İran’ın Müzakere Süreci ve ABD İlişkileri
İran Öğrenci Haber Ajansı’nın (SNN) aktardığına göre, İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Erakçi, kabine toplantısının ardından gündeme dair önemli açıklamalarda bulundu. Erakçi, ABD Başkanı Donald Trump’tan müzakerelerin yeniden başlamasıyla ilgili kendilerine ulaşan belirgin bir mesaj olmadığını ifade etti. Avrupa ülkeleri ile yürütülen görüşmelerin devam ettiğini belirten Erakçi, sözlerini şöyle sürdürdü:
- Güven Sorunu: “ABD’ye olan güven sorunu hâlâ devam ediyor. Daha önce bir anlaşmaya vardık ve bunu uyguladık, ancak ABD bu anlaşmayı ihlal etti. Bu güvensizlik, yalnızca güzel sözlerle giderilemez. Pratik ve net bir siyasi yaklaşım görmek istiyoruz. O zaman biz de konuyla ilgili karar verebiliriz.”
Öte yandan, İran Meclis Başkan Yardımcısı Hamid Rıza Hacıbabayi, devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, İran’ın ABD’ye karşı düşmanca bir tutum içinde olmadığını, adil müzakerelere hazır olduklarını vurguladı. Hacıbabayi, “Bizim ABD’ye karşı düşmanlığımız yok. Bir savaş durumu söz konusu değil ki düşmanlık olsun. Ancak ABD, dünya üzerinde sulta kurma çabasında.” şeklinde ifadelerde bulundu. İranlı yetkili, adaletli bir müzakere zemininde ABD ile görüşme yapabileceklerini belirtti.
Nükleer Müzakere Süreci
Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak bilinen nükleer anlaşma, İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) daimi üyeleri olan ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) arasında 14 Temmuz 2015’te imzalanmıştı. Ancak ABD, 2017 yılında Donald Trump’ın başkanlık koltuğuna oturmasının ardından, Mayıs 2018’de anlaşmadan tek taraflı olarak çekildiğini duyurmuştu.
Nükleer müzakerelerin yeniden başlaması için yapılan çabalar sonuç vermemişken, İran uranyumu yüzde 60 oranında zenginleştirmişti. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Genel Direktörü Rafael Mariano Grossi, Aralık 2024’te Tahran’ı ziyaretinde İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ve Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi ile görüştüğünü ve bir müzakere başlama aşamasında olduklarını bildirmişti. Ayrıca, Cenevre’de 13 Ocak’ta İran ile Almanya, İngiltere ve Fransa arasında üçüncü tur görüşmeler gerçekleştirilmişti.
