Tiroid Kanseri Nedir?
Tiroid bezi, boyunda orta hat boyunca yer alan, yaklaşık 20–25 gram ağırlığında ve iç salgı fonksiyonu bulunan kritik bir organdır. Tiroid bezi, iyot kullanarak hormon üretir ve bu hormonlar, vücuttaki metabolizmanın düzenlenmesinde önemli bir rol oynar.
Tiroid kanseri, tiroid bezindeki hücrelerin kanserleşmesi sonucu ortaya çıkan bir kanser türüdür. Genellikle boyunda bir kitle veya tiroid bezinin içinde bir nodül şeklinde kendini gösterir. Hücrelerin kümelenmesiyle oluşan bu yapılara nodül denir. Tüm kanser türleri arasında en az rastlanan türlerden biri olan tiroid kanseri, aynı zamanda tedaviye en olumlu yanıt veren kanser türleri arasında da ön sıralarda yer almaktadır.
Tiroid Kanseri Görülme Sıklığı
Her 50.000 kişiden birinde tiroid kanseri görülmektedir. Tiroid kanserleri, 1 yıl içinde bildirilen tüm kanser vakalarının yaklaşık %1’ini oluşturmaktadır. En sık rastlanan endokrin kanserlerden biri olması sebebiyle risk faktörleri daha fazla önem kazanmaktadır. Çocuklarda nadir görülmekle birlikte, 20’li yaşlardan itibaren ortaya çıkan kanser türleri arasında ilk beşte yer almaktadır.
- Tiroid nodülleri, erkeklere oranla kadınlarda daha fazla görülmektedir.
- Ancak erkeklerde görülen tiroid nodüllerinin kansere dönüşme olasılığı daha yüksektir.
- Toplumda tiroid kanserinin görülme sıklığı %4,2 civarındadır.
- Hayat boyunca kadınlarda tiroid kanseri riski yaklaşık %0,7, erkeklerde ise %0,25’tir.
Türkiye’de kanser tanısı konulan kadınlar arasında %12 oranıyla meme kanserinden sonra ikinci en sık görülen kanser türü tiroid kanseridir.
Tiroid Kanserinin Nedenleri
Tiroid kanserinin kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörlerinin etkili olduğu bilinmektedir. Tiroid bezindeki hücrelerin genetik değişim geçirmesiyle bu kanser türü oluşur. Bu mutasyonlar, hücrelerin hızlı bir şekilde büyümesine ve çoğalmasına yol açar. Ayrıca, bu anormal hücreler normal hücrelerin aksine ölüm yeteneklerini kaybederler ve birikerek bir tümör oluştururlar.
Aşağıdaki faktörler, tiroid kanseri için risk oluşturabilir:
- Kadın cinsiyet
- Çocukluk döneminde baş ve boyun bölgesine uygulanan radyasyon
- Genetik sendromlar
Tiroid Kanseri Türleri
Tiroid kanseri, farklı türlere ayrılmaktadır:
- Papiller karsinom: En yaygın tiroid kanseri türüdür ve tüm vakaların yaklaşık %80’ini oluşturur. Genellikle 40 yaş altındaki kadınları etkiler.
- Foliküler karsinom: Her 10 vakadan 1’ini oluşturan bu tür, orta yaş grubundaki kadınları daha çok etkiler.
- Medüller tiroid karsinomu: Görülme sıklığı her 10 vakadan 1’den azdır.
- Anaplastik tiroid karsinomu: Nadir görülen ancak en agresif türdür ve 50 vakadan yaklaşık 1’ini oluşturur. Genellikle 60 yaş üstü bireylerde görülür.
Tiroid Kanserinin Belirtileri
Tiroid kanserinin bazı yaygın belirtileri şunlardır:
- Boyunda şişlik
- Nefes almada zorluk
- Yutkunma güçlüğü
- Yorgunluk
- Kilo artışı
- Sinirlilik
- Saç dökülmesi
- Ciltte kuruluk
- Cinsel isteksizlik
Tiroid Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Tiroid kanserinin teşhisi, genellikle aşağıdaki yöntemlerle yapılır:
- Küçük guatr durumunda, elle muayene sonrası kanda T3, T4, TSH seviyeleri ve tiroid sintigrafisi testleri ile değerlendirme yapılabilir.
- İnce iğne aspirasyon biyopsisi, tiroid kanseri teşhisinde sıklıkla kullanılan bir yöntemdir.
- Tiroid kanserinin komşu dokulara yayılıp yayılmadığını belirlemek için görüntüleme testleri de uygulanabilir; bunlar arasında bilgisayarlı tomografi (BT), pozitron emisyon tomografisi (PET) ve ultrason yer alır.
Tiroid Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Tiroid kanserinin tedavi yöntemleri, kanserin evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Çoğu vakada, doktorlar tiroid bezinin tamamen çıkarılmasını önermektedir. Cerrah, tiroid bezini alırken boyundaki genişlemiş lenf düğümlerini de çıkarabilir ve bunları kanser hücreleri açısından test edebilir.
