Santorini Yanardağı Patlayacak mı?
Santorini Yanardağı’nın patlayıp patlamayacağı, Ege Denizi’nde 28 Ocak’tan bu yana devam eden sismik aktivite nedeniyle merak konusu haline geldi. Uzmanlar, devam eden bu faaliyetler üzerine çeşitli değerlendirmelerde bulunarak, olası bir patlamanın sonuçlarını ve geçmişteki patlamaların etkilerini gündeme getirdi. Peki, Santorini Yanardağı gerçekten patlayacak mı? Patlarsa ne gibi sonuçlar doğuracak? En son ne zaman patladı? İşte tüm bu soruların yanıtları ve detaylı bilgiler…
Santorini Yanardağı Patlayacak mı?
Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Yunan meslektaşlarının son on yılda Ege Denizi altındaki faylarla ilgili yaptığı araştırmalara atıfta bulunarak, “Santorini’nin kuzeyinde, Santorini-Amorgos fay sistemi belirginleşti ve bu sistem boyunca önemli bir aktivitenin olabileceği, dolayısıyla bu aktivitenin aktif volkanizma ile ilişkili olabileceği belirtilmiştir.” dedi. Geçtiğimiz yıl yapılan bir çalışmada, 9 Eylül 1956’da meydana gelen 7.5 büyüklüğündeki Amorgos depreminin deniz tabanında 75 kilometre uzunluğunda yüzey kırığı oluşturduğu ve yakın adalarda tsunamiye yol açtığı tespit edilmiştir. Kayıtlara göre, 1956 depreminden yalnızca 13 saniye sonra, odak derinliği 45-90 kilometre arasında değişen ve büyüklüğü 6 ile 7.2 arasında olan ikinci bir deprem daha meydana gelmiştir. Bu depremler sonucunda Santorini ve Amorgos’ta 3,200 bina hasar görmüş ve 54 kişi hayatını kaybetmiştir. Son günlerde, ocak sonu ve şubat başında meydana gelen depremlerin de Santorini-Amorgos fayı ve çevresindeki fayların tetiklendiği anlaşılmaktadır. 1956 yılında Amorgos fayının kırıldığını göz önünde bulundurursak, son bir haftada meydana gelen depremlerin magmatik kaynaklar ve hidrotermal aktivite nedeniyle tetiklenmiş olabileceği ve yeni bir volkanik aktivite başlangıcını gösterdiği kabul edilebilir. Bu nedenle, Anafi-Astypalea fay sistemi, Los fay sistemi ve Kinairos fayının yakın gelecekte yıkıcı depremler üretme ihtimalinin yüksek olduğu öngörülmektedir.
Santorini Yanardağı En Son Ne Zaman Patladı?
Santorini Yanardağı’nın en son büyük patlaması, M.Ö 1600’lerde gerçekleşmiştir. Bu patlama, Antik Minos Uygarlığı’nın sona ermesine neden olmuştur. 1956’daki depremler sonucunda Santorini ve Amorgos’ta meydana gelen hasar ve can kaybı da kayıtlara geçmiştir. Son günlerde meydana gelen depremler, Santorini-Amorgos fayı ve çevresindeki fayların tetiklendiği yönünde güçlü işaretler taşımaktadır. 1956 yılında yaşanan Amorgos fayının kırılması, bu yeni depremlerin magmatik kaynaklar ve hidrotermal aktivite ile ilişkili olabileceğini göstermektedir. Dolayısıyla, bölgedeki Anafi-Astypalea, Los ve Kinairos faylarının yakın gelecekte yıkıcı depremler üretme potansiyeli bulunmaktadır.
Santorini Yanardağı Patlarsa Ne Olur?
İzmir’deki Dokuz Eylül Üniversitesi’nin (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü ve Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Ege Denizi’ndeki son depremlerin magmatik kaynaklar ve hidrotermal aktivite sonucu tetiklendiğini, dolayısıyla yeni bir volkanik aktivite başlangıcını gösterdiğini vurgulamıştır. Türkiye’nin bu depremlerden etkilenme derecesinin düşük olduğunu belirten Sözbilir, “Eğer bu bölgedeki denizaltı fayları 7 büyüklüğünden büyük bir deprem üretirse, Kuşadası, Bodrum ve Datça kıyılarının tsunami tehlikesine karşı modellenmesi ve buna göre önlem alınması gerekmektedir.” dedi.
Ayrıca, son günlerde Ege Denizi’nde Santorini Adası’nın hemen kuzeyinde meydana gelen büyüklükleri 3 ile 4.8 arasında değişen bir dizi depremin devam ettiğini ifade eden Sözbilir, bu depremlerin aktif bir volkanik ada yayı üzerinde gerçekleştiğini belirtti. Atina, Santorini, Datça ve Bodrum hattı boyunca yay şeklinde bir geometriye sahip olan bu aktif volkanik ada yayında, Santorini, Milos ve Nisiros gibi çeşitli volkanik adalar bulunmaktadır. Bu adaların çevresinde tarihsel ve aletsel dönemlerde çok sayıda deprem ve volkanik patlama yaşanmıştır. Dolayısıyla, bu volkanların günümüzde de aktif olduğu kabul edilmektedir.
