ABD merkezli teknoloji devi Google, Kanada’daki dijital medya kuruluşlarına 100 milyon Kanada doları (yaklaşık 70 milyon ABD doları) ödeme yaptı.
Google ve Kanada Gazetecilik Kolektifi Anlaşması
Google, Çevrimiçi Haberler Maddesi’nden muaf tutulmak gayesiyle, Kanada Gazetecilik Kolektifi aracılığıyla medya kuruluşlarına ödeme yapmayı kabul etti. Şirket, fonların dağıtımı için federal seviyede kurulan, kar emeli gütmeyen Kanada Gazetecilik Kolektifi’ne toplamda 100 milyon Kanada doları aktardı.
Bu kolektif, bağımsız yayıncılar ve yayın kuruluşları tarafından Mayıs 2024’te kuruldu ve dijital medya platformlarının gazetecilik içeriklerini haksız bir formda kullanmasını önlemek için faaliyet gösteriyor. Aralık ayında yapılan açıklamaya nazaran, fonların birinci kısmı Ocak ayı sonuna kadar medya kuruluşlarına dağıtılacak.
Çevrimiçi Haberler Yasası: Bill C-18 Nedir?
Kanada’da maddeleşen Bill C-18 olarak bilinen Çevrimiçi Haberler Yasası, dijital platformların Kanadalı haber içeriklerini kullanmaları durumunda medya kuruluşlarına ödeme yapmalarını koşul koşuyor. Yasa, Meta ve Google üzere dev şirketleri kapsıyor.
Google, başlangıçta Meta’nın müsaadeden giderek Facebook ve Instagram platformlarında Kanadalı haber içeriklerini engelleme tehdidinde bulunsa da, nihayetinde ödeme yapmayı kabul etti. Muahede, Bill C-18’in yürürlüğe girmesinden yalnızca üç hafta evvel sağlandı.
Gazetecilere ve Yayıncılara Nasıl Ödeme Yapılacak?
Kanada Gazetecilik Kolektifi tarafından yapılan açıklamaya nazaran, tam vakitli çalışan bir gazetecinin yıllık çalışma mühletinin 2 bin saat olduğu varsayımıyla uygun yayıncılar, her bir gazeteci için 13 bin 798 dolar ödeme alacak. Yayın kuruluşları ise bu meblağın her çalışan için 6 bin 806 dolarını alabilecek.
Kanada Mirası Departmanı yetkilileri, küçük çaplı basın ve dijital platformların her gazeteci için yaklaşık 17 bin dolar alabileceğini belirtti. Bununla birlikte, Kanada hükümeti, devlet takviyeli medya kuruluşları olan Kanada Yayın Kurumu (CBC) ve öteki büyük yayın kuruluşlarının alabileceği ödeme ölçüsüne üst hudut koydu.
Meta Ödeme Yapmaktan Kaçındı
Google’ın bilakis, Meta Kanada’da rastgele bir ödeme yapmayı reddetti. Meta, Kanadalı haber içeriklerini Facebook ve Instagram platformlarında engelleyerek Çevrimiçi Haberler Yasası’ndan etkilenmemeye çalıştı. Bu atak, Kanada’daki gazetecilik bölümü üzerinde önemli tartışmalara yol açtı.
Google’ın ABD’deki Hareketleri
Google, geçen yıl Nisan 2024’te, ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki haber sitelerine ilişkileri birtakım kullanıcıların arama sonuçlarından kaldırmaya başladı. Bu atak, eyalet meclisinin, Google’ın haber içeriklerine irtibat vermesi karşılığında medya şirketlerine ödeme yapmasını zarurî kılacak bir yasa tasarısını geçirmesi durumunda alınacak bir tedbir olarak değerlendirildi.
Google, Kaliforniya’daki gazetecilik kesimine takviye hedefiyle 110 milyon dolarlık bir ödeme planladığını duyurdu. Lakin bu ödeme, “vergi mükelleflerinin de katkıda bulunması gerektiği” kuralına bağlandı. Ekim ayında yapılan açıklamada, eyalet hükümetiyle Google ortasındaki birtakım değerli hususların hala tahlile kavuşturulmadığı belirtildi.
