Avrupa ülkelerinde ve Türkiye’de yürürlükte olan yasal düzenlemelere nazaran, bir muharririn vefatının üzerinden 70 yıl geçmesinin akabinde yapıtlarının telif hakkı sona eriyor.
Bu çerçevede, tartışmalı 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun kararları gereği, ünlü edebiyatçı Sait Faik Abasıyanık’ın yapıtları 1 Ocak 2025 prestijiyle telifsiz hale gelecek. Böylelikle Abasıyanık’ın yapıtları, rastgele bir telif fiyatı ödenmeden yayınevleri tarafından basılabilecek.
Türkiye Gazetesi’nden Murat Öztekin’in haberine nazaran; birçok büyük yayınevi Sait Faik Abasıyanık’ın yapıtlarını yayımlamak için hazırlıklarını sürdürüyor. Bu durumun yayıncılık bölümünde bir “Sait Faik patlaması” yaratacağı öngörülüyor. Usta edebiyatçının öyküleri, sinema ve tiyatro projelerine de çarçabuk uyarlanabilir olması nedeniyle yaratıcı dallarda de geniş bir ilgi görebilir.
DARÜŞŞAFAKA’NIN TELİF GELİRLERİ SONA ERİYOR
Evladı olmayan Sait Faik, yapıtlarının telif haklarını Darüşşafaka Cemiyeti’ne bağışlamıştı. Uzun yıllardır muharririn kitapları, İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yayımlanıyor ve elde edilen gelir cemiyete aktarılıyordu. Lakin 2025 prestijiyle bu kıymetli gelir kaynağı sona erecek.
CEMİYETTEN AÇIKLAMA GELDİ
Darüşşafaka Cemiyeti’nden yapılan açıklamada şu sözler yer aldı:
“Darüşşafaka’da yetişen her öğrencinin eğitiminde Sait Faik’in kitaplarından elde edilen telif gelirinin katkısı büyüktür. 2025 yılı prestijiyle bu gelir sona eriyor. Lakin, Darüşşafaka’nın bağışçılara olan vefa hissinin bir simgesi olarak gördüğümüz Burgazada’daki Sait Faik Abasıyanık Müzesi, ziyaretçilerini ağırlamaya devam edecek. Ayrıyeten Sait Faik Abasıyanık Kıssa Armağanı’nı da sürdürerek edebiyat dünyasına katkıda bulunmayı sürdüreceğiz.”
5846 SAYILI FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU
5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uzun yıllardır tenkitlere husus oluyor. Kanunun, müelliflerin mirasçılarının haklarını koruyamaması ve yapıtların niteliksiz basımlara maruz kalmasına yol açabileceği gerekçesiyle birtakım hukukçular tarafından sorgulanıyor. Tenkitler ortasında, yapıtların telif haklarının da miras kalan bir mülk üzere kıymetlendirilmesi gerektiği istikametindeki görüşler dikkat çekiyor.
BAŞKA MÜELLİFLERİN YAPITLARI DE TELİFSİZ OLACAK
2025 yılında yalnızca Sait Faik Abasıyanık’ın değil, Azmiye Hami İtimat ve İsmail Habip Sevük üzere Türk edebiyatçılarının da yapıtları telifsiz hale gelecek. Dünya genelinde ise James Hilton ve Stig Dagerman üzere isimlerin telif hakları sona erecek.
