Bir çocuğun yetenekli yahut yüksek entelektüel kapasiteye sahip olup olmadığını anlamak için bir her şeyden evvel bir uzmana danışmalısınız. Bununla birlikte, ebeveynler de birtakım kıymetli işaretleri tespit edebilir ve çocuğa, tam potansiyeline ulaşma yolunda takviye olabilir. Pekala, bu tespitlerin nasıl yapabilirsiniz?
Yetenekli bir çocuk olmak ne manaya geliyor?
Söz konusu yüksek entelektüel kapasite olduğunda, çocukları “yetenekli” olarak isimlendirmek giderek daha yaygın hale geliyor. Bu kavram belli hünerleri, yetenekleri ve erken entelektüel gelişimi kapsar. Bununla birlikte, kelam konusu kavramın daha kolay ve anlaşılır olan tarifinde, yetenekli bir çocuğun, ekseriyetle, 130’a eşit ya da daha büyük bir IQ’ya sahip olduğunun altı çizilir.
Yetenekli bir çocuk olmak, üstün bir zekaya sahip olmak demektir. Güzel bir akademik performans sergileyen, sanatta ve sporda çok yetenekli olan ya da erken yaşta konuşmayı öğrenen bir çocuğun kesinlikle yetenekli olduğu söylenemez.
Bir çocuğun yetenekli olduğu nasıl anlaşılır?
Birçok ebeveyn, başkalarından farklı bir çocuğa sahip olmanın zorlayıcı bir tecrübe olduğunu ileri sürüyor. Ne kadar denerseniz deneyin, bir çocuğun kendi yaşlarında ortalama bir çocuk modeline uygun davranmadığını ve yansılar vermediğini anlamak zordur.
Aslında, yetenekli bir çocuğun çocukluk yılları kuvvetli geçebilir; çünkü, baş edebileceğinden çok daha fazla bilgi ve uyarana maruz kalmaktadır. Onu çevreleyen dünya, yeteneklerini anlaşılmaz bulup ona karşı düşmanca bir tutum takınabilir. Yetenekli bir çocuğun gelişiminde ve mutluluğunda ebeveynlerin rolü büyüktür. Bu noktada, yetenekli çocuklarının birtakım temel özelliklerini o şimdi küçükken tespit edebilmeleri büyük değer taşır.
Erken entelektüel gelişim
Yetenekli bir çocuk, erken yaşlarda entelektüel yahut psikomotor gelişim yaşayacaktır. Bebeklik çağlarında, çarçabuk uyarılabilir olmalarından dolayı ebeveynlerini zorlayabilirler.
Doğduktan sonraki birinci aylarda başlarını yükseltebilir, 45 günlükken iki farklı sesi seslendirebilir ya da birinci sözlerini bir yaşından evvel söyleyebilirler. Ayrıyeten, iki yaşından evvel konuşmayı ya da akranlarının geri kalanından evvel yazmayı öğrenebilirler. Bu çocuklar, yaşlarına nazaran çok güçlü ve çok geniş bir söz dağarcığına sahiptir. Çoklukla kısa ve uzun müddetli hafızaları harika niteliktedir. Çok süratli öğrenirler ve her vakit daha fazlasını öğrenmek isterler.
Duygusal ve duyusal çok duyarlılık
Yetenekli bir çocuk çok duygusaldır ve duyusal yetenekleri çok hassastır. Bu nedenle, duygusal yoğunlukları, verdikleri çok his yüklü reaksiyonları nasıl anlayacaklarını bilmeyen ebeveynlerini şaşırtabilir. Bunlar, çarçabuk hayal kırıklığına uğrayabilen ve ekseriyetle büyük öfke nöbetleri geçiren çocuklar olabilir. Bu çocuklar üzücü ya da korkutucu bir sinema izlerken çok yansılar gösterebilirler.
Oldukça yaratıcı olmak
Yetenekli bir çocuk çoklukla çok yaratıcıdır, zira gerçekliği farklı bir biçimlerde algılar. Hayal gücü çok kuvvetlidir. Duyusal algısının herkesten daha geniş olması nedeniyle, karşısına çıkan sorunlara yönelik birden fazla tahlil üretebilir.
Bu çeşit çocuklar, otoriteyi ve kuralları, âlâ açıklanmadığı ve onlara mantıklı gelmediği takdirde sorgulayabilirler. Üstün yetenekli çocuklar, muhtemel sorunlara tahlil bulmakta yetenekli oldukları kadar, ebeveynlerinin yanıtlamakta zorluk çekecekleri sorular sormakta da ustadırlar. Çok erken yaşlarda, hayat, mevt ya da sevgi üzere varoluşsal mevzular hakkında tasa duyabilirler.
Psikomotor çok duyarlılık
Yetenekli bir çocuğun daima hareket halinde olması olağandır. Çünkü, fazla gücünü tüketmekte zorlanıyor olabilir. Coşkulu olan bu çocuk, fizikî ya da bilişsel olarak faal kalmaya gereksinim duyar.
Bu tıp çocuklara, fazla güçlerini, daima hareket halinde olarak harcadıkları için, yaygın olarak, kazara Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) teşhisi konur.
