Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın sözde Ermeni Soykırımı ile ilgili yaptığı açıklamalar, uluslararası kamuoyunda büyük bir tartışma yarattı ve kendisine karşı “inkar” suçlamaları yöneltildi. 24 Ocak’ta İsviçre’nin Zürih kentinde gerçekleştirilen bir toplantıda, Paşinyan, Ermeni toplumunun temsilcileriyle bir araya geldi ve bu konuda dikkat çekici ifadelerde bulundu.
Toplantıda, Paşinyan, “Sözde Ermeni Soykırımı’nın önemi, Ermeni toplumu için 1950’lere kadar tam olarak kavranmamıştı” dedi. Bu bağlamda, “1939 yılında (sözde) Ermeni Soykırımı için bir gündem yoktu. Nasıl olduysa 1950’de (sözde) Ermeni Soykırımı gündemi ortaya çıktı. Bu durumun sebeplerini sorgulamak gerekiyor” şeklinde konuştu.
Paşinyan, “Ermeni Soykırımı’nın tarihini yeniden gözden geçirmemiz gerekiyor. Ne olduğunu, neden olduğunu ve olayları kimin aracılığıyla algıladığımızı anlamamız elzem” ifadelerini kullanarak, konunun derinlemesine incelenmesi gerektiğine vurgu yaptı.
TEPKİLER ÇIĞ GİBİ BÜYÜDÜ
Paşinyan’ın bu ifadeleri, Ermenistan’daki ve dünya genelindeki Ermeni toplulukları ile siyasi gruplardan sert tepkiler aldı. Bu sözler, Ermenistan’ın dış politikasında daha önce benimsediği söylemlerden uzaklaşma çabası olarak değerlendirildi. Bu tepkiler arasında, Ermenistan’daki Eçmiyazin Kilisesi’nin resmi açıklaması da yer aldı. Kilise, 24 Nisan’ı Ermeni Soykırımı’nın anma günü olarak ilan ettiklerini belirtti.
Açıklamada, “1967 yılında inşa edilen Kırlangıç Kale Anıtı’nın (Tsitsernakaberd Anıtı) 2015 yılında aziz ilan edilmesi, yaşanan olayları kınamanın somut bir ifadesidir” denildi. Ayrıca, Paşinyan’ın sözlerinin “çelişkili” olduğu vurgulandı ve “(Sözde) Ermeni Soykırımı, sadece Ermeni halkına karşı işlenmiş bir suç değil, insani değerlere karşı da bir suçtur” ifadesi yer aldı. Bu bağlamda, “(Sözde) soykırımın tanınması, hem Ermenistan hem de uluslararası alanda tarihsel bir zorunluluktur” denildi.
Ermeni Devrimci Federasyonu (ARF), Paşinyan’ın sözlerinin Ermeni halkının ortak haklarını ve kimliğini tehdit ettiğini ifade etti. ARF, Paşinyan’ı “Ulus, devlet ve bilim karşıtı” söylemleri nedeniyle şiddetle kınadı. Ayrıca, Paşinyan’ın Türkiye ve Azerbaycan’ın taleplerine boyun eğmeye çalıştığını belirtirken, “(Sözde) soykırım kurbanlarının anısına hakaret ediyor” diyerek eleştirilerini dile getirdi.
Uluslararası Ermeni Ulusal Komitesi (ANC) ise Paşinyan’ın açıklamalarını “Türkiye ve Azerbaycan’ın öne sürdüğü argümanlar” olarak değerlendirerek, “masum kurbanların anısına bir hakaret” olarak nitelendirdi. ANC, Paşinyan’ın ifadelerini “Ermeni halkının tarihini dış kaynaklardan aldığını iddia etmek” şeklinde yorumlayarak, bu açıklamaların “cahilce ve tarihsel olarak yanılgılarla dolu” olduğunu belirtti.
Düşünce kuruluşu Genesis Armenia da Paşinyan’ın sözlerinin Ermenistan’ın dış politikasında tehlikeli bir dönüşe işaret ettiğini ve bunun, ülkenin otoritesini zayıflattığını, özellikle de (sözde) soykırımın tanınması konusundaki taahhütlerini tehlikeye attığını ifade etti.
