ABONE OL
Disfaji Nedir?
Disfaji, yutkunma zorluğu olarak bilinen bir durumdur ve yiyeceklerin ile içeceklerin ağızdan mideye geçişinde normalden daha fazla zaman ve çaba gerektirdiği bir durumu ifade eder. Bu durum, bazı vakalarda yutma sırasında ağrıya da yol açabilir. İleri aşamalarda ise yiyecek ve içeceklerin yutulması neredeyse imkansız hale gelebilir.
Genellikle hızlı yemek yeme veya yiyeceklerin yeterince çiğnenmemesi gibi basit nedenlerle başlayan yutkunma güçlüğü, eğer kalıcı hale gelirse, mutlaka tıbbi bir müdahale gerektirir. Disfaji her yaş grubunda görülebilmekle birlikte, yaşlı bireylerde daha sık rastlanmaktadır.
Disfajinin Görülme Nedenleri Nelerdir?
Yutma işlemi sırasında görev alan organların enfeksiyonlar, tümörler, metabolik hastalıklar, nörolojik bozukluklar, doğumsal anormallikler ve diğer durumlar nedeniyle işlevselliğinin bozulması, disfajiye yol açabilir. Bunun dışında, aşağıdaki nedenler de yutma zorluğuna katkıda bulunabilir:
- Bademciklerin şişmesi ve yemek borusunun daralması: Bu durum, yutma sırasında sorun yaşanmasına neden olabilir.
- Yemek borusunun kaslarında zayıflık: Kasların zayıflaması yutma zorluğuna yol açabilir.
- Barret özofagus rahatsızlığı: Bu rahatsızlık yutma güçlüğü ve takılma hissi ile kendini gösterebilir.
- Yemek borusundaki iltihaplar: Bu durum da disfajinin nedenleri arasında yer alır.
- Kaz hastalıkları: Örneğin, Guillain Barre sendromu gibi bazı kas hastalıkları yutma güçlüğüne yol açabilir.
- Alerjik reaksiyonlar: Bazı alerjilere bağlı olarak yutma zorluğu ve boğazda takılma hissi ortaya çıkabilir.
- Mide rahatsızlıkları: Mide ile ilgili bazı hastalıklar da yutma güçlüğüne neden olabilir.
- Tümörler: Yutma eyleminin geçiş bölgesinde bulunan tümörler, katı gıdaların yutulmasını zorlaştırırken, ilerledikçe sıvı gıdaları da etkileyebilir.
Disfaji Belirtileri Nelerdir?
Disfaji, çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir. Bu belirtiler arasında:
- Yutma sırasında ağrı hissi,
- Ağızda tükürük artışı,
- Yiyeceklerin boğaza takılması hissi,
- Mide ekşimesi,
- Boğaz ve göğüste rahatsızlık hissi,
- Yiyeceklerin geri gelmesi,
- Mide asidinin boğazda birikmesi,
- Ani kilo kayıpları.
Bebek ve çocuklarda disfaji belirtileri ise şu şekilde özetlenebilir:
- Emzirme ve yemek yeme sırasında dikkat eksikliği,
- Yemek yemeyi reddetme,
- Yemek yerken ya da emerken huysuzluk,
- Yemek yerken boğulma hissi,
- Öksürme, kusma,
- Kilo alma ve büyümede yavaşlama.
Disfaji Nasıl Teşhis Edilir?
Kendinde veya çocuğunda yutma güçlüğü olduğunu fark eden bir kişi, mutlaka bir gastroenteroloji veya KBB uzmanına başvurmalıdır. Yutma güçlüğü veya boğazda takılma hissi tanısı için çeşitli testler yapılabilir; bu testler arasında kan testleri, endoskopik gastroskopi, baryumlu röntgen, klinik muayene ve hastanın öyküsü gibi yöntemler yer alır. Eğer doktor tümör veya kanserden şüpheleniyorsa, onkolojik değerlendirmeler de gerekebilir.
Disfaji Tedavisi Nasıl Olur?
Disfaji tedavi yöntemi, hastalığın nedenine bağlı olarak değişiklik gösterir. Eğer yutma güçlüğü beyinle ilgili bir sebepten kaynaklanıyorsa, tedavi süreci oldukça karmaşık olabilir; çünkü felçli kasların yeniden aktif hale gelmesi zordur. Bu durumda hastanın beslenmesi, midenin karın duvarı ile ağızlaştırılması yöntemiyle sağlanabilir.
Eğer yutma güçlüğü enfeksiyonlardan kaynaklanıyorsa, antibiyotikler, ağız ve boğaz antiseptik gargaraları ve spreyleri kullanılabilir. Bademciklerin şişmesine bağlı yutma güçlüğü durumunda, iltihabi durumun tedavisi veya bademciklerin cerrahi olarak alınması gibi yöntemler uygulanabilir. Ayrıca, kas hastalıkları nedeniyle ortaya çıkan disfajilerde fizik tedavi ile yutkunma güçlüğünün azaltılması mümkün olabilir.
