ideal bir seçenek sunar.
Badem Yağının Besin Değerleri
Badem yağı, tüm bademler kadar besleyici olmasa da önemli faydalar sunar. Bu yağ, E vitamini açısından zengin bir kaynaktır ve az miktarda K vitamini içerir.
Besin Öğeleri Dağılımı
- Kalori: 119
- Toplam Yağ: 13,5 gram
- Doymuş Yağ: 1,1 gram
- Tekli Doymamış Yağ: 9,4 gram
- Çoklu Doymamış Yağ: 2,3 gram
- E Vitamini: RDI’nin %26’sı
- Fitosteroller: 35,9 mg
Yağ Asitleri
Badem yağındaki yağ asitlerinin oranları şöyledir:
- Tekli Doymamış Yağ: %70
- Çoklu Doymamış Yağ: %20
- Doymuş Yağ: %10
Doymamış yağlar, kalp hastalığı ve obezite riskini azaltma gibi birçok sağlık yararı ile ilişkilendirilmiştir. Tekli doymamış yağlar, kalp rahatsızlıkları için risk faktörü olan yüksek tansiyonu düşürmeye yardımcı olabilir. Ayrıca, bu yağlar kilo verme sürecinde de olumlu etkiler gösterir. Yapılan bir araştırmada, 1.460 katılımcının yer aldığı 24 çalışmanın derlemesinde, tekli doymamış yağların yüksek olduğu bir diyetin kilo kaybına neden olduğu belirlenmiştir.
Badem Yağının Sağlığa Faydaları
Kalp Sağlığını Korur
Badem yağı, kalp rahatsızlığı riskini azaltmak ve kan şekeri seviyelerini dengelemek gibi çok sayıda sağlık yararı sunar. Kan basıncını ve kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olur, aynı zamanda kilo vermeyi destekler. Tekli doymamış yağlar, iyi kolesterol seviyelerini artırırken, hem badem hem de badem yağı kötü kolesterolü ve toplam kolesterolü düşürme konusunda etkilidir.
Güçlü Antioksidanlar İçerir
Badem yağı, zengin bir E vitamini kaynağıdır. 1 yemek kaşığı badem yağı, günlük E vitamini ihtiyacının %26’sını karşılar. E vitamini, antioksidan özelliklere sahip bileşenler içerir ve hücreleri zararlı serbest radikallerden korur. Serbest radikaller, vücutta aşırı miktarda bulunduğunda oksidatif hasara neden olabilir ve bu durum kanser, kalp hastalıkları gibi kronik rahatsızlıklara yol açabilir. E vitamini, yaşlı bireylerde kalp hastalığı, yaşa bağlı maküler dejenerasyon ve bilişsel gerileme riskini azaltma konusunda faydalı olabilir.
Kan Şekeri Kontrolü İçin Faydası
Diyetinize badem yağı eklemek, kan şekerinizi dengelemenize yardımcı olabilir. Bu yağ, hem tekli doymamış hem de çoklu doymamış yağlar bakımından zengindir. Karbonhidratların doymamış yağlarla değiştirilmesi, kan şekeri seviyelerini düşürerek insülin direncini ve uzun vadeli kan şekeri kontrolünün bir göstergesi olan HbA1c değerlerini iyileştirebilir. Yapılan bir çalışmada, badem yağı eklenmiş kahvaltı yapan bireylerin, badem yağı tüketmeyenlere göre daha düşük kan şekeri seviyelerine sahip olduğu gözlemlenmiştir.
Badem Yağı Kilo Vermeye Yardımcı Olur
Pek çok kişi kilo vermek için yağlardan kaçınsa da, doğru miktarda yağ tüketmek aslında kilo kaybı için faydalıdır. Badem içeren sağlıklı bir diyet, kilo vermenizi destekler. Aynı şekilde, diyetinize badem yağı ekleyerek de kilo kaybını teşvik edebilirsiniz. Tekli ve çoklu doymamış yağlar, vücut yağını azaltarak kilo vermenize yardımcı olur.
Badem Yağının Güzelliğe Faydaları
Badem yağı, doğal güzellik ürünlerinde sıkça kullanılan bir bileşendir. Hafif ve yatıştırıcı özellikleri, hem cilt hem de saç için son derece faydalıdır. Cildin su kaybını önler ve cildi, saçları ve saç derisini yumuşak tutmak için mükemmel bir tercihtir. Badem yağının nemlendirici etkileri, kuru veya hassas cilde sahip olanlar için oldukça faydalıdır. Ayrıca, E vitamini içeriği sayesinde cildi güneş ışınlarından ve erken yaşlanmadan korumaya yardımcı olur. E vitamini, cilt hücrelerini güneşin zararlı etkilerinden koruyabilir ve ciltte meydana gelen kimyasal ve yapısal değişiklikleri azaltabilir.
Rafine edilmemiş badem yağı, cilt bakımında daha değerlidir çünkü E vitamini bakımından zengindir. Bu yatıştırıcı yağ, esneme izlerinin yayılmasını önlemeye dahi yardımcı olabilir. Karın bölgesindeki gevşeklik izleri, kızarıklık ve kaşıntıların azalmasına katkı sağlar.
Badem Yağı Nasıl Kullanılır?
Badem yağı, hem gıda olarak hem de doğal cilt ve saç bakım ürünü olarak çok yönlü bir şekilde kullanılabilir.
Badem Yağının Mutfakta Kullanımı
Badem yağı, hafif tatlı bir yağdır. Yüksek sıcaklık, besin değerini yok edebileceğinden, rafine edilmemiş badem yağını pişirme işlemlerinde kullanmak en iyisidir. Pişirme işlemi tamamlandıktan sonra yemeklere eklemek de mümkündür. Rafine edilmemiş badem yağını kullanmanın bazı yolları:
- Rafine edilmemiş badem yağı, elma sirkesi ve doğranmış otlarla karıştırılarak lezzetli bir salata sosu elde edilebilir.
- Yemeklere ekstra bir tat katmak için kullanabilirsiniz.
- Makarnanın üzerine bir miktar badem yağı ekleyerek lezzetini artırabilirsiniz.
Güzellik Rutininizin Bir Parçası Olsun
Badem yağı, cilt ve saçlarınız için doğal bir güzellik alternatifi sunar. Birçok nemlendiriciden daha uygun fiyatlıdır ve zararlı kimyasallar içermez. Cildinize veya saç bakımınıza eklemek için bazı yollar:
- Nemlendirici olarak cildinize uygulayabilirsiniz.
- Dirsek, ayak ve ekstra kuru kalmaya eğilimli bölgelerde kullanabilirsiniz.
- Domates, badem yağı ve püre haline getirilmiş avokadoyu karıştırarak nemlendirici bir saç maskesi oluşturabilirsiniz.
Merve Ağdağlı / PembeNar Özel
