Anüs Nedir?
Anüs, sindirim sisteminin son noktasıdır ve dışkıların vücuttan atıldığı çıkış noktasıdır. Sindirim sürecinin ardından, vücut tarafından kullanılmayan besin maddelerinin dışarı atılmasını sağlar. Anüsün açıklık ve kapalılığı, büzgen kaslar tarafından kontrol edilir. Sinir, damar ve kaslardan oluşan karmaşık bir sistem sayesinde dışkı burada toplanır, kontrol edilir ve dışarı atılır. Anüs bölgesindeki hemoroitler, yumuşak damarlardan oluşan memelerle gaz ve sıvıların kaçışını önler. Ayrıca, bu bölgede bulunan hassas sinirler sayesinde gaz, katı ve sıvı dışkı arasında ayrım yapabilme yeteneğine sahiptir.
Sosyal Hayatı Kısıtlayan Durumlar
Anüs, doğal olarak yumuşak ve genişleyebilir bir yapıya sahiptir. Ancak çeşitli faktörlerin etkisiyle bu özellik kısıtlanabilir ve dar bir anal kanal oluşabilir. Bu durumda, bölgenin fonksiyonları kısıtlanır; dışkılama süreci zorlaşır ve ağrılı hale gelir. Dışkılama güçlüğü, kanama, takılma hissi ve gaz ile dışkı kaçırma gibi yakınmalara neden olabilir. Bu tür şikâyetler, bireylerin sosyal yaşamlarında da önemli kısıtlamalara yol açabilir.
Anüs Darlığı: Doğuştan ve Sonradan Oluşan Nedenler
Anüs darlığı, doğuştan olabileceği gibi sonradan da gelişebilir. Doğuştan kaynaklanan darlık, anüsün tam olarak oluşmaması veya yetersiz olması durumunda görülür. Bu durumda, bebeklerin dışkısı ince ve şerit şeklinde olup, dışkı yaparken zorluk yaşarlar. Sonradan oluşan makat darlığı ise anüs bölgesine gelen travmalar veya bu bölgeye uygulanan radyoterapilere bağlı olarak gelişir. Ancak, sonradan oluşan makat darlığının en önemli sebeplerinden biri, bu alanda gerçekleştirilen cerrahi işlemlerdir. Özellikle hemoroid ameliyatı sırasında fazla miktarda doku çıkarılması, anal darlığa yol açabilir. Hemoroid tedavisinde kullanılan yöntemler, bant ligasyonu veya THD gibi tekniklerle uygulandığında, makat bölgesinde darlık oluşumu riski oldukça düşüktür.
Makat Darlığı Tanısı Nasıl Konulur?
Makat darlığının tanısı, sfinkter kas muayenesi ile konulmaktadır. Hastalar genellikle zor ve ağrılı dışkılama şikâyetlerinde bulunurlar. Dışkılama esnasında kanama, tam boşaltabilmek için parmakla yardım alma ihtiyacı ve makat bölgesinde sıkça akıntı ya da ıslaklık hissi gibi belirtiler dile getirilir.
Tedavi Yöntemleri ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Muayene sırasında makat darlığının nedeni genellikle tespit edilir. Darlığın sebebi belirlendikten sonra, uygun bir tedavi planı oluşturulur. Tedavi sürecinde darlığın yeri ve ciddiyeti de büyük önem taşır. İlaçlar, hafif seyirli ve makat derisine yakın olan darlıklarda etkili olabilir. Ancak cerrahi tedavi, ilaç tedavisine yanıt vermeyen veya vermesi beklenmeyen orta ve ileri dereceli makat darlıklarında tercih edilen bir yöntemdir. Alt seviyedeki makat darlıkları için alternatif tedavi yöntemleri de uygulanabilir. Bunun yanı sıra, dışkının yumuşatılması önemlidir; günlük sıvı alımı artırılmalı ve lifli besinlerden zengin bir diyet benimsenmelidir. Meyve ve sebze tüketimine özen gösterilmelidir.
Proktoloji Uzmanı Op. Dr. Mert Atak
