Trump’tan Egemen Varlık Fonu Planı
ABD Başkanı Donald Trump, ekonomik kalkınmayı teşvik edecek ve muhtemelen popüler sosyal medya platformu TikTok’un satın alınmasına yardımcı olacak bir devlet tarafından işletilen egemen varlık fonu oluşturma planlarını içeren bir idari emir imzaladı. Daha önce gündeme gelmiş olan bu tür bir ABD fonu fikri, genellikle geniş doğal kaynaklara ve mali fazlalıklara sahip daha küçük ülkelerin uyguladığı bir strateji olarak biliniyor.
Trump, bu fonun havaalanları, otoyollar gibi altyapı projelerinin geliştirilmesine katkıda bulunacağını ve ABD’nin Panama ve Grönland gibi stratejik bölgelerdeki nüfuzunu artırabileceğini belirtti. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, bir basın toplantısında, “Likit varlıkların, bu ülkede sahip olduğumuz varlıkların bir kombinasyonu olacak ve bunları Amerikan halkı için daha erişilebilir hale getirmeyi amaçlıyoruz” ifadelerini kullandı.
Trump’ın seçim kampanyası sırasında “büyük ulusal çabaları” destekleyeceğini ifade ettiği bu fonla ilgili henüz net ayrıntılar verilmedi. Ancak, gümrük vergilerinin bu fonun finansmanında önemli bir rol oynayabileceği öngörülüyor. Diğer ülkeler, finansman mekanizması olarak genellikle doğal kaynaklar, finansal işlemler ve karbon kullanımı üzerinden alınan vergileri kullanıyor.
ABD, TikTok’a Ortak Olabilir
Trump, ABD’nin TikTok’a ortak olma potansiyeline sahip bir anlaşmanın yapılabileceğini belirtti. Uygulama, güvenlik kaygıları nedeniyle kısa bir süre çevrimdışı kalmıştı; ancak Trump, uygulamanın 75 günlük bir süre için tekrar kullanılmasına olanak tanıyan bir emir imzaladı. Bu durum, ABD’nin dijital dünyadaki stratejik varlığını pekiştirmek adına önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Bu tür bir egemen varlık fonu fikri, daha önce de ortaya atılmış olsa da, büyük bütçe açıkları veren ABD’nin aksine, genellikle doğal kaynakları ve mali fazlalıkları olan küçük ülkeler tarafından kullanılıyor. Örnek olarak, Çin, Norveç ve Singapur gibi ülkeler, bu tür fonlarla uluslararası finans piyasalarında önemli bir rol oynuyor.
Bir ABD egemen varlık fonu, bu ülkelerle rekabet etme imkanı sunarak, Hükümetin para toplama yöntemlerini çeşitlendirip Hazine borcu ihraç etme bağımlılığını azaltabilir. İdari emirde, fonun amacının “mali sürdürülebilirliği teşvik etmek, Amerikan aileleri ve küçük işletmeler üzerindeki vergi yükünü azaltmak, gelecek nesiller için ekonomik güvenlik sağlamak ve Amerika Birleşik Devletleri’nin uluslararası alandaki ekonomik ve stratejik liderliğini artırmak” olduğu vurgulanıyor.
Bessent ve Ticaret Bakanı adayı Howard Lutnick, önümüzdeki 90 gün içerisinde fonun nasıl işleyeceğine dair bir strateji geliştirmekle görevlendirildi. Norveç Varlık Fonu, 1,7 trilyon dolardan fazla varlığı ile dünyanın en büyük egemen varlık fonuna sahipken, onu 1,3 trilyon dolarla Çin Yatırım Korporasyonu takip ediyor.
Bu fonlar, hisse senedi, tahvil ve gayrimenkul yatırımlarının yanı sıra altyapı ve özel sermaye yatırımları ile de küresel finans piyasalarında etkin bir şekilde yer alıyor. Ancak, eleştirmenler, şeffaflık eksikliğinin ve sıkı yönetim kurallarının olmamasının, potansiyel çatışmalara ve yolsuzluklara yol açabileceği konusunda uyarıyor.
