Apple’dan Dijital Miras Özelliği
Apple, son iOS güncellemesiyle dikkat çeken bir yenilik olan ‘Dijital Miras’ özelliğini kullanıcılarına sundu. Bu yeni özellik sayesinde, kullanıcılar vefat etmeleri durumunda iCloud hesaplarına ve kişisel bilgilerine ulaşabilmeleri için bir ‘varis’ atama imkânına sahip olacaklar. Bu konuda değerlendirmelerde bulunan Apple Türkiye’nin avukatı Görkem Gökçe, dijital varlıkların mirasçılara geçmesinin hukuka aykırı olabileceği konusunda uyarılarda bulundu. Gökçe, dijital miras hakkındaki düzenlemelerin elzem olduğunu vurguladı ve Antalya Bölge Adliye Mahkemesi’nden çıkan bir karara dikkat çekti.
Apple’ın duyurduğu iOS 15.2 güncellemesi ile birlikte, dijital miras alanında önemli bir düzenleme yapıldı. Bu güncelleme aracılığıyla Apple kullanıcıları, vefat etmeleri halinde kendilerine dijital mirasçı atayabilmektedir. Bu sistem sayesinde, kullanıcıların kişisel verileri, belirledikleri beş kişiye devredilebiliyor ve kullanıcı hayatını kaybettikten sonra bu kişilerin verilerine erişim sağlanabiliyor. Ancak dijital mirasçı olarak bu bilgilere erişmek isteyen kişilerin, belirli güvenlik önlemlerini aşmaları gerekecek. Bu süreçte, örneğin bir ölüm belgesi ve erişim anahtarı gibi belgelerin Apple’a sunulması gerekiyor. Eğer işlemler olumlu sonuçlanırsa, Apple tarafından kişisel verilere erişim izni verilecektir.
Dijital Mal Varlığı Mirasçılara Nasıl Geçer?
Kanunlarımızda miras yoluyla geçecek mal varlığının sınırlı şekilde tanımlandığını belirten bilişim ve teknoloji hukuku uzmanı Av. Görkem Gökçe, “Dijital miras, mevcut kanunlarımızla düzenlenmemiş olsa da sosyal medya hesapları ve e-posta hesapları gibi dijital varlıkların, sahiplerinin vefatından sonra diğer bireylere nasıl geçeceği önemli bir konudur. Bu nedenle bir sınıflandırma yapmak gerekmektedir” ifadelerini kullandı.
Dijital mirasla ilgili bir düzenleme yapılmasının zorunlu olduğunu savunan Gökçe, “Anayasamız ve Türk Ceza Kanunu’nda özel hayatın gizliliği ile haberleşmenin gizliliği ilkeleri korunmaktadır. Bu nedenle, ölen kişinin sosyal medya hesaplarının şifrelerinin otomatik olarak mirasçılara geçeceğini kabul etmek hukuka aykırı olacaktır. Ancak maddi kazanç sağlayan sosyal medya hesapları için durum farklıdır. Reklam alan, yüksek takipçili ve ekonomik bir değere sahip sosyal medya hesapları mirasçılara geçebilir. Bazı hesaplar yüksek ekonomik değere sahip olmasa da, içerdikleri veriler ve ekonomik değeri olan yazışmalar gibi unsurlar nedeniyle mirasçılarının hakları gündeme gelebilir. Bu durumda mirasçılar, bahsi geçen sosyal medya hesaplarının kendilerine verilmesini talep edebilir” şeklinde konuştu.
Düzenleme Gerekiyor
Dijital miras uygulaması, henüz kanunlarımızda düzenlenmemiş olmasına rağmen, yargı kararlarında yer almaya başlamıştır. Av. Görkem Gökçe, bu konuda Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi tarafından verilen bir kararı örnek göstererek değerlendirmelerde bulundu:
“Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi, ortaya çıkan bir ihtilafla ilgili verdiği kararda, ‘Sosyal medya hesaplarının ve dijital para cüzdanlarının bağlı olduğu e-posta hesaplarının artık kişisel kullanımı aşıp ticari değeri olan dijital mal varlığı kapsamına girmeye başladığı anlaşılmaktadır’ diyerek dijital mal varlığını kabul etmiştir. Bu nedenle, dijital miras konusunda yasal bir boşluk olduğuna inanarak, murisin e-posta hesabının, sosyal medya hesaplarının ve dijital cüzdanlarının mirasçılarına intikalinin zaruri olan bir mal varlığı olarak terekesine dahil olduğu yönünde kanaat getirmiş ve ilk derece mahkemesinin kararını bozmuştur. Bu karar, bir ilki temsil etmekte olup oldukça büyük bir öneme sahiptir. Ancak esas olarak dijital miras ve malvarlığı kavramlarının ele alınarak, kanun koyucu tarafından acil bir düzenleme yapılması gerekmektedir. 21. yüzyıl birçok yenilikle geliyor. Yeni ortaya çıkan kavramlar ve durumlara karşı şimdiden gerekli adımları atmazsak, önemli fırsatları ve zamanı kaybedebiliriz.”
