Ayrılıklar ve Takıntılı İlişkiler
İlişkiler zamanla sona erebilir ve ayrılıklar kaçınılmaz olabilir. Ancak, sosyal medyanın ve teknolojinin bu kadar derinlemesine hayatımıza nüfuz ettiği günümüzde, ayrılığı kabullenemeyen veya kıskanç olan taraf, karşısındakinin hayatını bir kâbusa çevirebilir. Teknolojinin gelişimi, cep telefonlarına yüklenen bazı casus uygulamalar aracılığıyla, takıntılı partnerlerin izleme faaliyetlerini kolaylaştırdığı gibi, etik dışı mobil uygulamaları da beraberinde getiriyor. Bu durum, özellikle kadınlar için büyük bir tehdit oluşturuyor. Birçok kadın, telefonlarında gizlenmiş casus uygulamaların farkında olmadan hayatlarına devam ediyor.
Her Şeyi Bilmek İstemek…
MIT Technology Review’a konuşan Anna takma adını kullanan bir mağdur, “Her zaman nerede olduğumu, e-postalarımı, kısa mesajlarımı ve sosyal medyada kiminle konuştuğumu biliyordu. Her şeyi görebilirdi. Gizliliğim yoktu” ifadelerini kullanıyor. Anna’nın yaşadığı bu durum, sadece onunla sınırlı değil; birçok kadın ve erkek için acı bir gerçek haline gelmiş durumda. Genellikle bu tür izlemeler, kişilerin bilgisi olmadan cihazlarına yüklenen “stalkerware” (takip yazılımı) uygulamalarıyla gerçekleşiyor. Yani, akıllı telefonunuzun casusluk yapmasına izin veren programlarla dolu bir dünyada yaşıyoruz.
Gizli Tehditler…
Anna’nın yaşadığı olayda, bir erkek (David olarak adlandıralım) ona resimli bir mesaj gönderiyor. Ancak bu mesaj, sıradan bir mesaj değil; indirdiği anda telefona stalkerware programı da yüklenmiş oluyor. Anna, bu ilişkiden ancak Haziran 2016 itibarıyla kurtulabilmiş. İlişkilerinin ilk iki ayında David’den şüphelenmediğini belirten Anna, “Facebook Messenger’da sadece özel olarak paylaştığım bir şey hakkında yorum yaptı. O andan itibaren her şeyi takip ettiğini anladım” diyor.
Stalkerware üzerine yapılan çalışmalar çok az olduğu için bu sorunun gerçek boyutlarını bilmek zor. Cornell Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, bu fenomen üzerine yayımladıkları bir makalede, düzinelerce gizli yazılım aracı tespit ettiler. Yazarlar, bu uygulamaların çoğunun, çocuk güvenliği veya hırsızlık önleme araçları olarak gizlenmiş “çift kullanımlı” uygulamalar olduğuna dikkat çekiyorlar. Bu belirsizlik, stalkerware uygulamalarının yayılmasını engellemeyi ciddi şekilde zorlaştırıyor. Cornell Üniversitesi’nde bilgisayar bilimi araştırmacısı olan ve araştırmanın yazarlarından biri olan Rahul Chatterjee, “İnsanlar bu sorunun niş olduğunu düşünüyor, ancak bu doğru değil” diyor. Kötü bir ilişki yaşayan her üç kadından biri ve her altı erkekten biri bu sorunu yaşıyor; yani milyonlarca insan için bu sorun geçerli.
Farkında Olmamak…
Siber güvenlik şirketi Kaspersky, geçtiğimiz yıl antivirüs uygulamaları aracılığıyla kullanıcılarının bilgisayarlarında stalkerware’ları tespit etti. Şirket, 58 bin stalkerware bulup kaldırdığını bildirdi. Ancak gerçek sayının çok daha yüksek olduğu düşünülüyor. Bu uygulamaların birçoğunun Google Play Store ve Apple App Store’da yer alması, durumun ciddiyetini gözler önüne seriyor. Teknolojinin istismarcılar için artan rolü, yalnızca mobil yazılımlarla sınırlı değil. Aile içi şiddet yardım kuruluşu Refuge, davalarının yaklaşık yüzde 95’inin ebeveyn kontrolü uygulamaları, çalışan takibi ve hatta Google Haritalar veya konum bulmaya yönelik saplantılı takip yoluyla bir tür teknoloji tabanlı suiistimal içerdiğini belirtiyor.
Peki, bu durumda ne yapılabilir? Kurbanların çoğu, izlendiklerini bilmeden yaşamlarını sürdürüyor veya bu durumu nasıl durduracaklarını bilmiyor. Birçok kişi, Google, Apple ve diğer şirketlerin stalkerware uygulamalarını uygulama mağazalarından uzak tutması gerektiğine inanıyor. Akıllı telefon üreticilerinin ve işletim sistemi sağlayıcılarının, hangi uygulamaların cihazın kamera, GPS veya mesajlaşma özelliklerine eriştiği konusunda daha fazla bildirimde bulunması da önemli bir önlem olarak öneriliyor.
Derleyen: Batuhan Sarıcan
Program Cebimizde…
Her üç kadından biri ve altı erkekten biri, casus yazılımlarla izleniyor. Bu uygulamaların birçoklarının Google Play Store ve Apple App Store’da bulunması, durumun ciddiyetini bir kez daha gözler önüne seriyor.
