Dünyanın birçok ülkesinde faaliyet gösteren Genç Liderler ve Girişimciler Derneği (JCI) İstanbul Şubesi, Mahalle Gönüllüleri Derneği (MAG-DER) ve Doğa Hareketleri Araştırma Derneği (DOHAD) iş birliği ile “Afete Dirençli Toplum” projesi kapsamında çevrimiçi bir panel düzenlemiştir. Bu panel, ‘Afete Dirençli Sürdürülebilir Şehirler’ temasıyla gerçekleştirildi.
Panelin yönetimini, JCI Türkiye 2020 Hibe Programı’na hak kazanan projelerden biri olan bu etkinlikte, İstanbul Sosyal Sorumluluk Projeleri Direktörü İlknur Doruker üstlendi. Panelde, uluslararası düzeyde tanınan birçok uzman konuşmacı yer aldı:
- Yüksek İnşaat Mühendisi ve Yüksek Mimar Yoshinori Moriwaki (Japonya Yurtdışı İnşaat Şirketleri Derneği Türkiye Genel Sekreteri)
- Prof. Yoshiyuki Kaneda (Kagawa Üniversitesi, dekan danışmanı)
- Kazutaka Amaki (JCI 2013 Dünya Başkan Yardımcısı)
- Cemal Gökçe (TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası eski Başkanı ve Türkiye Deprem Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi)
Panelde, Türkiye ve Japonya’nın depremlerle ilgili deneyimlerini paylaşan Yoshinori Moriwaki, iki ülkenin deprem istatistiklerini karşılaştırdı. Türkiye, 5 büyüklüğündeki depremler açısından 6. sırada, Japonya ise 4. sırada yer alıyor. Ülkelerin metrekare büyüklüğüne göre deprem olma sıklığında Türkiye 17., Japonya ise 6. sırada bulunuyor. Moriwaki, Türkiye’deki en büyük depremin 7.9 büyüklüğünde Erzincan depremi olduğunu belirtirken, Japonya’da en büyük depremin 9 büyüklüğünde gerçekleştiğini ifade etti:
“Türkiye ve Japonya benzer acıları paylaşıyor. Türkiye’de Japonya’daki kadar büyük bir deprem yaşanmamış olsa da, Türkiye dünyada en fazla can kaybının yaşandığı 3. ülke konumundadır; Japonya ise 7. sıradadır. Ayrıca Japonya’da tsunami riski de bulunmaktadır. Türkiye’de 20 milyon bina var, bunların %67’si usulsüz ve kontrolsüz yapılardır. Deprem yönetmelikleri 1998, 2007 ve 2019 yıllarında yayınlandı; ancak Türkiye’deki kontrolsüz tehlikeli bina sayısı oldukça yüksektir.”
Yüksek Binalar ve Denetimleri
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası eski Başkanı Cemal Gökçe, Türkiye’deki yüksek katlı binalar ile ilgili yönetmeliğin geçtiğimiz yıl yürürlüğe girdiğini hatırlatarak, bu binaların deprem anındaki davranışlarının belirsizliğine dikkat çekti. Gökçe, şöyle ifade etti:
“Bir mühendis, diploma aldıktan sonra 5 yıllık meslek hayatında sadece 3 yıl hizmet vererek her türlü yapıyı denetleyebilir. Ancak bu, yüksek katlı binaların denetiminde yeterli değildir. Deprem yönetmeliklerine sahip olmak tek başına yeterli değildir; ek mühendislik bilgisine de sahip olmak gerekmektedir.”
Simülasyon ile Olası Tsunami Tehlikesi
Boğaziçi Üniversitesi ile birlikte İstanbul’da gerçekleştirilen bir araştırmanın başında bulunan Prof. Yoshiyuki Kaneda, olası bir İstanbul depremi ve tsunami riskini değerlendirdi. Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın 1912’den bu yana doğudan batıya doğru büyük depremler ürettiğini vurgulayan Kaneda, Silivri’den başlayarak, Büyükçekmece, Beylikdüzü, Avcılar, Bakırköy ve Zeytinburnu’na kadar uzanan hatta dalgaların karaya vurma olasılığını animasyon görüntüleri ile gösterdi:
“Olası Marmara Depremi’nden gelen dalgaların kıyıya ne derece vuracağını simülasyon yöntemi ile anlatmaya çalıştık. Bu simülasyon, öngörüler göz önüne alınarak hazırlandı. Dalgaların, 11 Mart 2011’de Japonya’nın Tohoku bölgesinde gerçekleşen tsunami kadar büyük olmayacağını düşünüyoruz.”
Prof. Kaneda’nın paylaştığı simülasyonda, dalgaların Haydarpaşa’da kıyıdan oldukça ileriye gittiği gözlemlendi. Panelin son bölümünde JCI Dünya eski Başkan Yardımcısı Kazutaka Amaki, Japonya’daki sivil toplum kuruluşlarının afet yönetimi ve benzeri önemli konulardaki rolünü vurgulayarak, bu tür organizasyonların önemine dikkat çekti.
