Zirvede birçok ülke en üst seviyede temsil edilirken, Rusya e Çin önderleri Vladimir Putin ile Şi Jinping toplantıya katılmadı.
Zirveye mesken sahipliği yapan Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin bugün yaptığı açıklamaya nazaran G20 önderleri ortak bir bildiri üzerinde mutabakata vardı.
Modi, alkışlar ortasında bildirgenin resmen kabul edildiğini söyledi.
Böylece Rusya-Ukrayna savaşı konusundaki uyuşmazlıkların birinci defa bir uzlaşmayı engelleyeceği tarafındaki telaşlar hafifletildi.
Zirvede ana gündem unsuru olarak sürdürülebilir kalkınma, gelişmekte olan ülkelerin dış borç sorunu ve Dünya Bankası ıslahatları üzere bahislerin yanı sıra Ukrayna’daki savaşın da ele alınması bekleniyordu.
Üzerinde mutabakata varılan bildiride Rusya’nın Ukrayna savaşındaki rolüne ait kullanılan lisanda geçen yıla kıyasla gözle görülür bir yumuşama olduğu dikkat çekti.
Geçen yıl Bali’deki G20 doruğunda yapılan ortak açıklamada yer alan Rusya saldırısı ve Rusya’nın Ukrayna’dan çekilmesi üzere atıflar çıkarıldı.
Bunun yerine bildiride devletlerin “toprak elde etmek maksadıyla güç kullanma tehdidi ya da kullanımından kaçınmaları” gerektiği ve “nükleer silah kullanımı ya da kullanım tehdidinin kabul edilemez olduğu” vurgulandı.
Hindistan’ın G20 temsilcisi Amitabh Kant, bildirgede yer alan 83 paragrafın tamamı üzerinde “tüm ülkelerin yüzde 100 fikir birliği” içinde olduğunu söyledi.
Kant, Rusya’nın bildirgedeki lisanı kabul etmesinde Endonezya, Türkiye ve Meksika’nın yanı sıra, G20’nin bir sonraki iki başkanı olan Brezilya ve Güney Afrika’nın da kilit rol oynadığını kaydetti.
ABD bildiriyi olumlu karşılarken, Ukrayna hoşnutsuzluğunu tabir etti.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Delhi ortak bildirisini “Hindistan’ın periyot başkanlığı için kıymetli bir dönüm noktası ve G20’nin bir dizi acil mevzuyu ele almak üzere bir ortaya gelebileceğine dair bir inanç oyu” olarak nitelendirdi.
Ukrayna ise G20 deklarasyonunda savaşa ait üslubunun yarattığı hayal kırıklığını ifade etti.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Oleg Nikolenko, G20’nin “gurur duyulacak bir yanı olmadığını” söylerken, “metne güçlü sözler eklemeye çalışanlara” teşekkür etti.
Rusya ve Çin daha evvelki toplantılarda Ukrayna savaşı, iklim ve güç hususlarındaki tartışmalarda uzlaşmaz tavır takınmışlardı.
Cuma gecesine kadar ortak bildiride Ukrayna savaşına nasıl atıfta bulunulacağına dair bir muahede sağlanamamış ve taslak dokümanda “jeopolitik durum” ile ilgili kısım boş kalmıştı.
Avrupa ülkeleri Rusya’nın işgalini kınamak için güçlü bir lisan kullanmak isterken, Rusya ve Çin savaşa rastgele bir atıfta bulunulmasına karşı çıkmıştı.
Çin delegasyonu ayrıyeten ABD’nin 2026’da G20 başkanlığını üstlenmesine atıfta bulunulmasına da itiraz etmiş, lakin başarısız olmuştu.
AFRİKA BİRLİĞİ DAİMİ ÜYE, FOSİL YAKITTA ‘AŞAMALI AZALTMA’
Bildiride ayrıyeten Hindistan’ın devir başkanlığı sırasında davet ettiği Afrika Birliği’nin G20’ye resmen katılması da onaylandı.
Böylece Afrika Birliği, Avrupa Birliği ile tıpkı statüye kavuştu.
İklim değişikliğine karşı tedbirler ve yenilenebilir güç hususlarında ise G20’nin fosil yakıtlardan uzaklaşma uğraşlarına ait yeni bir vaat yer almadı.
Üye ülkeler yalnızca kömürün “aşamalı olarak azaltılması” taahhüdünde bulundu.
G20 ülkeleri dünyada kömürle çalışan aktif termik santrallerin yüzde 93’ünü barındırıyor.
Hindistan temsilcisi Kant ise, 2030 yılına kadar yenilenebilir güç kapasitesini üç katına çıkarma taahhüdü ve gelişmekte olan ülkelerin iklim amaçlarına ulaşabilmeleri için 5,9 milyon dolar finansmana gereksinim duyacaklarının belirtilmesiyle bildirgenin şimdiye kadar iklim hareketi konusunda hazırlanan “en tezli belge” olduğunu söyledi.
‘TARİHİ’ YENİ DEMİRYOLLARI VE LİMAN KORİDORU ANLAŞMASI
ABD Başkanı Biden, Hindistan, Orta Doğu ve Avrupa’yı birbirine bağlayacak demiryolu ve limanlardan oluşan “tarihi” yeni bir ekonomik koridor duyurdu.
Analistler G20 toplantıları çerçevesinde yapılan bu açıklamayı, Çin’in benzeri maksatlara sahip Nesil ve Yol teşebbüsüne karşı bir atılım olarak kıymetlendiriyor.
Biden önerilen ağı “oyunun kurallarını değiştiren bölgesel bir yatırım” olarak tanımladı.
Koridor, Orta Doğu’daki ülkeleri demiryolu ile birbirine bağlamayı ve onları liman yoluyla Hindistan’a bağlamayı amaçlıyor.
Nakliye mühletini, maliyetleri ve yakıt tüketimini azaltması planlanan bu teşebbüsün, güç kaynaklarının ve ticaretin Körfez ülkelerinden Avrupa’ya taşınmasını büyük ölçüde kolaylaştırması bekleniyor.
