B12 Vitamini Eksikliği: Nedenleri ve Belirtileri
B12 vitamini eksikliği, yaşam kalitesini olumsuz etkileyerek zamanla vücutta ciddi hasarlara ve hatta ölümcül sağlık sorunlarına yol açabilir. B12 vitamini eksikliğini yaşamamak için öncelikle bu vitaminin eksikliğine neden olan faktörleri bilmek önemlidir.
B12 Vitamini Eksikliğinin Nedenleri
B12 vitamini eksikliğinin en yaygın nedeni, yetersiz beslenmedir. Besinlerden yeterince B12 vitamini alınmadığında, eksiklik kaçınılmaz hale gelir. Bu nedenle, B12 vitamini açısından zengin gıdaların bolca tüketilmesi gerekmektedir.
B12 Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?
B12 vitaminini yeterince almak için et, süt, yumurta, ciğer ve balık gibi besinlerin düzenli olarak tüketilmesi önemlidir. Her sabah kahvaltısında ve haftada bir veya iki kez akşam yemeklerinde ciğer, balık veya et tüketimi, B12 vitamini eksikliğini gidermeye yardımcı olabilir. Ancak bazı bireyler, B12 ağırlıklı beslendikleri halde vitamin değerlerini yükseltemeyebilir. Bunun nedeni, yaşadıkları sağlık problemleri olabilir.
Mide Rahatsızlıkları
Gastrit gibi mide hastalıkları, mide çeperindeki hücrelerin azalmasına yol açar. Mide içindeki hücrelerin azalması, B12 vitamininin depolanmasını engeller.
Çölyak Hastalığı
Bu hastalık, gıdaların vücut tarafından işlenmesinde sorunlara yol açarak B12 eksikliğini tetikleyebilir.
Yaşlanmak
Yaş ilerledikçe B12 vitamini emilimi azalır. Bu nedenle, orta yaş üzerindeki bireylerin B12 vitaminine dikkat etmesi önemlidir.
B12 Vitamini Eksikliği Kimlerde Görülmektedir?
- Vejeteryanlar: Et, süt ve yumurta gibi hayvansal ürünleri tüketmeyen vejeteryan bireylerde B12 vitamini eksikliği sıkça görülür.
- Diyabet Hastaları: 50 yaş üzerindeki ve diyabet hastalığı bulunan bireylerin B12 vitamini eksikliği açısından değerlendirilmesi gereklidir.
- Çölyak Hastaları: Bu hastalığı yaşayan bireylerde de B12 eksikliği sıkça görülmektedir.
- Alkol Tüketenler: Alkol tüketimi, B12 vitamini emilimini olumsuz etkileyebilir.
- Cerrahi Zayıflama Operasyonu Geçirenler: Mide kelepçesi gibi cerrahi işlemler geçiren bireylerde B12 eksikliği riski artar.
B12 Vitamini Eksikliğinin Belirtileri
B12 vitamini eksikliğinde vücut, yeterli oksijen taşıyamadığı için yorgunluk ve halsizlik hissi ortaya çıkabilir. Ayrıca, hafif baş dönmeleri de görülebilir.
- Diş Eti Kanaması: B12 eksikliği, diş etlerinde sürekli kanama ile kendini gösterir.
- Kabızlık: Şiddetli ve sürekli kabızlık, B12 eksikliğinin önemli belirtilerindendir.
- Baş Ağrısı: Baş ağrısı ve konsantrasyon eksikliği de B12 eksikliğinin belirtileri arasındadır.
- Morarma: Kollarda ve bacaklarda meydana gelen bilinmeyen morarmalar, B12 eksikliğine işaret edebilir.
Yaş Gruplarına Göre Günlük B12 Miktarları
- 0-6 Ay Arası: 0.4 mcg
- 7-12 Ay Arası: 0.5 mcg
- 1-3 Yaş Arası: 0.9 mcg
- 4-8 Yaş Arası: 1.2 mcg
- 9-13 Yaş Arası: 1.8 mcg
- 14-18 Yaş Arası: 2.4 mcg
- Yetişkinler: 2.4 mcg
- Gebelik ve Emzirme Dönemi: 2.6 mcg
B12 İçeren Yiyecekler Nelerdir?
- İstiridye, midye gibi kabuklu deniz hayvanları
- Dana karaciğeri
- Tavuk ciğeri
- Uskumru
- Somon
- Ton balığı
- Ringa balığı
- Sardalye
- Alabalık
- Yengeç
- Karides
- Zenginleştirilmiş kahvaltılık gevrekler
- Kırmızı et
- Süt
- Yoğurt
- Peynir çeşitleri
- Yumurta
B12 İğnesi Nedir?
B12 vitamini eksikliğini tedavi etmek için B12 vitamini iğnesi kullanılmaktadır. Bu iğne, yüksek miktarda B12 vitamini içerir ve B12 eksikliğini hızla normale döndürmeye yardımcı olur. B12 vitamini iğnesinin etkisi, iğne uygulandıktan yaklaşık 15 gün sonra görülmeye başlanır. Kandaki B12 vitamini seviyesi, kan tahlili ile ölçülür ve yetişkinlerde 750-1000 arası B12 vitamini değerleri normal kabul edilir. B12 iğnesinin kullanım süresi ise doktor tarafından belirlenir. Bu iğne genellikle kalçadan uygulanır ve ağız yoluyla alınmaz.
B12 Fazla Olursa Ne Olur?
B12 vitamini, diğer vitaminlerin aksine fazlalığı durumunda toksik etki göstermez. Yüksek miktarda tüketimi genellikle yan etkilere neden olmaz.
Nadiren görülebilecek yan etkiler:
- Vücudun farklı bölgelerinde kaşınma
- Kalbin düzensiz çalışması
- Sersemlik hissi
- Baş ağrısı
B12 Fazlalığı Nedenleri
- Hayvansal Ürün Tüketimi: B12 vitamini, hayvansal ürünlerde bol miktarda bulunduğundan, bunları aşırı tüketen bireylerde B12 fazlalığı görülebilir. B12 fazlalığı olan bireylerin çoğunda obezite de bulunmaktadır.
- Hastalıklar: B12 vitamini yüksekliği, nadiren başka bir hastalığın belirtisi olabilir. B12 vitamini karaciğerde depolandığı için, karaciğerdeki hasar sonucu dolaşım sistemine salınan B12 vitamini kanda fazlalaşabilir. Siroz ve hepatit gibi karaciğer hastalıkları, B12 fazlalığına neden olabilir. Ancak B12 fazlalığı, bu hastalıkların teşhisi için tek başına dikkate alınmaz. Ayrıca böbrek yetmezliği, hipereozinofilik sendrom ve bazı lösemi türlerinde de B12 miktarı artabilir.
B12 Fazlalığı Nasıl Önlenir?
B12 fazlalığını engellemek için bitkisel gıdalara yönelmek ve vitamin takviyesi kullanımını azaltmak önemlidir. Ancak B12 fazlalığı, başka bir hastalığın belirtisi ise, zaman kaybetmeden altta yatan rahatsızlığın teşhis edilmesi ve tedavi edilmesi büyük önem taşır.
