Endokardit, daha çok kalp kapaklarının döşeyici bölgesi olan endotel katmanının mikrobik (bakteriyel) enfeksiyonudur. Hastalık, doğumsal yahut sonradan kazanılmış kalp hastalıkları olan bireylerde görülür. Bu hastalarda kalp hastalığı nedeniyle gözlenen olağandışı kan akımlarının endotel katmana hasar vererek bu tabakanın altındaki kollojeni ortaya çıkardığını söyleyen Doğumsal-Pediatrik Kardiyoloji Uzmanı Prof Dr Alpay Çeliker, bu durumun bakterilerin yerleşmesini hayli kolaylaştırdığını lisana getirdi. Alpay Çeliker, “Fibrin ve trombositler bu kollojen üzerinde birikir ve bakteri içermeyen bir pıhtı oluşur. Bilhassa ağız içinde bulunan bakterilerin kan dolanımına girmesi ile burada enfeksiyon gelişir. Erken ameliyat sonrası gelişen endokardit ise cerrahi bölgenin, yapay kapakların yahut yapay gereçlerin cerrahi süreç sırasında bakteriyel kirlenmesinden oluşur.Nadiren mantar enfeksiyonu dabu hastalığa neden olabilir” dedi.
Doğumsal-Pediatrik Kardiyoloji Uzmanı Prof Dr Alpay Çeliker
Endokarditin belirtileri nelerdir?
Nedeni bilinmeyen yahut uzun vadeli devam eden ateş hastalığın en değerli belirtisidir. Hastalarda günler uzunluğu devam eden ateşlenme bu hastalığı akla getirmelidir. Bir müddettir devam eden endokarditte;
-Günler, haftalar boyunca devam eden ateş
-Kırgınlık, halsizlik
-Kilo kaybı, gece terlemeleri
-Muayenede dalak büyümesi, kalpte farklı üfürümlerin duyulması görülür.
Kalbin sol tarafını etkileyen endokarditte beyin, kol ve bacaklar, karaciğer, dalak, böbrekler ve nadiren koroner arterlerde pıhtı atımına bağlı tıkanmalar ve bunlara ikinci belirtiler olabilir.Kalbin sağ tarafını etkileyen endokarditler ise akciğerlerde meselelere neden olabilir.
Tanı koymak kolay değil!
Endokardit tanısı koymak her vakit kolay değildir. Altta yatan yapısal kalp hastalığı varsa yahut hasta daha evvel bir kalp ameliyatı geçirmişse bu şahıslarda ateş varlığında hastalıktan kuşku etmek gerekir.
Kan kültürlerinde bakterinin üretilmesi endokardit için en değerli tanısal testtir. Hastaların bir kısmında endokardit olmasına rağmen kanda bakteri üretilemez.Kardiyak ekokardiyografi endokardite ikincil gelişen enfekte olmuş pıhtıların görüntülenmesinde hayli değerlidir.Bazı hastalarda daha yeterli bir manzara elde etmek için yemek borusundan ekokardiyografik inceleme yapmak gerekebilir. Endokardittten kuşku edilen çocuklarda tam kan sayımı, sedimentasyon, idrar incelemesi, karaciğer işlev testleri yapılmalıdır.
Endokardit nasıl tedavi edilir?
Endokardit tanısı konulan hastalarda tedavi epeyce uzun periyodiktir. Hastalara damar yoluyla verilen antibiyotiklerle en az 4-6 hafta tedavi gerekir. Antibiyotik seçimi hastaya, üretilen yahut kuşku edilen bakteriye ve altta yatan kalp sıkıntısına bağlı olarak değişiklik gösterir. Kalp cerrahisi lakin endokardite bağlı kalp yetmezliği bulguları ağırsa yahut pıhtı atılması tehlikesi varsa uygulanabilir. Birtakım hastalarda tedavi büyük zahmetler gösterebilir.
Kimlerde görülebilir?
Doğumsal yahut kazanılmış birçok kalp hastalığı endokardit için risk oluşturur. Bunların dışında kalan kalp hastalıklarında risk hayli düşüktür.
-Daha evvel geçirilmiş Endokardit atağı olan bireylerde
-Yapay kapak yahut materyel kullanılmış olan hastalarda
-Ameliyat edilmemiş morarma ile giden doğumsal kalp hastalıklarında (şant yahut konduitle tedavi edilenler dahil)
-Yapay gereçle cerrahi yahut girişimsel usullerle tedavi edilen hastalarda süreçten sonra birinci 6 ay içinde
-Cerrahi olarak tamir edilmiş yapay yama ve materyel yakınında sekel kalp sorunu olan hastalarda
Endokarditten korunmak için neler yapmalıyız?
-İyi diş hijyeni ve gingivitin önlenmesi değerli bir tedbire stratejisidir. Bu nedenle çocuklara erken devirde diş fırçalama öğretilmeli ve diş çürüklerinin önüne geçilmelidir.
-Bazı teşebbüsler sırasında kan sirkülasyonuna giren bakterilerin ortadan kaldırılması için antibiyotik kullanılması gereklidir.
-Bu antibiyotikler hastanın geçireceği süreçten bir saat evvel, bir kez uygulanmalıdır. Antibiyotik seçimi hastanın antibiyotik alerjisi ve geçireceği teşebbüsün tipine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ağız yoluyla verilebilecekleri üzere, damar yolu açılmışsa damar içinden uygulanabilir.
-Diş Teşebbüsleri: diş etleri, diş kökü, ağız mukozasında delinmeye neden olabilen diş teşebbüslerinde,
-Solunum yolu teşebbüslerinde,
-Cilt ve kas-iskelet doku teşebbüslerinde antibiyotik kullanılması gerekebilir.
Genitoüriner ve gastrointestinal teşebbüslerde profilaksi önerilmemektedir.Bu bahiste kabul edilmiş kriterlere nazaran davranmak gerekir.
