ACTH Hormonunun Önemi
ACTH hormonu, vücudun metabolik süreçlerinin düzgün bir şekilde işleyebilmesi için kritik bir rol oynamaktadır. Bu hormon, hipofiz bezinden salınarak, vücudun stres yanıtını düzenlemeye yardımcı olur. ACTH’nın açılımı, Adrenokortikotropik Hormondur ve temel görevi, böbrek üstü bezlerinden kortizol hormonunun üretimini teşvik etmektir. Kortizol, vücutta çeşitli işlevleri olan bir hormondur; özellikle şeker ve tansiyon seviyelerinin dengede tutulmasında önemli bir rol oynar.
ACTH Normal Değerleri
ACTH hormonunun normal değerleri, bireyin yaşına ve cinsiyetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ayrıca, testin yapıldığı laboratuvarın koşulları da bu değerleri etkileyebilir. Ancak genel kabul gören normal değerler aşağıdaki gibidir:
- Yetişkin kadınlarda: 5 ila 27 pg/ml
- Yetişkin erkeklerde: 7 ila 50 pg/ml
- Çocuklarda: 7 ila 28 pg/ml
- Ergenlik döneminin sonlarında: 2 ila 49 pg/ml
ACTH Yüksekliği Nedenleri
ACTH test sonuçlarında yüksek değerler, çeşitli sağlık sorunlarının göstergesi olabilir. ACTH seviyesinin yüksek olmasının başlıca nedenleri şunlardır:
- Doğuştan gelen böbrek üstü bezi yetersizlikleri
- Addison hastalığı: Böbrek üstü bezlerinin yetersiz kortizol üretmesi
- Endokrin bezlerinin aşırı aktivitesi
- Endokrin bezlerinde tümör oluşumu
- Cushing sendromu: Hipofizde aşırı hormon üretimi (tümör olmaksızın)
- Ektopik Cushing hastalığı: Pankreas, akciğer veya tiroid gibi organlardaki kanserin hormon üretimini artırması
ACTH Düşüklüğü Nedenleri
ACTH seviyesinin düşük olması, genellikle kortizol hormonunun artışına yol açar. Çünkü ACTH, kortizol üretimini uyaran bir hormondur. ACTH’nın düşük olmasının bazı yaygın nedenleri şunlardır:
- Kullanılan bazı ilaçların hormonlar üzerindeki yan etkileri
- Hipofiz bezinin normalden daha az çalıştığı hastalıklar
- Hipofiz, hipotalamus veya böbrek üstü bezlerinde tümör oluşumu
- Hormon baskılayıcı ilaç kullanımı
- Hipofiz bezine yönelik ameliyatlar veya radyoterapi
- Hipofiz bezinin yaralanması veya travma sonucu hasar görmesi
- Sepsis durumu
- Hipotalamusta meydana gelen yaralanmalar, enfeksiyonlar veya radyoterapi
