Sumak Nedir?
Sumak, Rhus bitkisinin çeşitli türlerinden elde edilen ve genellikle meyvelerinin kurutulup öğütülmesiyle elde edilen bir baharattır. Özellikle Türk mutfağında ve Akdeniz mutfağında yaygın olarak kullanılan sumak, et yemeklerine, sebze yemeklerine ve salatalara ekşi ve limonumsu bir tat katarak zengin bir lezzet deneyimi sunar. Sağlık açısından da faydalarıyla dikkat çeken sumak, birçok yemek tarifinin vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir.
Sumağın Faydaları
- Hazımsızlık ve Mide Rahatsızlıkları: Sumak, hazımsızlığa karşı etkili olup mideyi rahatlatır. Mide ağrısı, kramp ve gaz gibi sorunların giderilmesine yardımcı olur.
- Bağırsak Sağlığı: Boşaltım sisteminin düzenli çalışmasını destekleyerek ishal ve kabızlık gibi sorunları önler. Bağırsak hareketlerini dengeler.
- Kan Şekerini Dengeleme: Kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olur, bu nedenle şeker hastalarına önerilir.
- Antioksidan Özellikleri: Güçlü antioksidan özellikleri sayesinde vücuttaki toksinleri temizler, grip ve nezle gibi hastalıklara karşı koruma sağlar.
- İltihap Giderici: Vücutta oluşan iltihapların hızla geçmesine yardımcı olur.
- Kalp ve Damar Sağlığı: Kalp ve damar sağlığını koruyarak kalp krizi, felç gibi hastalıkların riskini azaltır.
- Metabolizma Hızlandırıcı: Metabolizmayı hızlandırarak kilo kontrolüne yardımcı olur.
- İdrar Söktürücü Etki: Vücutta idrar söktürücü bir etki oluşturur.
- Cilt Sağlığı: Cilt sağlığını destekler, düzenli tüketildiğinde daha parlak ve sağlıklı bir cilde sahip olmanıza yardımcı olur.
- Regl Dönemi Rahatlığı: Regl döneminin daha az ağrılı geçmesini sağlar ve düzensizlikleri azaltır.
Sumak Hangi Yemeklerde Kullanılır?
Sumak, özellikle soğan ve maydanoz ile birleştiğinde harika bir salata yapmanızı sağlar. Kuru patlıcan dolmasından gavurdağı salatasına, ıspanaklı yumurtadan Arnavut ciğerine kadar birçok yemekte rahatlıkla kullanılabilir. Damak zevkinize uygun olduğunu düşündüğünüz tüm yemeklere sumak eklemekten çekinmeyin.
Sumakla Yapabileceğiniz 5 Lezzetli Tarif
1. Patatesli Pate
Malzemeler:
- 1 adet doğranmış kabak
- 1 adet doğranmış patates
- 2 çorba kaşığı kıyılmış ceviz
- 1 diş sarımsak
- 2 çorba kaşığı zeytinyağı
- 2 dal kıyılmış taze sarımsak
- Tuz
- Karabiber
Servis ederken: Susam, Toz Sumak, Zeytinyağı, Nar Ekşisi
Nasıl yapılır?
- Patates ve kabağı yumuşayana kadar haşlayın, ardından suyunu süzüp soğutun.
- Kalan malzemeleri ekleyip patates ezeceği ile ezip püre haline getirin ve servis tabağına alın.
- Damak zevkinize göre susam ve toz sumak serpin, zeytinyağını gezdirin ve nar ekşisi damlatın.
2. Çilekli Sumaklı Smoothie
Malzemeler:
- 1 kase doğranmış çilek
- 1 adet muz
- 1 avuç frambuaz
- 2 çorba kaşığı bal
- Arzu edilen kadar toz sumak
Nasıl yapılır?
- Tüm malzemeleri blendırdan geçirin, isterseniz buz ekleyebilirsiniz.
- Toz sumak ekleyip servis edin.
3. Kahvaltılık Çemen Tarifi
Malzemeler:
- 500 gr domates salçası
- 4 yemek kaşığı biber salçası
- 1 su bardağı zeytinyağı
- 2 yemek kaşığı kuru nane
- 1 yemek kaşığı kuru kekik
- 1 yemek kaşığı kimyon
- 2 yemek kaşığı tatlı pul biber
- 1 yemek kaşığı sumak
- 2 tatlı kaşığı karabiber
- 6 diş sarımsak
- 1-2 su bardağı çekilmiş ceviz içi
- 3 yemek kaşığı nar ekşisi
- 1 tatlı kaşığı tuz
Nasıl yapılır?
- Derin bir kabın içine salçaları koyun ve zeytinyağını ekleyin.
- Elinizle ya da bir kaşıkla iyice karıştırın.
- Tüm diğer malzemeleri ekleyin ve tekrar karıştırın.
4. Sumaklı Kısır Tarifi
Malzemeler:
- 1,5 su bardağı ince bulgur
- 1,5 su bardağı kaynar su
- 1 yemek kaşığı domates salçası
- 1/2 yemek kaşığı biber salçası
- 5 dal taze soğan
- 1/4 demet taze nane
- 1/4 demet maydanoz
- 1 adet domates (iç kısmı çıkarılmış)
Sos İçin:
- 1/2 çay bardağı zeytinyağı
- 1 yemek kaşığı sumak
- 1/2 adet limon suyu
- 1 tatlı kaşığı nar ekşisi
- 1/2 tatlı kaşığı tuz
- 1 çay kaşığı karabiber
- 1/2 tatlı kaşığı pul biber
Nasıl yapılır?
- Bir geniş kaba bulguru alıp üzerine kaynar suyu dökün. Üzerini streç filmle kapatın.
- Sumağı bir kaseye alıp üzerine 2 yemek kaşığı sıcak su dökün. Bulgurlar şişene kadar bekleyin.
- Bulgurlar şiştikten sonra karıştırın, salçaları ve yağı ekleyip yoğurun.
- Ayrı bir kapta sos malzemelerini karıştırın ve bulgurlu karışıma ekleyin. Son olarak yeşillikleri doğrayıp ekleyin.
5. Bonus: Sumak Ekşisi
Malzemeler:
- Sumak bitkisi
- Su
- Un
Nasıl yapılır?
- 10 kilo kadar sumak yaprağını geniş bir leğene koyun ve üzerini kaplayacak kadar su ekleyin.
- Sumakların ekşisini suya vermesi için bekleyin, ardından suyu süzün.
- Bu işlemi 2-3 kez tekrarlayın ve tortunun çökmesi için un ekleyin.
- Duru sumak suyunu cam bir kavanoza aktarın ve güneşte bekletin.
- İsterseniz bir taşım kaynatıp kıvamını artırabilirsiniz.
Sumak Ekşisi Hangi Yemeklerde Kullanılır?
Sumak ekşisini, sumak baharatı olarak kullandığınız tüm yemeklerde rahatlıkla kullanabilirsiniz. Özellikle Gaziantep mutfağında pirpirim aşı, kabaklama gibi tariflerde ve çeşitli dolma ile çorba tariflerinde tercih edilmektedir. Ekşi tatları sevenler için çorbalardan dolmalara kadar birçok tarifte sumak ekşisi harika bir alternatif sunar. Afiyet olsun!
